BÀI 33: CƠ CẤU, VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM CÁC NHÂN TỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ DỊCH VỤ

Mở đầu

Câu hỏi: Dịch vụ là gì? Dịch vụ gồm những nhóm ngành nào? Dịch vụ có đặc điểm và vai trò như thế nào? Các nhân tố nào có ảnh hưởng đền sự phát triển và phân bố dịch vụ?

Giải nhanh

  - Dịch vụ là những hoạt động mang tính xã hội, tạo ra các sản phẩm phần lớn là vô hình (phi vật chât) nhắm thoả mãn các nhu câu trong sản xuât và đời sống của con người.

  - Dịch vụ gồm những nhóm ngành: kinh doanh, tiêu dùng, dịch vụ công

  - Dịch vụ có đặc điểm và vai trò: giúp cho hoạt động phân phối và sản xuất diễn ra một cách thông suốt, đạt hiệu cảm cao.

* Các nhân tố nào có ảnh hưởng đền sự phát triển và phân bố dịch vụ: địa hình, khí hậu, kinh tế xã hội

Hình thành kiến thức mới

Câu 1: Dựa vào thông tin trong mục 1, hãy trình bày cơ cấu của ngành dịch vụ.

Giải nhanh

* Cơ cấu của ngành dịch vụ.

  Dịch vụ là những hoạt động mang tính xã hội, tạo ra các sản phẩm phản lớn là vô hình (phi vật chât) nhằm thoả mãn các nhu câu trong sản xuất và đời sống của con người.

  Khu vực dịch vụ có cơ cầu ngành hết sức đa dạng và phức tạp. Kinh tế càng phát triển, xã hội càng tiên bộ, văn minh thì càng xuât hiện nhiều ngành dịch vụ mới. Người ta thường chia dịch vụ thành ba nhóm:

• Dịch vụ kinh doanh: tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, vận tải hàng hoá, bán buôn, bán lẻ,...
• Dịch vụ tiêu dùng: y tế, giáo dục, thê dục, thẻ thao, du lịch, bưu chính viễn thông...
• Dịch vụ công: hành chính công, thủ tục hành chính,..

Câu 2: Dựa vào thông tin trong mục 2, hãy trình bày vai trò của dịch vụ. Nêu ví dụ minh hoạ

Giải nhanh

1. Vai trò về kinh tế:

  - Dịch vụ giúp các hoạt động sản xuất, phân phối diễn ra một cách thông suốt, đạt hiệu quả cao và giảm rủi ro.

  - Dịch vụ thúc đây sự phân công lao động, hình thành cơ cấu lao động và cơ cấu kinh tế hợp lí, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

  - Dịch vụ góp phần tăng thu nhập quốc dân cũng như thu nhập của cá nhân trong xã hội.

2. Các vai trò khác:

  - Về mặt xã hội, dịch vụ giúp cho các lĩnh vực của đời sống xã hội và sinh hoạt công cộng diên ra thuận lợi, nâng cao đời sống con người.

  - Về mặt môi trường, dịch vụ góp phần khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.

  - Dịch vụ giúp tăng cường toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế.

Câu 3: Dựa vào thông tin trong mục 3, hãy trình bày đặc điểm của ngành dịch vụ. Nêu ví dụ minh hoạ.

Giải nhanh

Đặc điểm:

 Sản phẩm dịch vụ phân lớn là phi vật chất. Do đó, việc đánh giá chất lượng và quy mô cung cấp dịch vụ khó hơn so với việc đánh giá chât lượng và quy mô các sản phẩm vật chất (nông nghiệp, công nghiệp ).

 Quá trình sản xuất (cung cấp) dịch vụ và tiêu dùng (hưởng thụ) dịch vụ thường diễn ra đông thời.

 Sự phát triển của khoa học - công nghệ đã làm thay đổi hình thức, cơ cấu, chất lượng của ngành dịch vụ.

Câu 4: Dựa vào thông tin trong mục 4, hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố dịch vụ. Nêu ví dụ minh hoạ?

Giải nhanh

Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố dịch vụ:

1. Vị trí địa lí: có ý nghĩa trong việc thu hút vốn đầu tư, nguồn lao động chất lượng cao, tiếp cận thị trường bên ngoài, thực hiện toàn câu hoá và hội nhập quốc tê.

2. Nhân tố tự nhiên: có tác động trực tiếp tới sự phát triển và phân bó của một số loại hình dịch vụ: địa hình, khí hậu tác động trực tiêp tới hoạt động của giao thông vận tải và du lịch...

3. Nhân tố kinh tế - xã hội: có ý nghĩa quan trọng nhất tới sự phát triển và phân bố dịch vụ.

1. Trình độ phát triển kinh tế mang tính quyết định đến định hướng phát triển, trình độ phát triển, quy mô của dịch vụ.
2. Đặc điểm dân số, lao động ảnh hưởng tới tốc độ phát triển, cơ câu, mạng lưới dịch vụ.
3. Vốn đầu tư, khoa học - công nghệ ảnh hưởng tới quy mô, trình độ phát triển dịch vụ.
4. Thị trường ảnh hưởng tới hướng phát triển, tốc độ và quy mô phát triển dịch vụ.

Luyện tập

Câu 1: Các lĩnh vực hoạt động: giao thông vận tải, tư vẫn pháp lí, công chứng, bảo tàng, tư vấn sức khoẻ, giáo dục thuộc nhóm dịch vụ nào?

Giải nhanh

 Các lĩnh vực hoạt động:

• Giao thông vận tải
• Tư vấn pháp lí
• Công chứng
• Bảo tàng
• Tư vấn sức khoẻ
• Giáo dục

=> Thuộc nhóm dịch vụ kinh doanh, tiêu dùng, dịch vụ công 

Câu 2: Dựa vào bảng số liệu, vẽ biểu đồ cơ câu GDP thế giới theo ngành kinh tế năm 2000 và năm 2019. Nhận xét sự thay đổi tỉ trọng của ngành dịch vụ.

Giải nhanh

Biểu đồ cơ câu GDP thế giới theo ngành kinh tế năm 2000 và năm 2019. Nhận xét sự thay đổi tỉ trọng của ngành dịch vụ.