BÀI 12. ĐẤT VÀ SINH QUYỂN

Đất và lớp vỏ phong hóa

Câu 1:  Đọc thông tin và quan sát hình 12.1, hãy trình bày khái niệm về đất. Phân biệt đất và lớp vỏ phong hóa.

Đáp án chuẩn:

• Lớp vật chất tơi xốp nằm trên cùng của bề mặt lục địa, gồm có các thành phần vô cơ, hữu cơ, nước, không khí và được đặc trưng bởi độ phì. 

• Phân loại:

Lớp đất: là lớp vật chất tơi xốp nằm trên cùng của bề mặt lục địa.

Lớp vỏ phong hoá là sản phẩm phong hoá của đá gốc, nằm phía dưới lớp đất và phía trên cùng của tầng đá góc.

Các nhân tố hình thành đất

Câu 2: Đọc thông tin và quan sát hình 12.2, hãy trình bày vai trò của các nhân tố trong việc hình thành đất.

Đáp án chuẩn:

1. Đá mẹ: Là nguồn cung cấp chất vô cơ cho đất 

2. Khí hậu: Trực tiếp là nhiệt và ẩm làm cho đá gốc bị phá hủy thành đá mẹ

3. Sinh vật: cung cấp chất hữu cơ cho đất được vi sinh vật phân giải và tổng hợp thành mùn tạo độ phì cho đất. Động vật sống trong đất cũng góp phần cải tạo đất.

4. Địa hình: Ảnh hưởng đến tốc độ hình thành đất và bề dày cùa đất

5. Thời gian: Ảnh hưởng tới khả năng và cường độ tác động của các nhân tố hình thành đất.

6. Con người: thông qua hoạt động sản xuất làm cho đất biến đổi tính chất so với tính chất ban đầu của nó, có thể làm cho đất tốt lên hay xấu đi.

Khái niệm, đặc điểm và giới hạn của sinh quyển

Câu 3: Đọc thông tin, hãy trình bày khái niệm, giới hạn của sinh quyển và phân tích đặc điểm của sinh quyển.

Đáp án chuẩn:

* Khái niệm: Sinh quyển là toàn bộ sinh vật sống trên Trái Đất, tạo thành một quyển của Trái Đất.

 * Giới hạn: phụ thuộc vào giới hạn phân bố của sinh vật.

* Đặc điểm của sinh quyển 

 - Chủ yếu là các cơ thể sống, bao gồm: thực vật, động vật và vi sinh vật:

 - Có đặc tính tích lũy năng lượng.

 - Ảnh hướng đến sự phát triển của các quyển khác trên Trái Đất như làm cho bầu không khí trong lành, thay đổi tính chất khí quyển,...

Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố sinh vật.

Câu 4: Đọc thông tin, hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển, phân bố của sinh vật. 

Đáp án chuẩn:

Khí hậu; Nước; Đất; Địa hình; Con người

Vận dụng

Câu 1. Hãy nêu khái quát quá trình hình thành đất từ đá gốc?

Đáp án chuẩn:

-  Sự hình thành đất là một quá trình lâu dài và phức tạp, có thể chia các quá trình hình thành đất thành ba nhóm: 

• Quá trình phong hoá.
• Quá trình tích luỹ và biến đổi chất hữu cơ trong đất.
• Quá trình di chuyển khoáng chất và vật liệu hữu cơ trong đất. 

Câu 2. Tại sao ở các loại đất khác nhau có các loài thực vật khác nhau?

Đáp án chuẩn:

Các loại đất khác nhau có các loài thực vật khác nhau vì: mỗi loại đất khác nhau có các đặc tính lí, hóa, độ phì ảnh hưởng đến sự phát triển, phân bố của thực vật.

Ví dụ: Đất ngập mặn; Đất feralit…

Câu 3. Hãy lấy ví dụ ở địa phương em về tác động của con người đến sự phát triển và phân bố của thực vật, động vật.

Đáp án chuẩn:

HS tự tìm hiểu