CHỦ ĐỀ 6: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM (TRƯỚC NĂM 1858)

BÀI 10: VĂN MINH VĂN LANG – ÂU LẠC

KIẾN THỨC MỚI

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát Hình 2, nêu cơ sở về điều kiện tự nhiên hình thành nền văn minh Văn Lang, Âu Lạc

Giải nhanh:

- Hình thành chủ yếu trên phạm vi lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Cả (vùng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ Việt Nam ngày nay). 

- Hệ thống sông bồi đắp phù sa hình thành các vùng đồng bằng màu mỡ, tạo điều kiện thuận lợi để cư dân sớm định cư sinh sống.

Câu 2: Nêu cơ sở xã hội của sự hình thành nền văn minh Văn Lang – Âu Lạc thông qua đọc thông tin và quan sát Hình 3, Hình 4

Giải nhanh:

• Nền kinh tế nông nghiệp chuyển từ cuốc sang cày, tăng hiệu quả sản xuất.
• Phân hóa xã hội với quý tộc, nông dân, và nô tỳ.
• Quý tộc có thế lực, nông dân sản xuất chính, nô tỳ thấp kém nhất.
• Giao lưu và trao đổi sản vật tạo liên kết giữa các cộng đồng cư dân Việt cổ.

Câu 3: Nêu những thành tựu tiêu biểu về tổ chức xã hội và Nhà nước của nền văn minh Văn Lang – Âu Lạc

Giải nhanh:

Tổ chức xã hội:

• Người Việt cổ quần tụ trong xóm làng, gồm nhiều gia đình, dòng họ.
• Cư dân đoàn kết đắp đê, trị thuỷ, khai hoang mở rộng địa bàn cư trú và canh tác.

Tổ chức nhà nước:

• Thời Văn Lang: Kinh đô Phong Châu (Phú Thọ), đứng đầu là Vua Hùng, giúp việc có các Lạc Hầu, chia nước thành 15 bộ do Lạc tướng cai quản, dưới bộ là các chiềng, chạ do Bồ chính phụ trách.
• Thời Âu Lạc: Giống thời Văn Lang, đứng đầu là An Dương Vương, lãnh thổ mở rộng hơn, có vũ khí tốt, thành Cổ Loa kiên cố.

Câu 4: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát Hình 1, Hình 7, Hình 8, nêu thành tựu tiêu biểu về hoạt động kinh tế và đời sống vật chất của cư dân Văn Lang – Âu Lạc

Giải nhanh:

Hoạt động kinh tế:

• Khai phá đất đai, mở rộng diện tích trồng lúa bằng nhiều hình thức canh tác phù hợp.
• Bước tiến về công cụ kỹ thuật canh tác nông nghiệp; phát triển nghề chăn nuôi, đánh cá, và thủ công.

Đời sống vật chất:

• Bữa ăn: Lương thực chính là lúa, gạo; thức ăn gồm rau, củ, quả và các sản phẩm từ đánh cá, săn bắt, chăn nuôi.
• Trang phục: Phụ nữ mặc váy và áo yếm, đàn ông đóng khố, đi chân đất, sử dụng đồ trang sức từ sừng, ngà.
• Nhà ở: Cư trú trong các nhà sàn bằng gỗ, tre, nứa, lá.
• Phương tiện đi lại: Chủ yếu bằng đường thủy, sử dụng thuyền, bè.

Câu 5: Nêu những thành tựu tiêu biểu về đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang – Âu Lạc

Giải nhanh:

• Tín ngưỡng: Thờ cúng tổ tiên, người có công, các vị thần tự nhiên và tín ngưỡng phồn thực.
• Nghệ thuật: Thẩm mĩ cao, các tác phẩm như trống đồng, thạp đồng, đồ trang sức thể hiện kỹ thuật tinh xảo và đời sống tinh thần phong phú.
• Âm nhạc: Phát triển với nhiều loại nhạc cụ và hình thức biểu diễn

Câu 6: Hoàn thành bảng về những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Văn Lang – Âu Lạc theo mẫu:

Giải nhanh:

VẬN DỤNG

Câu 1: Nêu những biểu hiện về sự kế thừa và phát triển của nước Âu Lạc so với nước Văn Lang

Giải nhanh:

• Mở rộng lãnh thổ, hòa hợp và thống nhất giữa người Tây Âu và Lạc Việt.
• Sử dụng nỏ bắn nhiều mũi tên.
• Xây dựng thành Cổ Loa, vừa là kinh đô vừa là căn cứ quân sự.

Câu 2: Sưu tầm tư liệu để giới thiệu với thầy cô và bạn học về lễ hội Đền Hùng.
Giải nhanh:

Lễ hội Đền Hùng tổ chức vào mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm để tưởng nhớ công lao dựng nước và giữ nước của các Vua Hùng. Thể hiện ý thức về cội nguồn và tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Năm 2012, UNESCO ghi danh “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Lễ hội Đền Hùng 100 năm trước

Lễ hội Đền Hùng ngày nay