BÀI 9: BASE. THANG PH

I. KHÁI NIỆM

Quan sát Bảng 9.1 Trang 39 và thực hiện các yêu cầu:

CH.Công thức hoá học của các base có đặc điểm gì giống nhau?

Trả lời rút gọn:

Gống: đều có kim loại liên kết với nhóm OH.

CH.Các dung dịch base có đặc điểm gì chung?

Trả lời rút gọn:

Điểm chung: gồm cation kim loại và anion OH^-

CH.Thảo luận nhóm và đề xuất khái niệm về base.

Trả lời rút gọn:

Base là hợp chất gồm 1 hoặc nhiều nguyên tử kim loại và một hay nhiều nhóm - OH.

CH.Em hãy nhận xét về cách gọi tên base và đọc tên base Ca(OH)₂.

Trả lời rút gọn:

• Tên gọi base = tên kim loại (kèm hoá trị nếu kim loại có nhiều hoá trị) + hydroxide

• Ca(OH)₂: Calcium hydroxide

CH.Dựa vào bảng tính tan dưới dây, hãy cho biết những base nào là base không tan và base nào là base kiềm? Viết công thức hoá học và đọc tên các base có trong bảng.

Trả lời rút gọn:

• Base không tan: Mg(OH)₂, Cu(OH)₂, Fe(OH)₂, Fe(OH)₃

• Base kiềm: KOH, NaOH, Ba(OH)₂

II. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

Quan sát hiện tượng Hình 9.1 Trang 40 và thực hiện yêu cầu:

CH. Dung dịch kiềm làm đổi màu chất chỉ thị (quỳ tím, dung dịch phenolphthalein) như thế nào?

Trả lời rút gọn:

Dung dịch kiềm làm đổi quỳ tím chuyển màu xanh. Khi nhỏ vài giọt phenolphthalein thấy dung dịch chuyển sang màu hồng.

CH.Nêu hiện tượng xảy ra ở thí nghiệm 2 và rút ra nhận xét.

Trả lời rút gọn:

Hiện tượng: Khi nhỏ vài giọt phenolphthalein thấy dung dịch chuyển sang màu hồng. Khi thêm từ từ acid thấy màu hồng nhạt dần sau đó chuyển thành dung dịch không màu ® NaOH đã phản ứng với HCl.

CH.Có hai ống nghiệm không nhãn đựng dung dịch NaOH và dung dịch HCl. Hãy nêu cách nhận biết hai dung dịch trên.

Trả lời rút gọn:

Dùng quỳ tím: Quỳ tìm chuyển xanh là dung dịch NaOH. Quỳ tìm chuyển đỏ là dung dịch HCl. 

CH.Ở nông thôn, người ta thường dùng vôi bột rắc lên ruộng để khử chua cho đất. Biết rằng thành phần chính của vôi bột là CaO. CaO tác dụng với H₂O tạo thành Ca(OH)₂ theo phương trình hoá học: CaO + H₂O → Ca(OH)₂. Hãy giải thích tác dụng của vôi bột.

Trả lời rút gọn:

Vì đất chua có tính acid, vôi bột có thành phần chính là CaO. Khi CaO tác dụng với H₂O tạo thành Ca(OH)₂ là base ® giảm độ chua cho đất.

III. THANG pH

CH.Đọc giá trị pH của từng dung dịch và cho biết dung dịch nào có tính acid, dung dịch nào có tính base.

Trả lời rút gọn:

CH.Tính chất chung của dung dịch các chất có giá trị pH < 7 và của dung dịch các chất có giá trị pH > 7 là gì?

Trả lời rút gọn:

Các chất có giá trị pH < 7 là tính acid và các chất có giá trị pH > 7 là tính base.

CH.Hãy nêu cách để kiểm tra đất trồng có bị chua hay không.

Trả lời rút gọn:

Dùng giấy thử độ pH: 

1. Mua giấy thử độ pH. 

2. Trộn một vốc đất với nước cất ở nhiệt độ phòng. 

3. Nhúng giấy thử vào hỗn hợp trong 20 tới 30 giây. 

4. So sánh màu giấy thử với bảng kết quả. 

CH.Hãy tìm hiểu và cho biết giá trị pH trong máu, trong dịch dạ dày của người, trong nước mưa, trong đất. Nếu giá trị pH của máu và của dịch dạ dày ngoài khoảng chuẩn sẻ gây nguy hiểm cho sức khoẻ của người như thế nào?

Trả lời rút gọn:

• pH bình thường của máu nằm trong khoảng từ 7,35 đến 7,45.

• pH dịch ở dạ dày có độ pH khoảng 3 - 5,5.

• pH của nước mưa tại thành phố dao động từ 4,67 – 7,5. 

• pH của đất khoảng từ 3 đến 10, với 7 là trung tính. 

• Nếu giá trị pH của máu và của dịch dạ dày ngoài khoảng chuẩn sẽ: có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khoẻ nguy hiểm như hen suyễn, tiểu đường, bệnh tim mạch,...; ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa hoặc làm hỏng các bộ phận xung quanh đường tiêu hóa.