ÔN TẬP CHƯƠNG IV

PHẦN I. HỆ THỐNG BÀI TẬP, BÀI GIẢI CUỐI SGK

Câu 1: Dấu hiệu nào sau đây không phải đặc trưng của sinh sản ở sinh vật?

A. Vật chất di truyền được truyền đạt qua các thế hệ

B. Xen kẽ thế hệ

C. Hình thành cơ thể mới

D. Điều hòa sinh sản

Câu 2: Sinh sản của Rêu thuộc hình thức nào?

A. Sinh sản vô tính                    B. Sinh sản hữu tính

C. Sinh sản sinh dưỡng              D. Vừa sinh sản vô tính vừa sinh sản hữu tính

Câu 3: Những loài nào sau đây có hình thức sinh sản trinh sinh?

A. Rệp, tò vò, kiến, cá mập đầu búa

B. Ong, kiến, tò vò, cá sấu

C. Ong, kiến, rồng Komodo, cá mập đầu búa

D. Ong, bướm, rồng Komodo, cá mập đầu búa

Câu 4: Ngô là loài thực vật có cả hoa đực và hoa cái trên cùng một cây. Hoa đực (bông cờ) xếp thành chùm ở đỉnh cây, còn hoa cái phát sinh từ chồi nách. Thông thường, vào mùa sinh sản, hạt phấn từ hoa đực rơi xuống hoa cái cùng cây để thụ phấn và thụ tinh, sau đó hình thành hạt; hạt này phát triển thành cây con mang đặc điểm di truyền của chính cây ban đầu. Trong nông nghiệp, người ta thường tạo ra các dòng ngô bất thụ đực để tránh hiện tượng thụ phấn giữa hoa đực và hoa cái trên cùng một cây. Ở các dòng ngô bất thụ đực, hoa đực không tạo được hạt phấn hoặc hạt phấn không có khả năng thụ tinh, còn hoa cái vẫn có khả năng tạo giao tử.

a. Các cây ngô bất thụ đực có khả năng tạo hạt không? Nếu có thì chứng thực hiện điều đó bằng cách nào?

b. Việc tạo ra các dòng ngô bất thụ đực có ý nghĩa gì đối với nông nghiệp

Câu 5: Hãy chú thích Hình 1 và vẽ sơ đồ vòng đời của dương xỉ thể hiện rõ sự xen kẽ giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính

Câu 6: Hãy nêu một số thành tựu của thụ tinh nhân tạo trong chăn nuôi và trong sinh sản ở người ở nước ta

Câu 7: Hãy đề xuất các biện pháp hạn chế mang thai, nạo phá thai ở tuổi vị thành niên

Câu 8: Hãy liệt kê tên một số động vật có khả năng tái sinh phần cơ thể đã mất (đuôi, chân)

Câu 9: Hãy thống kê thời gian mang thai của một số động vật và cho biết thời gian mang thai có tỉ lệ thuận với trọng lượng cơ thể của con non khi mới sinh ra không?

Câu 10: Hãy tìm hiểu thực trạng nạo phá thai ở nước ta và đề xuất biện pháp phòng tránh

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Đáp án câu 1: B

Đáp án câu 2: D

Đáp án câu 3: A

Đáp án câu 4: 

a. Cây ngô bất thụ đực vẫn có thể sinh sản hữu tính bằng cách sử dụng hoa cái để thụ phấn từ cây ngô đực bình thường. Tuy nhiên, cây ngô bất thụ đực không tạo được hạt phấn hữu thụ và không có ý nghĩa trong công tác chọn giống cây trồng.

b. Cây ngô bất thụ đực được sử dụng trong chọn giống cây trồng để tạo ra hạt lai mà không cần phải loại bỏ nhụy của cây ngô đực.

Đáp án câu 5: 

- Chú thích Hình 1:

(1) Thể giao tử: Hợp tử phát triển thành thể bào tử mới và một cây non lớn lên từ túi trứng của cây mẹ là thể giao tử

(2) Thể bào tử trưởng thành (2n)

(3) Ổ túi bào tử ở mặt dưới lá. Mỗi ổ là một cụm túi bào tử

(4) Túi bào tử

(5) Phát tán bào tử

(6) Thể giao tử non

(7) Túi trứng có chứa trứng

(8) Thể giao tử trưởng thành

(9) Tinh trùng

- Sơ đồ vòng đời của dương xỉ:

Đáp án câu 6: Thụ tinh nhân tạo (IVF) đã được áp dụng rộng rãi trên các loài động vật như lợn và bò, bắt đầu từ thí nghiệm trên lợn vào năm 1958, trên bò vào năm 1960, trên trâu vào năm 1961, và trên ngựa vào năm 1964. Các thành công tiếp theo là thụ tinh nhân tạo trên gà năm 1986, trên ngỗng năm 1990, lai giữa ngan và vịt năm 1991, trên dê năm 1995, và trên chó nghiệp vụ năm 1997.

Đáp án câu 7: 

- Phương pháp tránh thai phù hợp nhất cho lứa tuổi này là bao cao su, viên thuốc tránh thai loại phối hợp và thuốc ngừa thai khẩn cấp.

- Tuyên truyền, vận động, giáo dục về các biện pháp tránh thai hiện đại và phòng tránh mang thai không mong muốn cho người cung cấp dịch vụ, người được phá thai, và vị thành niên, thanh niên.

- Kiểm soát và quản lý chặt chẽ dịch vụ phá thai tại các cơ sở khám bệnh, chỉ được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa và theo đúng quy định.

Đáp án câu 8: Một số động vật như tôm, cua, thằn lằn có khả năng tái sinh các phần cơ thể bị mất bằng cách tạo ra các tế bào gốc tại vị trí tổn thương, phân chia và biệt hóa để tái tạo các mô, cơ quan bị mất đi.

Đáp án câu 9: 

- Thú có túi: 12 ngày

- Chuột: 3 tuần

- Thỏ: 1 tháng

- Chó: 58-68 ngày

- Người: 9 tháng 10 ngày

- Tê giác: 1 năm 6 tháng 12 ngày

- Voi châu Á: 2 năm 1 tháng

Thời gian mang thai không tỉ lệ thuận với trọng lượng cơ thể con non khi mới sinh ra

Đáp án câu 10: 

- Thực trạng: Tình trạng nạo phá thai đang gia tăng trong giới trẻ chưa lập gia đình, chiếm gần 30% tổng số ca phá thai. Đặc biệt, có tới 53% trường hợp là phá thai muộn, không an toàn và có nhiều trường hợp phá thai lặp lại, thậm chí ở học sinh, sinh viên.

- Biện pháp:

 + Về phía giới trẻ: Cần trang bị kiến thức giới tính đầy đủ thông qua các nguồn tin đáng tin cậy. Không nên tự tìm hiểu qua các nguồn không đáng tin, cần tham gia các trung tâm tư vấn hoặc nhờ sự hỗ trợ từ những người có kiến thức.

 + Về phía gia đình: Gia đình cần đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục về giới tính, đặc biệt là cha mẹ cần hỗ trợ và giúp đỡ con cái.

 + Về phía xã hội: Cần đầu tư nhiều hơn cho giáo dục giới tính trong nhà trường và các hoạt động ngoại khóa. Cần có các biện pháp cụ thể để ngăn chặn nạo phá thai trái phép và tạo "lá chắn" cho thanh niên tránh xa khỏi việc làm mẹ sớm.