Slide bài giảng ngữ văn 8 cánh diều bài 7 Đọc 3: Xa ngắm thác núi Lư

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN. XA NGẮM THÁC NÚI LƯ

CHUẨN BỊ

Câu 1:

- Đọc trước văn bản Xa ngắm thác núi Lư, tìm hiểu và ghi chép lại những thông tin về nhà thơ Lý Bạch giúp cho việc đọc hiểu bài thơ này.

- Lý Bạch viết rất nhiều bài thơ về đề tài chiến tranh, thiên nhiên, tình yêu và tình bạn. Hình ảnh trong thơ ông thường kì vĩ, lãng mạn, ngôn ngữ tự nhiên mà điêu luyện. Thơ Lý Bạch luôn thể hiện một tâm hồn tự do, phóng khoáng. Xa ngắm thác núi Lư là bài thơ tiêu biểu viết về đề tài thiên nhiên mang phong cách Lý Bạch. 

Gợi ý:

Tiểu sử

• Lí Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc đời Đường, tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Tam Cúc.
• Từ trẻ, ông đã xa gia đình để đi du lịch, tìm đường lập công danh sự nghiệp. Dẫu muốn góp phần cứu dân giúp đời song ông chưa bao giờ được toại nguyện.
• Lí Bạch được mệnh danh là “tiên thơ”.

Sự nghiệp văn học

• Lý Bạch làm hơn 20.000 bài thơ cả thảy, nhưng làm bài nào vứt bài đó, nên được biết tới là nhờ dân gian ghi chép lại. Đến nay thì thơ Lý Bạch còn trên dưới 1000 bài, bài nào cũng được đánh giá rất cao.
• Thơ Lí Bạch biểu hiện một tâm hồn tự do, hào phóng.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Qua phần Dịch thơ, hãy xác định một số đặc điểm của thể thơ tứ tuyệt Đường luật của bài Xa ngắm thác núi Lư.

Trả lời rút gọn:

Bài có 4 câu và mỗi câu 7 chữ, trong đó các câu 1,2 hiệp vần với nhau ở chữ cuối.

Câu 2: Có thể chia bài Xa ngắm thác núi Lư thành hai phần: câu đầu và ba câu còn lại. Hãy cho biết nhiệm vụ mỗi phần của bài thơ.

Trả lời rút gọn:

• Phần 1: Miêu tả khung cảnh núi Hương Lô.
• Phần 2: Miêu tả khung cảnh thác nước núi Lư.

Câu 3: Xác định vị trí đứng ngắm thác nước của Lý Bạch và cho biết lợi thế của việc chọn điểm nhìn đó để quan sát và miêu tả cảnh vật.

Trả lời rút gọn:

"Dao khan bộc bố quải tiền xuyên"

(xa nhìn dòng thác treo trên dòng sông phía trước.)

Từ hai chi tiết trên xác định nhà thơ đứng ngắm thác từ phía xa và ở một vị trí thấp hơn nhiều so với chiều cao của thác. Trước mắt ông, thác treo (quải) lên như dòng sông dựng ngược. 

Câu 4: Vẻ đẹp của thác nước đã được Lý Bạch miêu tả như thế nào trong cả bài thơ? Hãy phân tích để thấy được vẻ đẹp đó.

Trả lời rút gọn:

Những vẻ đẹp khác nhau của thác nước:

• Trong câu thứ hai: Từ “quải” đã mang lại giá trị thẩm mĩ cao cho bài thơ, giúp cho hình tượng thác nước trở nên sống động và hùng vĩ.
• Trong câu thứ ba: Tác giả đã miêu tả dòng thác chảy từ trên cao xuống “ ba nghìn thước”  trong trạng thái động ở các phương diện:
  • Tốc độ dòng chảy: “phi” (bay) nhanh khủng khiếp
  • Độ dốc của thác: “trực há” đổ thẳng xuống thành đường thẳng đứng vuông góc với dòng sông
  • Độ cao: cao vời vợi tới ba nghìn thước
  • Câu thơ như mở ra một không gian ba chiều rộng lớn, một khung cảnh hùng vì và tráng lệ.
• Trong câu thứ tư: Dòng thác như dải Ngân Hà tuột khỏi chín tầng mây. Sự so sánh đó làm cho thác nước không chỉ kì vĩ mà rất đẹp và huyền ảo.

Câu 5: Em thích nhất hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao? Hãy chỉ ra biện pháp nghệ thuật mà nhà thơ sử dụng để khắc hoạ hình ảnh đó.

Trả lời rút gọn:

Hình ảnh khiến em ấn tượng nhất là: “Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên”. Tác giả sử dụng cách nói trừu tượng khiến cho hình ảnh dải sáng nhạt với những vì tinh tú nhấp nháy, vắt ngang bầu trời những đêm mùa hạ, không phải là một dòng sông thực, mà chỉ là một dòng sông trong tưởng tượng. 

Câu 6: Qua vẻ đẹp của cảnh vật được miêu tả trong bài thơ, em có thể thấy được những nét gì trong tâm hồn và tính cách của Lý Bạch?

Trả lời rút gọn:

Qua vẻ đẹp của cảnh vật được miêu tả trong bài thơ, em có thể thấy được Lý Bạch là có sự yêu mến, trân trọng, tự hào đối với vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước Trung Hoa. Đồng thời, người đọc cũng thấy được tài thơ điêu luyện, tâm hồn và tính cách hào phóng, mạnh mẽ của nhà thơ.