BÀI 23 CƠ THỂ LÀ MỘT THỂ THỐNG NHẤT

MỞ ĐẦU

CH. Khi đá bóng, các cơ quan, bộ phận nào trong cơ thể cầu thủ đã tham gia vào hoạt động này?

Giải nhanh:

Khi đá bóng, nhiều cơ quan và bộ phận trong cơ thể cầu thủ tham gia, bao gồm:

- Cơ bắp: tạo lực đá, duy trì cân bằng và chuyển động.

- Cơ tim: cung cấp máu, oxy và dưỡng chất cho cơ bắp.

- Phổi: cung cấp oxy, thải CO2.

- Các khớp: hỗ trợ động tác linh hoạt.

- Mắt: quan sát và định hướng.

- Não: điều khiển cơ bắp, lập chiến thuật.

- Tim: điều tiết tốc độ trao đổi chất.

- Gan: tạo glucose, lưu trữ glycogen cung cấp năng lượng.

I. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC QUÁ TRÌNH SINH LÍ TRONG CƠ THỂ

CH. Hãy lấy ví dụ thể hiện mối quan hệ giữa hoạt động của các hệ cơ quan trong cơ thể

Giải nhanh:

Khi chạy bộ, các cơ bắp chân như đùi và bắp chân làm việc nhiều hơn. Hệ hô hấp tăng cường để cung cấp oxy, và hệ tim mạch phải làm việc nặng hơn để đưa oxy đến cơ bắp và loại bỏ chất độc. Hệ tiêu hóa cung cấp năng lượng, và hệ thần kinh điều chỉnh hoạt động của cơ bắp để đảm bảo sự tập trung. Tất cả các hệ này phối hợp để đáp ứng nhu cầu của cơ thể khi chạy bộ.

II. CƠ THỂ LÀ MỘT HỆ THỐNG MỞ, TỰ ĐIỀU CHỈNH

CH. Quan sát hình 23.3 trang 153, cho biết tại sao cơ thể người là một hệ thống mở

Giải nhanh:

Cơ thể người là một hệ thống mở vì nó trao đổi chất với môi trường. Con người hấp thụ dinh dưỡng, nước, và oxy, đồng thời thải ra CO2 và chất thải. Cơ thể cũng chịu ảnh hưởng từ ánh sáng, nhiệt độ, và các yếu tố môi trường khác. Hệ thần kinh và nội tiết điều chỉnh hoạt động cơ quan và tế bào để thích ứng. Vì vậy, cơ thể tương tác và thích ứng với môi trường để duy trì sự sống.

LUYỆN TẬP

CH. Lấy thêm ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của thực vật và động vật

Giải nhanh:

Ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của thực vật là cây xương rồng trong môi trường khô cằn, giảm bề mặt lá để giảm bốc hơi nước và phát triển rễ sâu để lấy nước. Động vật cũng tự điều chỉnh, như chim én bay qua bão để tìm thức ăn và sư tử sử dụng chiến thuật săn mồi để bắt con mồi lớn hơn.

VẬN DỤNG

CH. Một người đứng yên và hít thở sâu liên tục sẽ có sự thay đổi như thế nào về nhịp tim? Giải thích

Giải nhanh:

Khi người đứng yên và hít thở sâu liên tục, sự thay đổi về nhịp tim sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tần số thở, sự tập trung và tình trạng sức khỏe tổng thể của người đó.

Thường thì, khi hít thở sâu, cơ diaphragm và các cơ xung quanh lồng ngực phải hoạt động mạnh hơn để hít vào một lượng không khí lớn hơn so với khi thở bình thường. Điều này có thể làm tăng áp lực trong ngực và đẩy máu từ các tĩnh mạch về tim. Khi tim phải đẩy lượng máu lớn hơn vào mạch động, nhịp tim sẽ tăng lên. Ngoài ra, việc tập trung vào hít thở sâu cũng có thể làm giảm stress và làm giảm nhịp tim.

Tuy nhiên, nếu người đó có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào liên quan đến hô hấp, tim mạch hoặc các bệnh lý khác, thì sự thay đổi nhịp tim có thể khác so với người khỏe mạnh. Ngoài ra, nếu người đó thực hiện các hoạt động khác đồng thời như chuyển động, nói chuyện hoặc có cảm giác bất an, thì nhịp tim cũng có thể bị ảnh hưởng.

CH. Sau khi ăn no, tại sao cần nghỉ ngơi?

Giải nhanh:

Sau khi ăn no, cơ thể bắt đầu tiêu hóa thức ăn và hấp thụ dinh dưỡng từ chúng để cung cấp năng lượng cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng đòi hỏi sự tiêu tốn năng lượng và tài nguyên của cơ thể, do đó cần nghỉ ngơi để cho cơ thể có thời gian tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng một cách hiệu quả. Ngoài ra, sau khi ăn no, insulin được sản xuất để điều tiết nồng độ đường trong máu. Insulin là một hormone giúp đưa đường vào tế bào để được sử dụng như năng lượng hoặc lưu trữ dưới dạng glycogen. Quá trình sản xuất insulin cũng đòi hỏi sự tiêu tốn năng lượng của cơ thể, vì vậy cần nghỉ ngơi để giảm tải cho cơ thể và giúp cho quá trình tiêu hóa, hấp thụ dinh dưỡng và điều tiết đường huyết diễn ra một cách tốt nhất.