Khởi động: Khi làm thí nghiệm trên ruồi giấm, quan sát thấy có hiện tượng tính trạng thân xám thường di truyền cùng cánh dài, tính trạng thân đen thường di truyền cùng cánh cụt. Đây là hiện tượng gì?

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng di truyền liên kết.

I. QUY LUẬT DI TRUYỀN LIÊN KẾT

Hoạt động 1: Dựa vào kết quả thí nghiệm, thực hiện các yêu cầu sau:

1. Phép lai trên gồm những tính trạng nào?

2. Trong phép lai trên, nếu các tính trạng di truyền theo quy luật di truyền của Mendel thì kết quả phép lai sẽ có bao nhiêu kiểu hình?

3. Em có nhận xét gì về sự di truyền của các tính trạng trong phép lai trên?

Đáp án chuẩn:

1. Ruồi thân xám, cánh dài và ruồi thân đen, cánh cụt.

2. 4 kiểu hình.

- Tính trạng thân xám luôn đi cùng với tính trạng cánh dài, tính trạng thân đen luôn đi cùng với tính trạng cánh cụt.

- Tính trạng màu thân và chiều dài cánh không di truyền theo quy luật phân li độc lập, có hiện tượng liên kết gen.

Hoạt động 2: Vì sao cơ thể F₁ trong thí nghiệm của Morgan giảm phân chỉ hình thành hai loại giao tử?

Đáp án chuẩn:

Vì hai cặp gene quy định 2 tính trạng cùng nằm trên một cặp NST tương đồng và di truyền cùng nhau.

Hoạt động 3: Trình bày khái niệm di truyền liên kết.

Đáp án chuẩn:

Di truyền liên kết là hiện tượng các gene quy định các tính trạng cùng nằm trên một NST có xu hướng di truyền cùng nhau trong quá trình giảm phân

Hoạt động 4: Dựa vào kiến thức đã học, phân biệt quy luật di truyền liên kết với di truyền phân li độc lập bằng cách hoàn thành vào vở theo mẫu Bảng 45.1

Bảng 45.1. Phân biệt di truyền liên kết với di truyền phân li độc lập

Quy luật di truyền Đặc điểm phân biệt	Liên kết gene	Phân li độc lập
Sự di truyền các tính trạng	?	?
Sự phân bố của các gene quy định các tính trạng	?	?
Biến dị tổ hợp ở đời con	?	?

Đáp án chuẩn:

Quy luật di truyền Đặc điểm phân biệt	Liên kết gene	Phân li độc lập
Sự di truyền các tính trạng	Cùng nhau	Độc lập
Sự phân bố của các gene quy định các tính trạng	Liên kết với nhau	Không liên kết với nhau
Biến dị tổ hợp ở đời con	Không có	Có

II. ỨNG DỤNG VỀ DI TRUYỀN LIÊN KẾT

Câu hỏi: Di truyền liên kết có ý nghĩa như thế nào trong nông nghiệp? Nêu ví dụ.

Đáp án chuẩn:

Con người có thể lựa chọn và chuyển những gene quy định tính trạng tốt nằm trên cùng một NST để tạo thành nhóm tính trạng tốt cùng nhau.

Ví dụ: chuyển gene để tạo thành nhóm gene quy định cây trồng có sức đề kháng với thuốc diệt cỏ, thuốc diệt côn trùng, giúp tăng sản lượng hoặc nâng cao giá trị dinh dưỡng.