BÀI 7. MÔI TRƯỜNG SỐNG QUANH EM

KHỞI ĐỘNG

Nghe/ hát bài hát Em vẽ môi trường màu xanh (Nhạc và lời: Giáng Tiên) và thực hiện yêu cầu

- Kể tên các chi tiết về môi trường màu xanh được thể hiện trong bài hát

- Nêu các loại môi trường sống mà em biết 

Giải nhanh:

- Môi trường xanh trong bài hát:

+ Ánh nắng rực rỡ, hàng cây xanh mát.

+ Bầu không khí trong lành, nước xanh mát.

+ Bầu trời xanh có mây.

- Các loại môi trường sống: Đất, nước, khí quyển, sinh vật.

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

- Nêu tên các môi trường sống của sinh vật 

Giải nhanh:

Các môi trường sống của sinh vật:

- Môi trường nước: Ao, sông, hồ, đại dương (cá, ếch, cá heo).

- Môi trường đất: Rừng, cánh đồng, sa mạc, núi (chim, côn trùng, thỏ).

- Môi trường không khí: Không gian trên mặt đất (chim, côn trùng bay)

- Môi trường biển: Vùng biển, khu vực gần bờ, khu vực sâu xa (cá, tôm, rạn san hô).

- Môi trường rừng: Khu rừng, cây cối (chim, chồn chân, linh dương, gấu).

2. Đọc thư “THƯ GỬI NGƯỜI LÍNH CỨU HOẢ” và trả lời câu hỏi:

- Nguyên nhân dẫn đến cháy rừng được nhắc đến trong thư là gì? 

- Cháy rừng dẫn đến những hậu quả gì?

- Theo em, vì sao phải bảo vệ môi trường sống? 

Giải nhanh:

a. Nguyên nhân cháy rừng: Mùa nắng nóng do biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường.

b. Hậu quả cháy rừng:

- Mất hàng chục triệu héc ta rừng.

- Phá hủy hàng nghìn ngôi nhà.

- Gây chết một tỉ cá thể động vật.

- Hơn 30 người thiệt mạng.

c. Lý do bảo vệ môi trường sống:

- Duy trì sự sống cho động thực vật, vi khuẩn, bảo tồn đa dạng sinh học.

- Bảo vệ sức khỏe con người: giảm ô nhiễm môi trường.

- Bảo vệ tài nguyên: nước, không khí, thực phẩm, nguyên liệu.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Bảo vệ môi trường là quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của mọi cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân. 

- Ý kiến 2: Bảo vệ môi trường sống chỉ có ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế của đất nước 

- Ý kiến 3: Bảo vệ môi trường là điều kiện trước tiên, nền tảng, là yếu tố trung tâm cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững

- Ý kiến 4: Bảo vệ môi trường gắn kết hài hoà với an sinh xã hội, quyền trẻ em, bình đẳng giới, đảm bảo quyền mọi người được sống trong môi trường trong lành 

Giải nhanh:

- Ý kiến 1: Đúng, bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của toàn xã hội.

- Ý kiến 2: Hạn chế, bảo vệ môi trường còn ảnh hưởng đến sức khỏe, đa dạng sinh học, khí hậu và sự tồn tại của các loài.

- Ý kiến 3: Chính xác, bảo vệ môi trường là yếu tố cần thiết cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

- Ý kiến 4: Đúng, bảo vệ môi trường còn liên quan đến quyền con người, sự công bằng, bình đẳng giới và quyền trẻ em.

Câu 2: Xác định loại môi trường sống trong các trường hợp sau đây: 

a. Môi trường sống của con người, có mèo, trâu, bò, chim chóc, cây cối,..

b. Môi trường sống của các loài giun đất, mối, kiến

c. Môi trường sống của các loài san hô, sò, ốc, tôm, cua,..

d. Môi trường sống của các loài nấm kí sinh, kí sinh trùng,…

Giải nhanh:

a. Mặt đất

b. Đất

c. Nước

d. Sinh vật 

Câu 3: Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Giờ ra chơi, Bin đọc được câu nói của nhà sử học Tô-mát phu-lơ nên khoe với Tin: “Mình vừa được câu danh ngôn: Chúng ta chẳng bao giờ hiểu hết được giá trị của nguồn nước cho đến khi những cái giếng cạn khô”. Tin thắc mắc: “Mình chưa hiểu rõ câu này. Bin giải thích cho mình nhé!”. 

Nếu là Bin, em sẽ giải thích với Tin như thế nào?

Tình huống 2: Na cho rằng môi trường trong lành không chỉ cung cấp cho chúng ta sự sống mà còn mang đến sức khoẻ và hạnh phúc. Cốm không hoàn toàn đồng ý với ý kiến này. 

Nếu là Na, em sẽ giải thích với Cốm như thế nào?

Giải nhanh:

Tình huống 1:

Nếu là Bin, em có thể giải thích cho Tin như sau: "Câu danh ngôn của nhà sử học Tô-mát phu-lơ muốn nhấn mạnh một điều quan trọng về giá trị của nguồn nước. Câu này ý chỉ rằng chúng ta thường không thấy được giá trị thực sự của nguồn nước cho đến khi chúng cạn kiệt. Khi giếng cạn khô, chúng ta mới nhận ra tầm quan trọng của nước trong cuộc sống hàng ngày, từ việc uống, nấu ăn, sinh hoạt cho đến trồng trọt và nuôi dưỡng các hệ sinh thái. Điều này nhắc nhở chúng ta phải đánh giá cao và bảo vệ nguồn nước một cách bền vững."

Tình huống 2:

Nếu là Na, em có thể giải thích với Cốm như sau: "Môi trường trong lành thực sự mang lại nhiều lợi ích cho con người. Không chỉ cung cấp sự sống, môi trường trong lành còn có tác động tích cực đến sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta. Môi trường sạch sẽ, không ô nhiễm giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh do môi trường gây ra và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, sống trong môi trường trong lành cũng tạo điều kiện tốt hơn cho tinh thần và trạng thái tâm lý của chúng ta. Một môi trường tử tế có thể mang lại cảm giác yên bình, thư thái và tăng cường sự tương tác xã hội. Vì vậy, cần đặc biệt quan tâm và bảo vệ môi trường để đảm bảo sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta cũng như cho thế hệ tương lai."

VẬN DỤNG

Tìm hiểu thực trạng môi trường sống ở địa phương em và nêu lí do phải bảo vệ môi trường đó.

Giải nhanh:

I. Thực trạng môi trường sống ở địa phương em

1. Ô nhiễm không khí: Khói bụi từ giao thông, công nghiệp và đốt cháy rừng đã góp phần làm tăng mức độ ô nhiễm không khí. Khí thải từ các phương tiện giao thông và nhà máy công nghiệp gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và động vật.

2. Ô nhiễm nước: Nước mặt và nguồn nước ngầm đang gặp nhiều vấn đề về ô nhiễm từ chất thải sinh hoạt, công nghiệp và nông nghiệp. Sự ô nhiễm nước ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái nước và cũng gây nguy hiểm cho sức khỏe của cộng đồng.

3. Mất rừng và suy thoái đất: Sự phá rừng và suy thoái đất đã làm giảm diện tích rừng tự nhiên và gây ra sự mất mát đa dạng sinh học. Điều này ảnh hưởng đến sự cân bằng sinh thái và gây nguy hiểm cho hệ sinh thái địa phương.

II. Sự cần thiết phải bảo vệ môi trường sống ở địa phương em

1. Bảo vệ sức khỏe con người: Môi trường sống là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe của chúng ta. Bảo vệ môi trường sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh do ô nhiễm và tạo ra một môi trường sống lành mạnh và an toàn cho cộng đồng.

2. Bảo vệ đa dạng sinh học: Môi trường sống là nơi sinh sống của hàng ngàn loài động và thực vật. Bảo vệ môi trường sẽ giúp duy trì đa dạng sinh học và ngăn chặn sự mất mát quá nhanh của các loài quý hiếm.

3. Bảo vệ tài nguyên tự nhiên: Môi trường sống cung cấp cho chúng ta các tài nguyên thiên nhiên quan trọng như nước, đất, rừng và khoáng sản. Bảo vệ môi trường sẽ giúp bảo vệ và tận dụng tối đa những tài nguyên này một cách bền vững.