BÀI 11. EM CHỦ ĐỘNG PHÒNG TRÁNH XÂM HẠI

KHỞI ĐỘNG

Nghe, vận động theo bài hát Năm ngón tay xinh (nhạc và lời: Đoàn Ngô Tĩnh) và thực hiện yêu cầu

Nêu cách sử dụng quy tắc năm ngón tay mà bài hát nhắc đến

Đáp án chuẩn:

- Ngón cái: Ôm hôn người ruột thịt trong gia đình 

- Ngón trỏ: Nắm tay bạn bè, thầy cô, họ hàng

- Ngón giữa: Bắt tay người quen

- Ngón áp út: Vẫy tay người lạ

- Ngón út: Xua tay, không tiếp xúc, hét, bỏ chạy nếu bất an, tiến gần, cử chỉ gần

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu

Nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng tránh xâm hại trẻ em

Đáp án chuẩn:

- Trẻ em có quyền được bảo vệ:

+ Cấm: bỏ rơi, xâm hại, lạm dụng, bóc lột,...

+ Vi phạm: phạt hành chính, hình sự (tử hình).

+ Cơ quan, tổ chức: thông tin, tố giác hành vi xâm hại.

2. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

- Tin đã làm gì để phòng tránh xâm hại

- Nêu các bước để phòng tránh xâm hại

Đáp án chuẩn:

- Tin đã làm đúng khi gặp người phụ nữ lạ mặt:

+ Từ chối nhận quà.

+ Rời khỏi khu vực nguy hiểm.

+ Thông báo cho bố mẹ và bảo vệ.

- Phòng tránh xâm hại:

+ Cảnh giác, nhận biết nguy cơ.

+ Tránh xa người lạ, kêu cứu khi cần thiết.

+ Thông báo cho người lớn tin cậy.

3. Đọc các trường hợp sau và cho biết cách thực hiện một số kĩ năng phòng tránh xâm hại

Trường hợp 1: 

Về quê, Tin được sắp xếp ngủ cùng phòng với anh họ. Khi ngủ, anh thường ôm Tin khiến Tin khó chịu. Anh cũng hay rủ Tin tắm chung. Anh nói với Tin: “ Đây là bí mật của anh và em. Em không được kể với ai!”. Tin cảm thấy lo lắng nên đã báo với bố, Bố dặn Tin “Có những bí mật tốt và bí mật xấu. Khi có ai đó bắt con giữ bí mật khiến con lo lắng, con hãy kể lại cho bố mẹ hoặc người lớn đáng tin cậy biết ngay nhé!”

Trường hợp 2: 

Na đang đứng trước cổng trường để đợi bố đến đón. Chợt có một người đàn ông lạ mặt đi xe máy đến nói với Na: “Bố cháu bận nên nhờ chú chở cháu về nhà”. Na liền từ chối: “cảm ơn chú. Nhưng cháu không biết chú nên cháu sẽ nhờ cô giáo gọi cho bố”. Nói xong, Na chạy vào trong trường, đến phòng giáo viên kể cho cô giáo chủ nhiệm về sự việc vừa xảy ra.

Trường hợp 3: 

Cốm vẽ lên giấy hình bàn tay và viết vào 5 ngón tay tên 5 người lớn đáng tin cậy có thể giúp Cốm khi gặp nguy hiểm. Ở giữa bàn tay, Cốm viết số điện thoại của bố, mẹ, thầy chủ nhiệm, địa chỉ nhà Cốm và số đường dây nóng hỗ trợ trẻ em. Cốm tự nhủ sẽ luôn mang theo tờ cẩm nang này để bảo vệ bản thân

Đáp án chuẩn:

- Trường hợp 1:

+ Tin báo cho bố mẹ về hành vi không phù hợp của anh họ.

+ Bố khuyên Tin nên chia sẻ với người lớn khi gặp bí mật khiến lo lắng.

- Trường hợp 2: Na từ chối người lạ, nhờ cô giáo gọi bố và báo cáo sự việc.

- Trường hợp 3:

+ Cốm vẽ danh sách 5 người lớn đáng tin cậy, số điện thoại, địa chỉ nhà, số hotline trẻ em.

+ Cốm luôn mang theo danh sách này để bảo vệ bản thân.

- Kỹ năng phòng tránh xâm hại:

+ Lập danh sách người lớn tin cậy và biết cách liên lạc khi cần.

+ Lưu trữ thông tin liên lạc quan trọng và biết cách sử dụng.

+ Báo ngay cho người lớn hoặc bảo vệ khi thấy người tình nghi.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Pháp luật Việt Nam quy định tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có thể phải chịu mức án cao nhất là tử hình. 

- Ý kiến 2: Cá nhân không có trách nhiệm thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em

- Ý kiến 3: Những thông tin cá nhân của trẻ em được pháp luật bảo vệ để tránh bị xâm hại

- Ý kiến 4: Bắt trẻ nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân là hành vi xâm hại

- Ý kiến 5: Các tội phạm xâm hại trẻ em được quy định trong pháp luật Việt Nam áp dụng cho trẻ bị xâm hại từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi

- Ý kiến 6: Trẻ em được quyền tố giác những hành vi xâm hại đến mình hoặc người khác qua Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111

Đáp án chuẩn:

Nhận xét:

- Ý kiến 1: Án hiếp dâm trẻ em:

+ Pháp luật quy định mức án khác nhau theo tính chất, mức độ.

+ Tử hình không phải mức án cao nhất.

- Ý kiến 2: 

+ Mỗi cá nhân có trách nhiệm thông báo, tố giác.

+ Bảo vệ trẻ em, ngăn chặn và trừng phạt hành vi xâm hại.

- Ý kiến 3: 

+ Pháp luật bảo vệ thông tin cá nhân, đảm bảo riêng tư, tránh xâm hại.

+ Một số trường hợp có thể tiết lộ thông tin để bảo vệ trẻ em.

- Ý kiến 4: Bắt trẻ nhịn ăn, nhịn uống, hạn chế vệ sinh là hành vi xâm hại => Gây hại sức khỏe, phát triển của trẻ.

- Ý kiến 5: Pháp luật về tội phạm xâm hại trẻ em: Áp dụng cho trẻ em từ 13 đến dưới 16 tuổi, thay đổi theo thời gian.

- Ý kiến 6: Trẻ em có quyền tố giác hành vi xâm hại. Tổng đài 111 hỗ trợ trẻ em tố giác, nhận trợ giúp.

Câu 2: Đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu: 

Trường hợp 1: 

Bin bị bệnh và được bố mẹ dẫn đi khám ở bệnh viện. Bác sĩ yêu cầu bố mẹ Bin ngồi bên ngoài và muốn Bin cởi quần áo để kiểm tra cơ thể

Trường hợp 2: 

Tại công viên, một người nước ngoài nhờ Na dẫn đường đến nhà vệ sinh

Trường hợp 3: 

Cốm trông thấy một người đàn ông đang ép buộc một bạn nhỏ đi ăn xin và nộp tiền về cho ông ấy

Trường hợp 4: 

Na phát hiện gia đình mới chuyển đến cạnh nhà mình thường xuyên cãi nhau. Bạn nhỏ trong gia đình ấy bị bố mẹ mắng chửi rất nhiều mỗi khi họ tức giận

• Trường hợp nào có nguy cơ bị xâm hại, vì sao? 

• Nêu cách xử lí trong các trường hợp có nguy cơ bị xâm hại

Đáp án chuẩn:

- Trường hợp 1:

+ Bin bị yêu cầu cởi quần áo để kiểm tra sức khỏe.

+ Cách xử lý: Bố mẹ hỏi kỹ lý do và phương pháp kiểm tra. Nghi ngờ thì tìm sự hỗ trợ từ nhân viên y tế khác hoặc quản lý bệnh viện.

- Trường hợp 2:

+ Na chỉ được nhờ dẫn đường đến nhà vệ sinh.

+ Cách xử lý: Na giữ khoảng cách, không tiếp xúc quá mức với người lạ.

- Trường hợp 3:

+ Bạn nhỏ bị ép buộc đi ăn xin và nộp tiền cho người đàn ông.

+ Cách xử lý: Bạn nhỏ liên hệ người lớn hoặc cơ quan chức năng như cảnh sát để báo cáo.

- Trường hợp 4:

+ Bạn nhỏ bị mắng chửi bởi bố mẹ trong gia đình.

+ Cách xử lý: Bạn nhỏ tìm sự hỗ trợ từ người lớn tin cậy như giáo viên, nhân viên trường học hoặc Trung tâm Bảo vệ Trẻ em.

Câu 3: Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Trên đường đi học về, Na bị một anh thanh niên cản đường và trêu ghẹo

Nếu là Na, em sẽ làm gì? 

Tình huống 2: Huấn luyện viên dạy múa thường mắng Cốm và các bạn khi tập không đúng động tác

- Nếu là Cốm, em sẽ làm gì?

Tình huống 3: Bin sử dụng máy tính để tìm kiếm thông tin cho bài học. Khi đăng nhập vào một diễn đàn, bất ngờ Bin nhận được nhiều tin nhắn chê bai và miệt thị ngoại hình của mình khiến cậu hoảng sợ. 

Nếu là Bin, em sẽ làm gì?

Tình huống 4: Nhìn qua cửa sổ phòng tắm, Tin phát hiện người đàn ông ở nhà đối diện đang chĩa ống kính về phía mình

Nếu là Tin, em sẽ làm gì? 

Đáp án chuẩn:

- Tình huống 1 (Na bị quấy rối):

+ Giữ bình tĩnh, không đáp lại lời trêu ghẹo.

+ Tránh xa, tìm nơi an toàn.

+ Báo người lớn tin cậy (giáo viên, phụ huynh, cơ quan chức năng).

- Tình huống 2 (Cốm bị huấn luyện viên mắng chửi):

+ Trao đổi với bạn bè, huấn luyện viên về tác động tiêu cực của việc bị mắng chửi.

+ Nếu tình trạng tiếp diễn, báo phụ huynh, người giám hộ hoặc quản lý câu lạc bộ để được hỗ trợ.

- Tình huống 3 (Bin bị bắt nạt qua tin nhắn):

+ Bỏ qua, không đọc, không trả lời tin nhắn.

+ Lưu bằng chứng (ảnh chụp màn hình, ghi nội dung tin nhắn).

+ Báo phụ huynh, giáo viên, nhà trường về tình huống và cung cấp thông tin.

+ Tìm kiếm hỗ trợ tâm lý nếu cần thiết.

- Tình huống 4 (Tin bị theo dõi):

+ Lờ đi, không cho người đàn ông biết đã bị phát hiện.

+ Tránh tiếp xúc, tìm nơi an toàn.

+ Báo người lớn tin cậy (phụ huynh, giáo viên, cơ quan chức năng) và cung cấp thông tin để được bảo vệ.

VẬN DỤNG

Câu 1: Thiết kế “Sổ tay phòng tránh xâm hại” với các thông tin: Số điện thoại hỗ trợ, cách ứng phó khi rơi vào tình huống có nguy cơ xâm hại

Đáp án chuẩn:

- Số điện thoại hỗ trợ:

+ Người thân.

+ 111: Bảo vệ trẻ em (miễn phí, 24/24).

+ 112: Cứu nạn, tìm kiếm (toàn quốc).

+ 113: Công an, cảnh sát (an ninh trật tự).

+ 114: Phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn.

+ 115: Cấp cứu y tế.

- Cách ứng phó:

+ Giữ bình tĩnh.

+ Tránh xa, tìm nơi an toàn.

+ Liên hệ người lớn tin cậy (phụ huynh, giáo viên, cơ quan chức năng).

+ Lưu bằng chứng (ghi âm, ghi hình, chi tiết).

+ Hỗ trợ tâm lý (tư vấn, chăm sóc trẻ em).

Câu 2: Thực hiện một sản phẩm tuyên truyền về các kĩ năng phòng, tránh xâm hại trẻ em

Đáp án chuẩn: