BÀI 22: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG TRỒNG TRỌT

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Theo em, hoạt động nào trong Hình 22.1 ảnh hưởng xấu tới môi trường trong trồng trọt? Vì sao?

Đáp án chuẩn: 

A vì nó làm ô nhiễm môi trường, gây hại đến thực vật và sức khỏe con người.

1. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TRONG TRỒNG TRỌT Ở VIỆT NAM

Hình thành kiến thức: Vì sao ô nhiêm môi trường trong trồng trọt lại gây ra các tổn thất lớn về kinh tế?

Đáp án chuẩn: 

Vì: - Ảnh hưởng đến sức khỏe của con người, xuất khẩu nông sản, thu nhập, giảm năng suất và chất lượng, cảnh quan, suy thoái môi trường, gây biến đổi khí hậu.

Vận dụng: Hãy kể một số hiện tượng ô nhiễm môi trường trong trồng trọt mà em quan sát được.

Đáp án chuẩn:

- Đất trồng bị thoái hóa: acid hóa, kiểm hóa, mặn hóa, bạc màu, chặt, bí,..

- Đất trồng và nguồn nước bị nhiễm độc tố.

Luyện tập: Em hãy lấy ví dụ về tác hại của ô nhiễm môi trường trong trồng trọt.

Đáp án chuẩn: 

Ô nhiễm nước làm không đủ nước cung cấp cho cây nên cây khô héo. Nếu tưới nước bẩn cho cây, làm cây bị nhiễm độc tố → cây chết.

2. NGUYÊN NHÂN Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TRONG TRỒNG TRỌT

Luyện tập: Quan sát Hình 22.3 và cho biết: Vì sao lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất xử lí đất lại gây ô nhiễm môi trường trong trồng trọt và ảnh hưởng tới sức khỏe con người?

Đáp án chuẩn:

Lạm dụng hóa chất sẽ làm hóa chất tích tụ trong đất làm ô nhiễm môi trường đất. Rồi từ môi trường đất nó dẫn sang ô nhiễm môi trường nước. Con người lại sử dụng nước này làm nước sinh hoạt và sản xuất nên ảnh hưởng sức khỏe con người.

Hình thành kiến thức: Hiệu quả sử dụng phân bón trong trồng trọt ở Việt Nam chỉ đạt 30 - 50%. Đây có phải là một trong những nguyên nhân gây nên ô nhiễm môi trường trong trồng trọt không?

Đáp án chuẩn: 

Không, nhưng nếu lạm dụng quá đà sẽ dẫn đến ô nhiễm môi trường trầm trọng.

Vận dụng: Ở địa phương em, môi trường trồng trọt bị ô nhiễm như thế nào? Nguyên nhân nào gây ra?

Đáp án chuẩn: 

- Môi trường bị ô nhiễm nặng nề

- Nguyên nhân: do ý thức của con người đổ rác thải chưa xử lí.

3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG TRỒNG TRỌT

Hình thành kiến thức: Kể tên một số biện pháp nâng cao nhận thức cho người dân về bảo vệ môi trường trong trồng trọt.

Đáp án chuẩn: 

- Giáo dục nâng cao nhận thức.

- Tổ chức vệ sinh đường làng ngõ xóm định kì và trồng nhiều cây xanh. 

- Tìm hiểu về các loại phân bón, chăm sóc cây trồng.

- Không lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, dùng đúng liều, đúng lúc.

Luyện tập: Ở nhiều vùng trồng lúa, người ta thường đốt rơm, rạ. Theo em, việc làm đó gây ra những tác hại gì? Làm thế nào sử dụng rơm rạ có ích và không gây ô nhiễm môi trường?

Đáp án chuẩn: 

- Tác hại: + Gây khói bụi; làm ô nhiễm môi trường.

+ Gây mất an toàn giao thông, cản trở tầm nhìn.

+ Không khí ngột ngạt, gây khó khăn cho hô hấp, ảnh hưởng sức khỏe 

- Biện pháp:

+ Chủ động thu gom rơm rạ để sử dụng trong trồng trọt, chăn nuôi

+ Phơi ruộng một vài ngày rồi vùi vào trong đất cho phân hủy.

Vận dụng: Tìm hiểu một vùng trồng trọt ở địa phương em và cho biết:

1. Cách xử lí rác thải nguy hại và phụ phẩm trong trồng trọt.

2. Các cách xử lí đó có ảnh hưởng xấu đến môi trường hay không? Nếu có, em hãy đưa ra giải pháp xử lí khác để không ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Đáp án chuẩn: 

1. 

• Sinh học: Xử lý bùn, đất ô nhiễm bằng vi sinh vật để phân hủy chất hữu cơ.
• Hóa học và hóa lý: Tái sinh, cô đặc chất thải; xử lý kim loại, nhựa độc hại để tái chế
• Ổn định hóa rắn: Tăng tính chất vật lý của chất thải; xử lý tro, bụi, khí thải và hóa rắn trực tiếp; phối trộn và thiêu hủy.
• Nhiệt: Dành cho chất thải không thể chôn lấp nhưng có khả năng cháy.

2. Giải pháp khác:

• Xử lý chất thải chăn nuôi bằng công nghệ biogas.
• Xử lý chất thải nông nghiệp bằng năng lượng tái tạo và sinh khối.
• Xử lý rác thải công nghiệp bằng ruồi lính đen và giun quế.
• Xử lý chất thải nông nghiệp bằng công nghệ ủ phân cao nhiệt.