BÀI 27. THỰC HÀNH: TÌM HIỂU CẤU TRÚC DINH DƯỠNG CỦA QUẦN XÃ TRONG TỰ NHIÊN

I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Tìm hiểu cấu trúc dinh dưỡng của quần xã.

II. CHUẨN BỊ

Dụng cụ: Thước dây; xẻng hoặc dụng cụ đào đất; vợt hoặc dụng cụ thu mẫu động vật; máy ảnh hoặc điện thoại có chức năng chụp ảnh; máy tính, giấy, bút ghi kết quả điều tra.

III. NGUYÊN LÝ VÀ CÁCH TIẾN HÀNH

• Bước 1: Xác định sự có mặt của các thành phần cấu trúc dinh dưỡng (sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải) trong quần xã.

• Bước 2: Xác định mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài.

• Tìm kiếm các nhóm loài theo gợi ý sau:

• Động vật sử dụng thực vật làm thức ăn.

• Động vật ăn động vật.

• Động vật hoặc thực vật kí sinh.

• Kẻ bảng theo mẫu Bảng 27.1 và điền dấu (+) vào thành phần cấu trúc dinh dưỡng có mặt, dấu (-) vào thành phần không có mặt trong quần xã.

IV. THU HOẠCH

BÁO CÁO THỰC HÀNH

(Báo cáo mang tính gợi ý, học sinh nên báo cáo dựa theo quá trình thực tập và số liệu trên thực tế) 

1. Mục đích

Tìm hiểu cấu trúc dinh dưỡng của quần xã.

2. Kết quả và giải thích

- Kết quả: Ta có bảng thành phần cấu trúc dinh dưỡng trong quần xã.

- Giải thích:

+ Cỏ dại, các loại rau, hoa và cây ăn quả là sinh vật sản xuất do có khả năng quang hợp, cung cấp nguồn thức ăn cho các sinh vật dựa vào năng lượng từ mặt trời.

+ Sâu, bọ cánh cứng, và chim sẻ là sinh vật tiêu thụ do chúng lấy năng lượng bằng cách ăn sinh vật sản xuất.

+ Nấm và giun đất là sinh vật phân giải vì chúng phân hủy các sinh vật đã chết.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1: Nhóm sinh vật nào hầu như không quan sát được khi nghiên cứu cấu trúc của quần xã? Giải thích.

Đáp án chuẩn:

Sinh vật tiêu thụ thường không dễ quan sát trong nghiên cứu cấu trúc quần xã vì chúng bao gồm các loài như nấm, vi khuẩn, giun đất,... khó tìm thấy và cần dụng cụ hỗ trợ như kính hiển vi.