CHỦ ĐỀ 3: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH THẾ GIỚI THỜI CỔ - TRUNG ĐẠI

BÀI 5: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH PHƯƠNG TÂY THỜI CỔ-TRUNG ĐẠI

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU BÀI HỌC

CH:

Từ năm 1896 đến nay, cứ bốn năm một lần, Thế vận hội (Ô-lim-píc) được tổ chức tại các quốc gia khác nhau. Đây không chỉ là một sự kiện thể thao mà còn mang ý nghĩa

biểu trưng cho sự bình đẳng, tinh thần hòa bình và đoàn kết giữa các quốc gia trên toàn thế giới. Em có biết ngay từ thời cổ đại, Ô-lim-píc đã được tổ chức bốn năm một lần tại đền thờ thần Dớt (ở Ô-lim-pi-a, Hy Lạp). Ngoài sự kiện này, em có thể kể thêm một số ví dụ khác cho thấy những cống hiến, giá trị trường tồn của các nền văn minh phương Tây thời cổ – trung đại.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

1. Những thành tựu tiêu biểu của văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại

CH:

Nêu một số thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại và ý nghĩa của những thành tựu đó.

2. Những thành tựu tiêu biểu của văn minh thời Phục hưng

CH:

Hãy nêu một số thành tựu tiêu biểu của văn minh thời Phục hưng và ý nghĩa của những thành tựu đó.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH:

1. Lập bảng thống kê các thành tựu tiêu biểu của văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại và văn minh thời Phục hưng (theo gợi ý dưới đây vào vở)

2. Ph. Ăng – ghen đã viết: “…Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại.” Em có sự đồng ý với nhận định này không? Vì sao?

- Hãy sưu tầm tư liệu (qua sách, báo, internet,..) và giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại hoặc văn minh thời Phục hưng.

PHẦN II: 5 PHÚT GIẢI BÀI.

MỞ ĐẦU BÀI HỌC

CH:

- Một số ví dụ khác cho thấy những cống hiến, giá trị trường tồn của các nền văn minh phương Tây thời cổ - trung đại là: 

+ Nhiều định lí, định luật khoa học của văn minh phương Tây vẫn được giảng dạy trong các trường học hiện nay, như: định lí Pi-ta-go; tiên đề Ơ-cơ-lít; định luật Ác-si-mét; thuyết Nhật tâm.

+ Nhiều công trình kiến trúc của văn minh phương Tây thời kì Cổ - trung đại vẫn được bảo tồn cho đến nay và trở thành địa điểm tham quan hấp dẫn, ví dụ: đấu trường Cô-li-dê; đền Pác-tê-nông; thánh đường Phê-rô.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

1. Những thành tựu tiêu biểu của văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại

CH:

- Một số thành tựu tiêu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại:

- Ý nghĩa:

+ Để lại cho nhân loại nhiều thành tựu to lớn, rực rỡ.

+ Là sản phẩm của trí tuệ, sự lao động sáng tạo của cư dân các quốc gia

+ Nhiều thành tựu văn minh Hi Lạp - La mã cổ đại đã đóng góp cho sự phát triển của các lĩnh vực trong nền văn minh thế giới và vẫn được sử dụng cho tới hiện nay.

2. Những thành tựu tiêu biểu của văn minh thời Phục hưng

CH:

- Một số thành tựu tiêu biểu của văn minh thời Phục hưng:

- Ý nghĩa của những thành tựu đó:

+ Lên án gay gắt giáo hội Cơ Đốc giáo lũng đoạn, chĩa mũi nhọn đấu tranh chống lại chế độ phong kiến thối nát đương thời, đề cao giá trị con người và quyền tự do cá nhân, đề cao tinh thần dân tộc.

+ Là cuộc đấu tranh công khai đầu tiền trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng của GCTS chống lại chế độ phong kiến lỗi thời, mở đường cho văn minh Tây Âu phát triển trong những thế kỉ tiếp theo.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

CH:

1. Bảng thống kê các thành tựu tiêu biểu của văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại và văn minh thời Phục hưng:

2. Em đồng ý với nhận định: “…Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại.”. Bởi vì,

- Văn minh Hi Lạp và La Mã cổ đại đã có nhiều đóng góp cho nhân loại với hàng loạt phát hiến vĩ đại trong suốt chiều dài lịch sử, trong đó có nhiều lĩnh vực là nền tảng cho sự phát triển của nhân loại hiện nay.

- Điểm nổi bật của văn minh Hy Lạp và La Mã:

+ Tính kế thừa (do văn minh Hy Lạp và La Mã ra đời muộn hơn nên được kế thừa nhiều thành tựu văn hóa của cư dân phương Đông cổ đại).

+ Mang tính hệ thống, thực tiễn và tính khái quát cao.

+ Dấu ấn cá nhân được đề cao

3.

- Sưu tầm tư liệu (qua sách, báo, internet,…) và giới thiệu một thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại 

+ Nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại:

Iliad của Homer – thiên sử thi kinh điển của nhân loại

Iliad dài 15.693 câu thơ, là một trường ca, nhưng kể về một phần cuộc chiến thành Troa nên được coi là một thiên sử thi (Người La Mã coi chuyện thành Troa như một phần lịch sử của họ). 

Trường ca Iliad gồm các sự kiện xảy ra trong năm thứ 10 của cuộc chiến thành Troa nhưng tác phẩm không đi sâu miêu tả cuộc chiến, sự sụp đổ thành Troa như trong Thần thoại Hy Lạp, mà chỉ xoay quanh câu chuyện về việc trả thù của người anh hùng Achilleus (A-sin)

Cuốn sách Iliad của Homer

Homer – người kể chuyện trong mù lòa được coi là tác giả của Iliad và Osseydy

Iliad (quyển VIII.245-253), k.400-500 CN, Thư viện Ambrosiana, Milano

Bản đồ Hy Lạp theo mô tả trong Iliad

“Chiến thắng của Achilles,” 1892, của họa sĩ Franz Matsch. Chàng Achilles kéo thi thể của hoàng tử Hector quanh thành Troy, tranh vẽ dựa trên một bức bích họa toàn cảnh ở cung điện Achilleion