BÀI 11: OXYGEN. KHÔNG KHÍ

MỞ ĐẦU

Câu 1: Em đã biết không khí xung quanh ta cần thiết cho sự sống và sự cháy. Em có thể giải thích tại sao con người phải sử dụng bình dưỡng khí khi lặn dưới nước, khi lên núi cao hoặc khi đi du hành tới Mặt Trăng?

Giải nhanh:

Con người cần sử dụng bình dưỡng khí vì ở những nơi đó không đủ hoặc không có không khí để con người hô hấp do đó cần phải dùng tới bình dưỡng khí.

I. OXYGEN TRÊN TRÁI ĐẤT

Câu 1: Nêu dẫn chứng cho thấy oxygen có trong không khí, trong nước, trong đất.

Giải nhanh:

Trong không khí, trong nước và trong đất có rất nhiều động vật sinh sống và phát triển. Trong không khí có: côn trùng, chim, ...; trong nước có các loài cá, rùa, ếch, ...; trong đất có: giun, ấu trùng, ... các sinh vật đó cho thấy ở cả không khí, nước, đất đều có oxygen.

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA OXYGEN

* Câu hỏi:

Câu 1: Ở nhiệt độ phòng, oxygen tồn tại ở thể nào?

Giải nhanh:

Oxygen tồn tại ở thể khí.

Câu 2: Nhiệt độ lạnh nhất trên Trái Đất từng ghi lại được là -89∘C. Khi đó oxygen ở thể khí, lỏng hay rắn.

Giải nhanh:

Oxygen ở thể khí.

Câu 3: Em có biết rằng oxygen có ở mọi nơi trên Trái Đất.

a) Em có nhìn thấy oxygen không?

b) Cá và nhiều sinh vật sống được trong nước có phải là bằng chứng cho thấy oxygen tan trong nước hay không?

Giải nhanh:

a) Em không thể nhìn thấy oxygen.

b) Có là bằng chứng cho thấy oxygen tan trong nước.

* Câu hỏi.

Câu 1: Liệt kê các ứng dụng của khí oxygen trong đời sống và trong sản xuất mà em biết.

Giải nhanh:

- Trong y tế dùng làm chất duy trì hô hấp, hoặc dùng trong các bình lặn của thợ lặn, ngoài ra còn dùng để cung cấp cho phi công trong những trường hợp không khí loãng,...

- Dùng làm chất oxy hóa.

- Dùng làm thuốc nổ

- Dùng nhiều trong công nghiệp hóa chất, luyện thép, hàn cắt kim loại, sản xuất rượu,...

Câu 2: Nêu một số ví dụ cho thấy vai trò của oxygen đối với sự sống và sự cháy.

Giải nhanh:

- Trong sự sống: các loài động, thực vật cần có oxy để duy trì sự sống và phát triển,...

- Trong sự cháy: đốt ngọn nến trong không khí, thì lượng oxy trong không khí sẽ giúp ngọn nến cháy rất lâu.

III. THÀNH PHẦN CỦA KHÔNG KHÍ

* Câu hỏi:

Câu 1: Khí oxyen chiếm bao nhiêu phần trăm thể tích không khí?

Giải nhanh:

Chiếm 21% phần trăm thể tích không khí.

Câu 2: Khí nào có phần trăm thể tích lớn nhất trong không khí?

Giải nhanh:

Khí nitrogen.

* Hoạt động: Tìm hiểu một số thành phần của không khí

Câu 1: Em hãy cho biết hiện tượng nào chứng minh trong không khí có chứa hơi nước.

Giải nhanh:

Nước không màu bám lên thành cốc lạnh.

Câu 2: 

a) Khi nào em biết oxyen trong cốc đã hết?

b) Chiều cao cột nước dâng lên bằng bao nhiêu phần chiều cao của cốc? Từ đó suy ra oxygen chiếm khoảng bao nhiêu phần trong không khí?

Giải nhanh:

a) Khi cây nến tắt.

b) Chiều cao cột nước dâng lên bằng khoảng 1/5 chiều cao của cốc. Nên suy ra oxygen chiếm 1/5  thể tích không khí.

IV. VAI TRÒ CỦA KHÔNG KHÍ

Câu 1: Nêu vai trò của không khí đối với sự sống

Giải nhanh:

- Là thành phần quan trọng trong quá trình hô hấp của con người, động vật, thực vật, ...

- Giúp điều hòa khí hậu, giúp bề mặt Trái Đất ổn định.

- Khí cacbonic trong không khí cần thiết cho quá trình quang hợp của cây xanh.

- Bảo vệ Trái đất khỏi các thiên thạch rơi từ vũ trụ.

Câu 2: Một bạn nói: "Carbon dioxide không là khí độc nhưng có nhiều trong không khí thì không khí cũng bị ô nhiễm, có hại cho sức khỏe". Ý kiến của bạn đó có đúng không?

Giải nhanh:

Ý kiến của bạn đó không đúng.

V. SỰ Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ

Câu 1: Quan sát hình 3.7 và nêu ra các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí.

Giải nhanh:

- Rác thải xả ra môi trường ngày càng nhiều và không được xử lý.

- Cháy rừng làm giảm lượng cây xanh, tạo ra nhiều khói bụi, khí độc hại.

- Khói ô tô chứa nhiều khí thải độc hại thải ra không khí.

- Khói từ các nhà máy chứa nhiều khí độc, cacbonic, ... gây ô nhiễm, hiệu ứng nhà kính, ..

Câu 2: Ô nhiễm không khí có tác hại gì với đời sống?

Giải nhanh:

- Giảm tầm nhìn

- Biến đổi khí hậu

- Đe dọa sức khỏe, tính mạng của con người và sinh vật, ..

Câu 3: Em có thể làm gì để góp phần giảm ô nhiễm không khí?

Giải nhanh:

- Phủ xanh đất trống đồi trọc.

- Tuyên truyền cho mọi người xung quanh về ý thức bảo vệ không khí

- Hạn chế sử dụng xe máy, ô tô mà có thể đi xe đạp hoặc xe bus, ...

Câu 4: Một bạn nói:" Carbon dioxide không phải là khí độc những có nhiều trong không khí thì không khí cũng bị ô nhiễm, có hại cho sức khỏe". Ý kiến của bạn đó có đúng không?

Giải nhanh:

Ý kiến của bạn đó đúng.