BÀI 9. EM LẬP KẾ HOẠCH CÁ NHÂN

KHỞI ĐỘNG

Chia sẻ về ước mơ của em và cách em thực hiện ước mơ đó

Giải nhanh:

- Ước mơ: Nhà môi trường học, bảo vệ môi trường.

- Kế hoạch thực hiện:

+ Mục tiêu cụ thể: Tham gia hoạt động môi trường, học hỏi kiến thức, giảm rác thải, sử dụng năng lượng tái tạo,...

+ Kế hoạch hàng ngày: Tiết kiệm năng lượng, phân loại rác, sử dụng sản phẩm tái chế, lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường.

+ Hành động: Tắt đèn, dùng bình nước tái sử dụng, dùng gói hàng tái chế, học hỏi vấn đề môi trường mới, tham gia hoạt động tình nguyện.

+ Đánh giá và điều chỉnh: Theo dõi tiến trình, điều chỉnh kế hoạch để hiện thực hóa ước mơ.

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Quan sát tranh và nêu các loại kế hoạch cá nhân 

- Kể thêm những loại kế hoạch cá nhân khác

Giải nhanh:

- Các loại: 

+ Tranh 1: học tập

+ Tranh 2: tập luyện (thể thao)

+ Tranh 3: tiết kiệm tiền

+ Tranh 4: tổ chức buổi tiệc

- Kế hoạch khác: đi du lịch, thực hiện ước mơ, làm việc nhà, …

2. Đọc câu chuyện “BÁC TẬP CHO CHÚNG TÔI CÓ KẾ HOẠCH LAO ĐỘNG” và trả lời câu hỏi:

- Trong câu chuyện trên, Bác thường nhắc nhở anh chị phục vụ và cán bộ điều gì? 

- Lời nhắc nhở thường xuyên của Bác có tác dụng gì? 

- Theo em, vì sao phải lập và thực hiện kế hoạch cá nhân? 

Giải nhanh:

- Bác dạy:

+ Cán bộ, phục vụ cần có trật tự, kế hoạch làm việc cụ thể.

+ Làm việc đúng giờ, không lãng phí thời gian.

- Lợi ích lập kế hoạch: Rèn luyện thói quen sắp xếp công việc, tránh tuỳ tiện, nhàn rỗi.

- Lý do:

+ Tổ chức thời gian, hoàn thành công việc hiệu quả.

+ Có sự tổ chức trong học tập, sinh hoạt.

+ Xác định, ưu tiên công việc, phân chia thời gian hợp lý.

+ Tránh bỏ sót, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ.

3. Đọc đoạn hội thoại và trả lời câu hỏi: 

- Từ ý kiến của các bạn, việc lập kế hoạch cá nhân cần thực hiện theo các bước nào?

- Khi lập kế hoạch cá nhân, em cần lưu ý điều gì? 

Giải nhanh:

- Các bước lập kế hoạch cá nhân:

+ Xác định mục tiêu và thời hạn hoàn thành.

+ Liệt kê công việc và sắp xếp ưu tiên.

+ Xác định biện pháp cho từng việc, có thể tìm kiếm sự hỗ trợ.

+ Đánh giá, điều chỉnh kế hoạch và dự phòng.

- Lưu ý:

+ Kế hoạch linh hoạt, có thể điều chỉnh.

+ Tránh cứng nhắc.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Làm việc theo kế hoạch giúp tiết kiệm thời gian, công sức và tiền bạc của bản thân

- Ý kiến 2: Với học sinh, chỉ có việc học tập mới cần lập kế hoạch 

- Ý kiến 3: Đôi khi phải biết thay đổi kế hoạch để phù hợp với hoàn cảnh đột xuất

- Ý kiến 4: Làm việc theo kế hoạch là cứng nhắc và mất đi tính sáng tạo

- Ý kiến 5: Kế hoạch cá nhân có thể chia làm các loại: kế hoạch ngắn hạn, kế hoạch trung hạn và kế hoạch dài hạn. 

- Ý kiến 6: Việc thực hiện kế hoạch cá nhân cũng cần sự hỗ trợ của người lớn.

Giải nhanh:

- Ý kiến 1: Đúng, lập kế hoạch giúp tổ chức thời gian, công sức, tài chính hiệu quả, tiết kiệm năng lượng, tài nguyên.

- Ý kiến 2: Sai, lập kế hoạch áp dụng cho mọi khía cạnh cuộc sống, giúp học sinh tổ chức thời gian, phân chia công việc, đạt mục tiêu cá nhân.

- Ý kiến 3: Đúng, hoàn cảnh đột xuất có thể yêu cầu thay đổi kế hoạch, cần linh hoạt thích ứng để đảm bảo hiệu quả.

- Ý kiến 4: Sai, làm việc theo kế hoạch không đồng nghĩa mất đi tính sáng tạo, kế hoạch chỉ định hướng, cung cấp khuôn khổ cho hoạt động, sáng tạo vẫn có thể tồn tại.

- Ý kiến 5: Đúng, kế hoạch cá nhân có thể chia thành ngắn hạn (vài ngày/tuần), trung hạn (vài tháng/năm), dài hạn (vài năm trở lên), giúp có cái nhìn tổng quan, kiểm soát tiến trình.

- Ý kiến 6: Đúng, người lớn (gia đình, thầy cô, người điều hành) có thể hỗ trợ thực hiện kế hoạch cá nhân bằng cách cung cấp hướng dẫn, khuyến khích, hỗ trợ cần thiết để đạt mục tiêu.

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm nào của các bạn sau đây? Vì sao? 

a. Cứ chờ đến lúc gần kiểm tra định kì thì Bin mới lập kế hoạch ôn tập. 

b. Khi lập kế hoạch, Tin đã xác định các mục tiêu quá sức của mình để có động lực phấn đấu tốt hơn

c. Sau khi lập kế hoạch, Cốm chờ đến khi có hứng thú mới thực hiện

d. Trong bản kế hoạch của Tin, việc nào thích làm thì được ưu tiên hơn. 

e. Khi không thực hiện được kế hoạch, Na xem lại nguyên nhân và tìm cách khắc phục. 

Giải nhanh:

a. Không đồng tình. Không nên chờ sát deadline mới ôn tập: Gây áp lực, thiếu thời gian chuẩn bị. Nên lập kế hoạch ôn tập sớm để: Phân chia công việc hiệu quả, học tập có tổ chức.

b. Đồng tình. Đặt mục tiêu cao: Có động lực phấn đấu, vượt qua giới hạn. Lưu ý: tránh áp lực, căng thẳng.

c. Không đồng tình. Không chờ hứng thú mới thực hiện kế hoạch: Hứng thú thay đổi, không ổn định. Rèn luyện tự điều khiển, thực hiện kế hoạch dù không thích.

d. Không đồng tình. Ưu tiên việc cần làm, không chỉ thích: Việc cần làm và thích làm không luôn trùng khớp. Lập kế hoạch dựa trên mức độ quan trọng, ưu tiên, không chỉ sở thích.

e. Đồng tình. Xem xét nguyên nhân, tìm cách khắc phục khi không thực hiện kế hoạch: Hiểu rõ rào cản, khó khăn. Tìm giải pháp, điều chỉnh kế hoạch phù hợp, khả thi hơn.

Câu 3: Sắp xếp các nội dung sau theo trình tự các bước lập kế hoạch cá nhân: 

a. Liệt kê các việc cần thực hiện. 

b. Sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các việc

c. Xác định mục tiêu

d. Đề ra các biện pháp cụ thể

e. Xác định thời gian hoàn thành. 

g. Đánh giá và điều chỉnh kế hoạch

Giải nhanh:

c – a – b – d – e – g 

Câu 4: Xử lí tình huống

Tình huống 1: 

Na luôn xây dựng kế hoạch cá nhân hằng tuần chi tiết và nghiêm túc thực hiện. Khi kiểm tra và phát hiện mình chưa thực hiện đúng kế hoạch đã đề ra, Na tìm cách điều chỉnh sao cho hợp lí. Thế nhưng, em gái Na luôn làm việc không theo kế hoạch. Na góp ý thì em Na nói: “Việc khó mới cần kế hoạch, còn việc hằng ngày không cần”. 

Nếu là Na, em sẽ giải thích như thế nào để em gái thấy được lợi ích của việc lập và thực hiện kế hoạch cá nhân? 

Tình huống 2: 

Cốm, Na, Bin và Tin cùng nhau lập kế hoạch tập luyện tiết mục văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam. Ban đầu, cả nhóm tập rất chăm chỉ nhưng sau một tuần, Bin tỏ ra chán nản, thường xuyên đi muộn trong các buổi tập khiến kế hoạch của nhóm có nguy cơ không thực hiện được. 

Nếu là thành viên của nhóm, em sẽ làm gì? 

Tình huống 3: 

Chiều thứ Bảy được nghỉ học, Bin sang nhà Tin để rủ Tin đi đá bóng. Sang đến nơi, thấy Tin đang đọc sách, Bin trêu: “Cậu muốn trở thành mọt sách à? Học cả tuần rồim thứ Bảy phải nghỉ ngơi, thư gian chứ?”. Tin ôn tồn bảo: “Trong kế hoạch của mình, chiều nay là giờ tự học, học xong mình mới đi chơi”. Bin cố gắng thuyết phục bạn đi đá bóng nhưng Tin vẫn kiên quyết từ chối. Cuối cùng, Bin giận dỗi bỏ về. 

Nếu là Bin, em sẽ làm gì?

Giải nhanh:

Tình huống 1: Na nên nói với em gái mình rằng việc lập và thực hiện kế hoạch cá nhân có nhiều lợi ích:

- Giúp tổ chức công việc một cách gọn gàng và hiệu quả.

- Giúp Na biết chính xác những gì cần làm và khi nào cần hoàn thành chúng.

- Giúp Na đạt được mục tiêu và phát triển kỹ năng quản lý thời gian.

Tình huống 2: Nếu em là thành viên của nhóm, em có thể:

- Trò chuyện với Bin để hiểu tại sao anh ấy chán nản.

- Lắng nghe và thấu hiểu vấn đề của Bin.

- Tạo động lực bằng cách nhắc nhở về mục tiêu của nhóm.

- Đề xuất giải pháp để giúp Bin vượt qua cảm giác chán nản.

- Hỗ trợ và khuyến khích Bin tiếp tục tham gia.

Tình huống 3: Nếu em là Bin, em có thể:

- Tôn trọng quyết định của Tin và không ép buộc anh ấy.

- Lắng nghe và thấu hiểu lý do của Tin.

- Thảo luận và tìm giải pháp thoả đáng cho cả hai. 

VẬN DỤNG

Câu 1: Chọn một trong những việc sau và lập kế hoạch thực hiện: 

a. Tiết kiệm tiền để mua đồ dùng học tập cho năm học mới. 

b. Học tập để cải thiện một môn học chưa có nhiều tiến bộ. 

c. Học một môn năng khiếu yêu thích (bóng đá, võ thuật, chơi đàn,..)

d. Tổ chức chúc mừng nhân dịp đặc biệt của người thân, bạn bè, thầy cô giáo. 

Giải nhanh:

Em chọn việc: Tiết kiệm tiền để mua đồ dùng học tập

Bước 1: Xác định mục tiêu và các mốc thời gian hoàn thành

- Đặt mục tiêu cụ thể: Tiết kiệm đủ tiền để mua đồ dùng học tập cho năm học mới. Xác định số tiền cần tiết kiệm và đặt mốc thời gian để đạt được mục tiêu đó. Ví dụ: tiết kiệm 500.000 đồng trong vòng 3 tháng.

Bước 2: Xác định việc cần làm và sắp xếp thứ tự ưu tiên

- Liệt kê các việc cần làm để tiết kiệm tiền, ví dụ: giảm tiền mua đồ ăn ngoài, hạn chế mua đồ đạc không cần thiết, tìm cách tăng thu nhập bằng việc làm thêm.

- Sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các công việc này, tập trung vào những việc có hiệu quả tiết kiệm cao hoặc dễ thực hiện trước.

Bước 3: Xác định các biện pháp cho từng việc làm

- Đối với việc giảm tiền mua đồ ăn ngoài, có thể lên kế hoạch nấu ăn tại nhà, chuẩn bị bữa ăn mang đi làm hoặc hạn chế ăn ngoài một số ngày trong tuần.

- Đối với việc hạn chế mua đồ đạc không cần thiết, tạo ra một danh sách mua sắm cần thiết và tuân thủ nó, tránh bị lôi kéo bởi những món đồ không cần thiết.

- Đối với việc tăng thu nhập bằng việc làm thêm, xem xét các cơ hội làm thêm như làm công việc part-time hoặc tìm các dự án tự do phù hợp với khả năng của bạn.

Bước 4: Đánh giá, điều chỉnh lại kế hoạch và có thêm các biện pháp dự phòng

- Định kỳ đánh giá kế hoạch tiết kiệm và xem xét những điều chỉnh cần thiết. Nếu gặp khó khăn trong việc tiết kiệm đủ tiền, hãy xem xét các biện pháp dự phòng như tìm cách kiếm thêm thu nhập từ các nguồn khác hoặc điều chỉnh mục tiêu và mốc thời gian.