BÀI 8: ĐẤT NƯỚC VÀ CON NGƯỜI

ĐỌC HIỂU: ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn từng hình dung thế nào về thiên nhiên và cuộc sống con người ở vùng đất Nam Bộ cách đây gần một thế kỉ? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp về điều đó.

Giải nhanh:

- Thiên nhiên và cuộc sống con người ở vùng đất Nam Bộ cách đây gần một thế kỉ trông rất hoang sơ, giữ được nét thiên nhiên hoang dã nhưng cũng rất đẹp và trù phú.

- Đây là một vùng đất mang những đặc sắc riêng biệt, những nét văn hóa độc đáo.

Câu 2: Dựa vào nhan đề Đất rừng phương Nam, bạn suy đoán xem phần văn bản dưới đây sẽ kể với bạn những chuyện gì?

Giải nhanh:

Những điều liên quan đến thiên nhiên Nam Bộ, cụ thể là đất rừng của phương Nam.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Bạn hiểu thế nào là “ăn ong”?

Giải nhanh:

“Ăn ong” là đi lấy mật ong từ việc gác kèo trước đó. Nói cách khác, là đi thu hoạch mật ong.

Câu 2: Chú ý lời thoại và tính cách của hai nhân vật An và Cò.

Giải nhanh:

- An: Tinh tế, để ý.

- Cò: Tốt bụng, thẳng tính, có phần "lên mặt" với An.

Câu 3: Việc làm kèo ong được kể lại qua điểm nhìn của ai?

Giải nhanh:

Điểm nhìn của má nuôi An.

Câu 4: Vì sao tía nuôi khuyên An “không nên giết ong”?

Giải nhanh:

Vì tía nuôi muốn các con ứng xử tốt với tự nhiên, đồng thời ông cũng có cách khác để đuổi ong đi.

Câu 5: Việc liên hệ, so sánh những cách nuôi ong, lấy mật khác nhau này có tác dụng gì?

Giải nhanh:

Không có nơi nào có kiểu tổ ong hình nhánh kèo như vùng U Minh.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Tóm tắt câu chuyện được kể trong văn bản trên

Giải nhanh:

- Một lần đi lấy mật của An với tía nuôi và thằng Cò. Trên đường đi, An đã cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên

- Lúc nghỉ mệt, tía nuôi và thằng Cò đã chỉ đàn ong mật cho An. Sau đó, họ tiếp tục đi lấy mật và thu hoạch được rất nhiều. 

- Chẳng may, thằng Cò bị ong đốt. Tía nuôi An - tía của thằng Cò đã bôi vôi lên trên vết đốt đó và ông chỉ đuổi đàn ong đi để lấy mật. 

- Trước khi ra về, đám người bọn họ đã ăn cơm cho đỡ đói và dự định hôm sau sẽ phải mang gùi to hơn để lấy đc nhiều mật hơn. Lúc ăn cơm, An đã suy nghĩ về cách làm tổ nuôi ong trên thế giới và thấy rằng không nơi nào giống cách đặt kèo ở rừng U Minh.

Câu 2: Quanh câu chuyện "đi lấy mật", cuộc sống của thiên nhiên, con người phương Nam được cảm nhận, tái hiện qua điểm nhìn của những nhân vật nào? Các điểm nhìn này có tác dụng hỗ trợ, bổ sung cho nhau như thế nào? Theo bạn, điểm nhìn của ai là quan trọng nhất? Vì sao?

Giải nhanh:

- Điểm nhìn của những nhân vật: An, thằng Cò, tía và má nuôi.

- Các điểm nhìn của thằng Cò, tía và má nuôi bổ trợ cho điểm nhìn của An, giúp người đọc thấy được cuộc sống thiên nhiên và con người phương Nam.

- Điểm nhìn của An là quan trọng nhất vì ở đoạn trích này, An là người kể chuyện.

Câu 3: Trong văn bản trên, lời đối thoại giữa An với các nhân vật (Cò, tía nuôi, má nuôi) có tác dụng gì?

Giải nhanh:

Câu chuyện trở nên thật hơn đối với người đọc.

Câu 4: Phân tích một đoạn trong lời của người kể chuyện có sự kết hợp giữa kể sự việc và miêu tả cảnh vật, thể hiện được phong vị riêng trong cuộc sống của thiên nhiên và con người phương Nam.

Giải nhanh:

“Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất… biến ra màu xanh lá ngái.”

- Yếu tố tự sự: Kể về hoạt động của các loài vật và hương thơm của hoa tràm lan ra, phảng phất khắp rừng.

- Yếu tố miêu tả: Miêu tả tính chất của tiếng chim của màu sắc da con kì nhông, tính chất trong hành động của con Luốc,....

- Phong vị riêng trong cuộc sống của thiên nhiên và con người phương Nam:

+ Thiên nhiên: trù phú, sinh động.

+ Con người: phóng khoáng, tự do

Câu 5: Xác định chủ đề của văn bản và chỉ ra một số căn cứ để xác định chủ đề.

Giải nhanh:

- Chủ đề: Công việc đi lấy mật của con người phương Nam.

- Căn cứ: Dựa vào vấn đề cơ bản của văn bản.

Câu 6: Chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt giữa hai nhân vật Cò và An. Theo bạn, việc làm nổi bật những nét tương đồng và khác biệt ấy có tác dụng thế nào trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?

Giải nhanh:

- Tương đồng: còn nhỏ tuổi, ngây thơ, biết nghe lời tía và má, đối xử tốt với nhau.

- Khác biệt:

+ Cò: thẳng thắn, bộc trực, tốt tính và không để bụng.

+ An: tinh tế, nhạy cảm, có chiều sâu.

- Tác dụng: khắc họa tính cách của con người trong tác phẩm:

+ Con người phương Nam chính là một phần không thể thiếu mà tác phẩm muốn nhắc đến.

+ Họ là những người tốt tính, thẳng thắn, bộc trực nhưng cũng rất tinh tế, nhạy cảm, có chiều sâu.

Câu 7: Câu chuyện đi lấy mật giúp bạn hiểu thêm điều gì về thiên nhiên, cuộc sống, tính cách con người Nam Bộ?

Giải nhanh:

- Thiên nhiên: trù phú, hoang sơ.

- Cuộc sống: giản dị, gắn liền với thiên nhiên.

- Con người: phóng khoáng, thẳng thắn, bộc trực nhưng cũng rất tình cảm, tinh tế, sâu sắc