BÀI 11. EM CHỦ ĐỘNG PHÒNG TRÁNH XÂM HẠI

KHỞI ĐỘNG

Nghe, vận động theo bài hát Năm ngón tay xinh (nhạc và lời: Đoàn Ngô Tĩnh) và thực hiện yêu cầu

Nêu cách sử dụng quy tắc năm ngón tay mà bài hát nhắc đến

Giải nhanh:

- Ngón cái: Ôm hôn người trong gia đình (ông, bà, bố mẹ, anh chị em ruột)

- Ngón trỏ: Nắm tay bạn bè, thầy cô, họ hàng

- Ngón giữa: Bắt tay người quen

- Ngón áp út: Vẫy tay người lạ

- Ngón út: Xua tay, không tiếp xúc, hét, bỏ chạy nếu bất an, tiến gần, cử chỉ gần

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu

Nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng tránh xâm hại trẻ em

Giải nhanh:

- Trẻ em có quyền được bảo vệ:

+ Cấm: bỏ rơi, xâm hại, lạm dụng, bóc lột,...

+ Vi phạm: phạt hành chính, hình sự (tử hình).

+ Cơ quan, tổ chức: thông tin, tố giác hành vi xâm hại.

2. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

- Tin đã làm gì để phòng tránh xâm hại

- Nêu các bước để phòng tránh xâm hại

Giải nhanh:

- Tin đã làm đúng khi gặp người phụ nữ lạ mặt:

+ Từ chối nhận quà.

+ Rời khỏi khu vực nguy hiểm.

+ Thông báo cho bố mẹ và bảo vệ.

- Phòng tránh xâm hại:

+ Cảnh giác, nhận biết nguy cơ.

+ Tránh xa người lạ, kêu cứu khi cần thiết.

+ Thông báo cho người lớn tin cậy.

3. Đọc các trường hợp sau và cho biết cách thực hiện một số kĩ năng phòng tránh xâm hại

Trường hợp 1: 

Về quê, Tin được sắp xếp ngủ cùng phòng với anh họ. Khi ngủ, anh thường ôm Tin khiến Tin khó chịu. Anh cũng hay rủ Tin tắm chung. Anh nói với Tin: “ Đây là bí mật của anh và em. Em không được kể với ai!”. Tin cảm thấy lo lắng nên đã báo với bố, Bố dặn Tin “Có những bí mật tốt và bí mật xấu. Khi có ai đó bắt con giữ bí mật khiến con lo lắng, con hãy kể lại cho bố mẹ hoặc người lớn đáng tin cậy biết ngay nhé!”

Trường hợp 2: 

Na đang đứng trước cổng trường để đợi bố đến đón. Chợt có một người đàn ông lạ mặt đi xe máy đến nói với Na: “Bố cháu bận nên nhờ chú chở cháu về nhà”. Na liền từ chối: “cảm ơn chú. Nhưng cháu không biết chú nên cháu sẽ nhờ cô giáo gọi cho bố”. Nói xong, Na chạy vào trong trường, đến phòng giáo viên kể cho cô giáo chủ nhiệm về sự việc vừa xảy ra.

Trường hợp 3: 

Cốm vẽ lên giấy hình bàn tay và viết vào 5 ngón tay tên 5 người lớn đáng tin cậy có thể giúp Cốm khi gặp nguy hiểm. Ở giữa bàn tay, Cốm viết số điện thoại của bố, mẹ, thầy chủ nhiệm, địa chỉ nhà Cốm và số đường dây nóng hỗ trợ trẻ em. Cốm tự nhủ sẽ luôn mang theo tờ cẩm nang này để bảo vệ bản thân

Giải nhanh:

- Trường hợp 1:

+ Tin báo cho bố mẹ về hành vi không phù hợp của anh họ.

+ Bố khuyên Tin nên chia sẻ với người lớn khi gặp bí mật khiến lo lắng.

- Trường hợp 2: Na từ chối người lạ, nhờ cô giáo gọi bố và báo cáo sự việc.

- Trường hợp 3:

+ Cốm vẽ danh sách 5 người lớn đáng tin cậy, số điện thoại, địa chỉ nhà, số hotline trẻ em.

+ Cốm luôn mang theo danh sách này để bảo vệ bản thân.

- Kỹ năng phòng tránh xâm hại:

+ Lập danh sách người lớn tin cậy và biết cách liên lạc khi cần.

+ Lưu trữ thông tin liên lạc quan trọng và biết cách sử dụng.

+ Báo ngay cho người lớn hoặc bảo vệ khi thấy người tình nghi.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Pháp luật Việt Nam quy định tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có thể phải chịu mức án cao nhất là tử hình. 

- Ý kiến 2: Cá nhân không có trách nhiệm thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em

- Ý kiến 3: Những thông tin cá nhân của trẻ em được pháp luật bảo vệ để tránh bị xâm hại

- Ý kiến 4: Bắt trẻ nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân là hành vi xâm hại

- Ý kiến 5: Các tội phạm xâm hại trẻ em được quy định trong pháp luật Việt Nam áp dụng cho trẻ bị xâm hại từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi

- Ý kiến 6: Trẻ em được quyền tố giác những hành vi xâm hại đến mình hoặc người khác qua Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111

Giải nhanh:

Nhận xét:

- Ý kiến 1: Án hiếp dâm trẻ em:

+ Pháp luật quy định mức án khác nhau theo tính chất, mức độ.

+ Tử hình không phải mức án cao nhất.

- Ý kiến 2: 

+ Mỗi cá nhân có trách nhiệm thông báo, tố giác.

+ Bảo vệ trẻ em, ngăn chặn và trừng phạt hành vi xâm hại.

- Ý kiến 3: 

+ Pháp luật bảo vệ thông tin cá nhân, đảm bảo riêng tư, tránh xâm hại.

+ Một số trường hợp có thể tiết lộ thông tin để bảo vệ trẻ em.

- Ý kiến 4: Bắt trẻ nhịn ăn, nhịn uống, hạn chế vệ sinh là hành vi xâm hại => Gây hại sức khỏe, phát triển của trẻ.

- Ý kiến 5: Pháp luật về tội phạm xâm hại trẻ em: Áp dụng cho trẻ em từ 13 đến dưới 16 tuổi, thay đổi theo thời gian.

- Ý kiến 6: Trẻ em có quyền tố giác hành vi xâm hại. Tổng đài 111 hỗ trợ trẻ em tố giác, nhận trợ giúp.

Câu 2: Đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu: 

Trường hợp 1: 

Bin bị bệnh và được bố mẹ dẫn đi khám ở bệnh viện. Bác sĩ yêu cầu bố mẹ Bin ngồi bên ngoài và muốn Bin cởi quần áo để kiểm tra cơ thể

Trường hợp 2: 

Tại công viên, một người nước ngoài nhờ Na dẫn đường đến nhà vệ sinh

Trường hợp 3: 

Cốm trông thấy một người đàn ông đang ép buộc một bạn nhỏ đi ăn xin và nộp tiền về cho ông ấy

Trường hợp 4: 

Na phát hiện gia đình mới chuyển đến cạnh nhà mình thường xuyên cãi nhau. Bạn nhỏ trong gia đình ấy bị bố mẹ mắng chửi rất nhiều mỗi khi họ tức giận

• Trường hợp nào có nguy cơ bị xâm hại, vì sao? 

• Nêu cách xử lí trong các trường hợp có nguy cơ bị xâm hại

Giải nhanh:

- Trường hợp 1:

+ Bin bị yêu cầu cởi quần áo để kiểm tra sức khỏe.

+ Cách xử lý: Bố mẹ hỏi kỹ lý do và phương pháp kiểm tra. Nghi ngờ thì tìm sự hỗ trợ từ nhân viên y tế khác hoặc quản lý bệnh viện.

- Trường hợp 2:

+ Na chỉ được nhờ dẫn đường đến nhà vệ sinh.

+ Cách xử lý: Na giữ khoảng cách, không tiếp xúc quá mức với người lạ.

- Trường hợp 3:

+ Bạn nhỏ bị ép buộc đi ăn xin và nộp tiền cho người đàn ông.

+ Cách xử lý: Bạn nhỏ liên hệ người lớn hoặc cơ quan chức năng như cảnh sát để báo cáo.

- Trường hợp 4:

+ Bạn nhỏ bị mắng chửi bởi bố mẹ trong gia đình.

+ Cách xử lý: Bạn nhỏ tìm sự hỗ trợ từ người lớn tin cậy như giáo viên, nhân viên trường học hoặc Trung tâm Bảo vệ Trẻ em.

Câu 3: Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Trên đường đi học về, Na bị một anh thanh niên cản đường và trêu ghẹo

Nếu là Na, em sẽ làm gì? 

Tình huống 2: Huấn luyện viên dạy múa thường mắng Cốm và các bạn khi tập không đúng động tác

- Nếu là Cốm, em sẽ làm gì?

Tình huống 3: Bin sử dụng máy tính để tìm kiếm thông tin cho bài học. Khi đăng nhập vào một diễn đàn, bất ngờ Bin nhận được nhiều tin nhắn chê bai và miệt thị ngoại hình của mình khiến cậu hoảng sợ. 

Nếu là Bin, em sẽ làm gì?

Tình huống 4: Nhìn qua cửa sổ phòng tắm, Tin phát hiện người đàn ông ở nhà đối diện đang chĩa ống kính về phía mình

Nếu là Tin, em sẽ làm gì? 

Giải nhanh:

Tình huống 1: Nếu là Na, em có thể thực hiện các biện pháp sau:

- Giữ bình tĩnh và tỉnh táo.

- Không đối đáp hoặc tham gia vào trêu ghẹo của anh thanh niên.

- Tìm cách tránh xa tình huống bằng cách đi một đường khác hoặc tìm nơi có người đông đúc và an toàn.

- Liên hệ với người lớn đáng tin cậy như giáo viên, phụ huynh hoặc cơ quan chức năng để thông báo về tình huống và nhận được sự hỗ trợ cần thiết.

Tình huống 2: Nếu là Cốm, em có thể thực hiện các biện pháp sau:

- Thảo luận với bạn bè và huấn luyện viên về tình huống và tác động tiêu cực của việc bị mắng chửi.

- Nếu mắng chửi từ huấn luyện viên vẫn tiếp tục và gây tổn thương tinh thần, em có thể trò chuyện với phụ huynh, người giám hộ hoặc quản lý của câu lạc bộ để thông báo về tình huống và yêu cầu hỗ trợ.

Tình huống 3: Nếu là Bin, em có thể thực hiện các biện pháp sau:

- Không đọc hoặc trả lời tin nhắn chê bai và miệt thị.

- Lưu lại bằng chứng như ảnh chụp màn hình hoặc ghi lại nội dung tin nhắn.

- Thông báo cho phụ huynh, người giám hộ, giáo viên hoặc nhân viên trường học về tình huống và cung cấp thông tin chi tiết để họ có thể can thiệp và giúp đỡ.

- Nếu cảm thấy hoảng sợ và cần hỗ trợ tâm lý, em có thể tìm đến các dịch vụ tư vấn hoặc tổ chức chăm sóc trẻ em để nhận sự giúp đỡ.

Tình huống 4: Nếu là Tin, em có thể thực hiện các biện pháp sau:

- Không báo hiệu cho người đàn ông biết rằng em đã nhìn thấy anh ta.

- Tránh tiếp xúc trực tiếp với người đàn ông và tìm nơi an toàn.

- Báo cho người lớn đáng tin cậy như phụ huynh, giáo viên hoặc cơ quan chức năng về tình huống và cung cấp thông tin chi tiết để họ có thể can thiệp và bảo vệ em.

VẬN DỤNG

Câu 1: Thiết kế “Sổ tay phòng tránh xâm hại” với các thông tin: Số điện thoại hỗ trợ, cách ứng phó khi rơi vào tình huống có nguy cơ xâm hại

Giải nhanh:

Số điện thoại hỗ trợ: 

• Số của người thân

• 111 là đường dây nóng bảo vệ trẻ em, hoạt động 24/24h hoàn toàn miễn phí

• 112 là đầu số yêu cầu trợ giúp và tìm kiếm cứu nạn trên phạm vi toàn quốc.

• 113 là đầu số gọi công an hoặc cảnh sát khi có việc liên quan đến an ninh trật tự.

• 114 là đầu số gọi cơ quan phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn.

• 115 là đầu số gọi cấp cứu về y tế.

Cách ứng phó khi rơi vào tình huống có nguy cơ xâm hại:

• Giữ bình tĩnh và tỉnh táo.

• Tìm cách tránh xa tình huống bằng cách đi một đường khác hoặc tìm nơi có người đông đúc và an toàn.

• Liên hệ với người lớn đáng tin cậy như phụ huynh, người giám hộ, giáo viên hoặc cơ quan chức năng để thông báo về tình huống và nhận được sự hỗ trợ cần thiết.

• Nếu cảm thấy an toàn, lưu lại bằng chứng như ghi âm, ghi hình hoặc ghi lại các chi tiết quan trọng về tình huống.

• Nếu cần, tìm sự hỗ trợ tâm lý từ các dịch vụ tư vấn hoặc tổ chức chăm sóc trẻ em.

Câu 2: Thực hiện một sản phẩm tuyên truyền về các kĩ năng phòng, tránh xâm hại trẻ em

Giải nhanh: