BÀI 2. QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

CH1: Quan sát hình 2.1 và cho biết: Những yếu tố nào ảnh hưởng đến cây trồng? Yếu tố nào không thể thay đổi, yếu tố nào có thể thay đổi?

1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

CH1: Quan sát hình 2.2 và cho biết quy trình trồng trọt gồm những bước nào?

2. CÁC BƯỚC TRONG QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

2.1. Làm đất, bón lót

CH1: Vì sao làm đất trước khi gieo trồng lại có lợi cho cây trồng?

CH2:  1. Hãy nhận xét sự thay đổi hình dạng của đất trong Hình 2.3

2. Có thể sử dụng những công cụ nào để làm đất?

VD. Hãy đưa ra biện pháp làm đất phù hợp cho một số cây trồng phổ biến ở địa phương em?

CH3: Biện pháp làm đất phù hợp cho một số cây trồng phổ biến ở địa phương em: su hào, bắp cải, ngô, khoai, rau, đỗ..

CH4: Vì sao cần bón lót trước khi gieo trồng ?

2.2. Gieo trồng

CH1: 1. Thời vụ gieo trồng là gì?

          2. Gieo trồng đúng thời vụ có lợi ích gì?

VD.      1. Địa phương em có những thời vụ gieo trồng nào?

             2. Hãy kể tên một số loại cây trồng được gieo trồng vào thời vụ đó.

CH2: Trong hình 2.5 có những phương thức gieo trồng nào?

VD. Em hãy chọn lựa phương thức gieo trồng cho các loại cây sau đây: lúa, mía, ngô, sắn, cam, đậu (đỗ)

2.3. Chăm sóc

CH1: Em hãy lựa chọn hoạt động thích hợp với tình trạng cây trồng theo mẫu Bảng 2.1

CH2: Quan sát Hình 2.6 và mô tả công việc làm cỏ (a), vun xới (b).

CH3: Em hãy hoàn thành Bảng 2.2 bằng cách lựa chọn lợi ích của việc làm cỏ và vun xới sao cho phù hợp.

CH4: Quan sát Hình 2.7 và cho biết: Các thời điểm nào cần bón thúc cho lúa? Vì sao?

CH5: 1. Quan sát Hình 2.8 và cho biết các hình thức bón phân có trong hình.

2. So sánh ưu, nhược điểm của các hình thức bón phân theo mẫu Bảng 2.3

CH6: Em hãy nêu các phương pháp tưới nước cho cây trồng

CH7: 1. Hãy chỉ ra các phương pháp tưới nước cho Hình 2.9

2. Phương pháp tưới nước nào tiết kiệm nước nhất? Vì sao?

CH8: Em hãy chọn phương pháp tưới thích hợp cho các loại cây sau: chè, lúa, rau cải, khoai lang, hoa phong lan

CH9: Hãy đọc nội dung Phòng trừ sâu, bệnh hại và trả lời các câu hỏi sau:

1. Có những nhóm biện pháp phòng, trừ sâu bệnh hại nào?

2. Có những biện pháp canh tác nào giúp phòng trừ sâu, bệnh hại?

CH10: 1. Những biện pháp phòng trừ sâu bệnh trong Hình 2.10 thuộc nhóm biện pháp nào?

2. Nên ưu tiên sử dụng nhóm biện pháp nào? Vì sao?

CH11: 1. Khi sử dụng thuốc trừ sâu háo học, người phun cần có những dụng cụ bảo hộ gì để đảm bảo an toàn cho bản thân?

2. Sau khi sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, cần làm gì với dụng cụ phun, bình thuốc để đảm bảo an toàn cho con người và môi trường?

2.4. Thu hoạch

CH1: Hãy đọc nội dung mục 2.4 và trả lời các câu hỏi sau:

1. Ý nghĩa của việc thu hoạch đúng thời điểm là gì?

2. Có những cách nào để thu hoạch sản phẩm cây trồng.

CH2: 1. Quan sát Hình 2.11, nêu các phương pháp thu hoạch và cách thức thu hoạch cho từng loại cây trồng.

2. Thu hoạch bằng máy móc áp dụng hiệu quả nhất trong trường hợp nào?

3. LẬP KẾ HOẠCH, TÍNH TOÁN CHI PHÍ CHO VIỆC TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY CẢI XANH TRONG THÙNG XỐP

CH1: Em hãy đọc nội dung mục 3 và trả lời các câu hỏi sau:

1. Thời vụ gieo trồng thích hợp cho cây cải xanh là khi nào?

2. Loại đất nào thích hợp trồng cây cải xanh?

3. Nên bón lót trước khi trồng cải xanh với loại phân bón nào?

4. Các loại phương thức gieo trồng cây cải xanh là gì?

5. Nên thu hoạch cây cải xanh vào thời gian nào?

6. Phải xử lí đất như thế nào để trồng được đợt tiếp theo?

CH2: 1. Hãy thực hiện việc trồng và chăm sóc cây cải xanh tại nhà.

2. Hãy lập kế hoạch và tính toàn chi phí cho việc trồng và chăm sóc một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

MỞ ĐẦU

CH1:       

- Yếu tố ảnh hưởng: Nhiệt độ; độ ẩm; năng lượng bức xạ, thành phần khí quyển; Cấu trúc của đất và thành phần không khí trong đất; pH đất; yếu tố sinh học; nguyên tố dinh dưỡng khoáng; chất hạn chế sinh trưởng.

- Yếu tố không thay đổi: Nhiệt độ; độ ẩm; năng lượng bức xạ, thành phần khí quyển; 

- Yếu tố có thay đổi: Cấu trúc của đất và thành phần không khí trong đất; pH đất; Các yếu tố sinh học; nguyên tố dinh dưỡng khoáng; Sự hiện diện hay không của các chất hạn chế sinh trưởng.

1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

CH1: Làm đất, bón lót => Gieo trồng => Chăm sóc: tỉa, dặm cây; làm cỏ, vun xới; bón thúc; tưới, tiêu nước; phòng trừ sâu bệnh hại=> Thu hoạch

2. CÁC BƯỚC TRONG QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

2.1. Làm đất, bón lót

CH1: giúp cho đất tơi xốp, tăng khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng, đồng thời diệt cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt

CH2: 1.  a: Cày đất làm xáo trộn đất mặt ở độ sâu khoảng 20 - 30 cm -> chôn lấp cỏ dại, tạo rãnh đất dài màu mỡ.

b: Bừa và đập đất -> làm nhỏ đất, thu gom cỏ dại, trộn đều phân và san phẳng mặt ruộng

c: Lên luống -> chống ngập úng, tạo tầng đất dày cho cây sinh trưởng, phát triển.

2.  cài cuốc, liềm, bừa, máy cày, búa đập, xẻng,..

CH3: Học sinh dựa vào tình hình đất địa phương mình

CH4: Nhằm cung cấp chất dinh dưỡng cho cây con ngay khi mới mọc hoặc mới bén rễ.

2.2. Gieo trồng

CH1: 1. Thời vụ gieo trồng là khoảng thời gian để gieo trồng cây trồng.

2. Lợi ích: đảm bảo cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt cho năng suất cao, tránh được các rủi ro về thời tiết, sâu bệnh.

VD.

1. Địa phương em có những thời vụ gieo trồng:  Vụ xuân hè; thu; Vụ đông xuân

2. Một số loại cây ăn quả:

• Vụ xuân hè: lúa, rau, đậu (đỗ), cây cà chua, dưa chuột, bầu mướp bí

• Vụ hè thu: cây ổi, cây vải, cây nhãn, cây bưởi, cải bắp, cà rốt, cải chip...

• Vụ đông xuân: su hào, củ cải, súp lơ xanh, xà lách, các loại rau thơm

CH2: 

• a: trồng bằng, bằng củ

• b: Gieo hạt

• c + d: Gieo bằng cây non.

VD. Cây lúa, ngô, đậu (đỗ) trồng bằng gieo hạt. Cây mía, sắn trồng bằng hom, củ. Cây cam trồng bằng hạt hoặc cây con.

2.3. Chăm sóc

CH1: 

CH2:  a: Làm cỏ: nhổ bỏ các cây cỏ dại, diệt cỏ dại mọc xen với cây trồng.

b: Vun xới: thêm đất vào gốc cây, cuốc đất, làm cho đất tơi xốp.

CH3:

CH4: Thời điểm: thời kì chuyển cây, đẻ nhánh, thời kì làm đồng, thời kì trỗ, chín.

Vì để đáp ứng nhằm đáp ứng kịp nhu cầu dinh dưỡng của cây theo từng thời kì tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.

CH5: 1. Các hình thức bón phân trong hình:

a: Bón theo hàng              b: Bón theo hốc

c: Bón phun qua lá           d: Bón vãi

2. So sánh ưu, nhược điểm của hình thức bón phân theo bảng 2.3

CH6: Tưới tràn; Tưới rãnh; Tưới phun mưa; Tưới nhỏ giọt hoặc tưởi ngầm

CH7: 1. Các phương pháp tưới:

a: Tưới phun mưa.           b: Tưới ngầm

c: Tưới tràn                      d: Tưỡi rãnh

2. Phương pháp tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước nhất vì nó tránh triệt tiêu đến mức tối thiểu các loại tổn thất nước, ở hệ thống tưới nhỏ giọt đất tưới cũng tiết kiệm.

CH8: chè, khoai lang: tưới rãnh; lúa: tưới tràn; rau cải, hoa phong lan: tưới phun mưa

CH9: 1. Các nhóm biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại:

• Biện pháp canh tác

• Biện pháp vật lí, cơ giới

• Biện pháp sinh học

• Biện pháp hoá học

2. Những biện pháp canh tác giúp phòng trừ sâu bệnh hại: vệ sinh đồng ruộng; làm đất sử dụng giống chống chịu sâu bệnh; luân canh; xen canh

CH10: 1. Những biện pháp phòng trừ sâu bệnh:

a: biện pháp vật lý, cơ giới         b: biện pháp canh tác 

c: biện pháp vật lí, cơ giới          d: biện pháp sinh học

e: biện pháp hóa học                  g: biện pháp vật lí, cơ giới

2. Nên ưu tiên sử dụng nhóm biện pháp sinh học. Vì: Đem lại hiệu quả cao; Thân thiện với môi trường; Không tốn kém. 

CH11: 1. Cần những dụng cụ bảo hộ để đảm bảo sức khỏe

2.  Rửa bình phun kĩ sau khi sử dụng, xử lí, thu gom bao bì đã qua sử dụng, không vứt bừa bãi, đặc biệt là ở nơi gần nguồn nước

2.4. Thu hoạch

CH1: 1.  Đảm bảo số lượng và chất lượng của nông sản phải tiến hành thu hoạch đúng thời điểm, nhanh gọn và cẩn thận.

2. Tùy theo loại cây trồng mà có cách thu hoạch khác nhau: hái, nhổ, đào, cắt.

CH2: 1. Các phương pháp thu hoạch và cách thức thu hoạch cho từng loại cây trồng

a:  thủ công – hái             b: cơ giới - hái

c: cơ giới - cắt                  d: cơ giới - cắt

e: thủ công - nhổ              g: thủ  công - cắt

2. Thu hoạch bằng máy móc áp dụng hiệu quả nhất trong trường hợp quy mô lớn, việc thu hoạch tốn nhiều sức người.

3. LẬP KẾ HOẠCH, TÍNH TOÁN CHI PHÍ CHO VIỆC TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY CẢI XANH TRONG THÙNG XỐP

CH1:

1. quanh năm.

2. đất tơi xốp như đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất chuyên dụng trồng rau.

3. loại phân hữu cơ.

4. gieo hạt hoặc trồng cây con.

5. Sau khi trồng 20 ngày thì có thể tỉa dần, khi thu hoạch cắt sát gốc cây.

6. phơi đất một ngày, bổ sung thêm đất, phân hữu cơ rồi tiếp tục trồng đợt sau.

CH2: HS thực hiện và tính lại tổng chi phí.