Slide bài giảng Ngữ văn 12 chân trời Bài 5: Tiền bạc và tình ái (Mô-li-e)

Tóm lược nội dung

BÀI 5. TIẾNG CƯỜI TRÊN SÂN KHẤU

VĂN BẢN. TIỀN BẠC VÀ TÌNH ÁI

I. TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Thói keo kiệt là một trong những đối tượng của tiếng cười trào phúng trong văn chương. Bạn hãy lấy một ví dụ minh hoạ.

Bài làm rút gọn:

Nhân vật Ebenezer Scrooge trong tác phẩm “A Christmas Carol” của Charles Dickens được miêu tả là một người đàn ông giàu có nhưng cực kỳ keo kiệt, luôn tính toán chi li từng đồng xu và thường xuyên từ chối giúp đỡ người khác. Ông từ một người keo kiệt trở thành một người rộng lượng sau khi được các linh hồn của Giáng sinh thăm viếng, giúp ông nhìn thấy hậu quả của sự ích kỷ và tầm quan trọng của việc chia sẻ với cộng đồng. Đây là một ví dụ về cách mà văn chương sử dụng hình ảnh của những người keo kiệt để phê phán và đồng thời mang lại thông điệp tích cực về sự thay đổi và cải thiện bản thân.

II. ĐỌC VĂN BẢN

Câu hỏi: Đây là màn độc thoại của Ác-pa-gông khi phát hiện tráp tiền bí mật bị đánh cắp. Lão sẽ than vãn một mình hay kêu than với người khác?

Bài làm rút gọn:

Lão kêu trời kêu đất, than vãn với người khác.

Câu hỏi: Hãy hình dung giọng điệu, hành động, cử chỉ của Ác-pa-gông trong đoạn độc thoại này.

Bài làm rút gọn:

- Giọng điệu: than vãn, trách móc, trú tréo, đau khổ

- Hành động, cử chỉ: Cảm thấy mọi người như coi mình là trò đùa, nhìn ai cũng giống như kẻ tham gia vào vụ trộm của mình.

Câu hỏi: Ác-pa-gông và Va-le-rơ có đang nói về cùng một sự việc không?

Bài làm rút gọn:

Họ không nói về cùng một sự việc. Ác-pa-gông chỉ quan tâm đến tráp tiền bị mất cắp còn Va-le-rơ đang nói về tình yêu của anh dành cho con gái của lão.

Câu hỏi: Với mỗi nhân vật, “kho vàng" và “tình yêu" ở đây là gì?

Bài làm rút gọn:

- Kho vàng với Ác-pa-gông là tiền bạc.

- Với Va-le-rơ, “tình yêu" chính là kho vàng quý giá nhất.

III. SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Tóm tắt các sự kiện chính và hành động của các nhân vật. Từ đó xác định tình huống hài kịch của văn bản.

Bài làm rút gọn:

- Sự kiện 1. Tính keo kiệt của Ác-pa-gông ngày càng bộc lộ rõ khi lão mất tráp bạc, kêu la trời đất.

- Sự kiện 2. Va-le-rơ bày tỏ tình cảm với con gái Ác-pa-gông, mặc cả nếu ưng thuận thì mới trả lại tráp tiền cho lão.

=> Tình huống hài kịch của văn bản được tạo nên từ sự tham lam và tình yêu quá mức của Ác-pa-gông đối với tiền bạc, khiến ông ta trở nên hoảng loạn và mất kiểm soát khi mất tiền.

Câu 2: Màn độc thoại Ác-pa-gông kêu mất tiền (hồi IV lớp 7) được coi là phần cao trào của toàn bộ vở kịch Lão hà tiện, bộc lộ rõ nhất tính cách của nhân vật. Hãy liệt kê vào ô tương ứng một số lời của Ác-pa-gông nói với mình và với các đối tượng khác (làm vào vở). Qua đó, bạn có nhận xét gì về ngôn ngữ giao tiếp của kịch?

Bài làm rút gọn:

Câu 3: Gọi tên cảm xúc (theo trình tự tăng cấp) của Ác-pa-gông khi kêu mất tiền. Phân tích một số chi tiết (từ ngữ, hình ảnh, ngữ điệu…) để làm rõ các cảm xúc này.

Bài làm rút gọn:

 Các cảm xúc theo trình tự tăng cấp có thể được gọi tên là: bối rối, tức giận, và tuyệt vọng.

Phân tích:

- Hình ảnh: Mô tả Ác-pa-gông chạy nháo nhào khắp nơi, lục lọi mọi ngóc ngách để tìm kiếm tráp tiền, tạo nên hình ảnh hài hước và đáng thương cùng lúc.

- Từ ngữ: Ác-pa-gông sử dụng những từ ngữ mạnh mẽ và biểu cảm để diễn tả sự hoảng hốt và tuyệt vọng của mình, như “trời đất ơi”, “cướp mất”, “đâu rồi”.

- Ngữ điệu: Sự thay đổi giọng điệu từ hoảng hốt sang tức giận và cuối cùng là tuyệt vọng, phản ánh sự tăng cấp của cảm xúc trong Ác-pa-gông.

-> Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật cảm xúc của Ác-pa-gông mà còn tạo nên sự hài hước cho tình huống, khiến người đọc cảm thấy giải trí mà vẫn suy ngẫm về bản chất con người và giá trị của tiền bạc so với các mối quan hệ xã hội.

Câu 4: Chỉ ra cách phân tuyến nhân vật trong văn bản Tiền bạc và tình ái, từ đó xác định xung đột của màn kịch.

Bài làm rút gọn:

- Trong văn bản “, nhân vật được được chia thành hai nhóm: 

+ Nhóm thứ nhất là những người theo đuổi lợi ích vật chất.

+ Nhóm thứ hai là những người theo đuổi tình yêu và các giá trị tinh thần.

- Xung đột nảy sinh từ sự đối lập giữa hai nhóm nhân vật này. Nó được tạo nên bởi sự va chạm giữa hai quan điểm sống và hai hệ giá trị khác biệt: một bên là tiền bạc và quyền lực, một bên là tình yêu và đạo đức. Điều này tạo nên những tình huống trớ trêu và hài hước, đồng thời phản ánh những bất cập trong xã hội thời bấy giờ.

Câu 5: Nêu một số thủ pháp trào phúng trong màn tra hỏi (hồi V lớp 3).

Bài làm rút gọn:

- Một số thủ pháp trào phúng được sử dụng: Trong khi Acpagông đau đớn vì mất tiền, đang mơ mộng với mối tình bèn trả lời “Một vị thần mà bất kỳ việc gì vị đó xui làm đều có thể tha thứ được: tình yêu”. Bằng cách sử dụng ngôn ngữ này, Mô-li-e đã tạo ra được sự hiểu lầm thú vị.

Câu 6: Phần cuối hài kịch Mô-li-e nói chung và Lão hà tiện nói riêng thường xuất hiện yếu tố bất ngờ, có xu hướng giảm nhẹ mâu thuẫn, đi đến kết thúc vui vẻ. Bạn có suy nghĩ gì về cách kết thúc này? 

Bài làm rút gọn:

Về phần cuối của hài kịch Mô-li-e nói chung và “Lão hà tiện” nói riêng, thường kết thúc bằng một yếu tố bất ngờ, giảm nhẹ mâu thuẫn và mang đến một kết cục vui vẻ. Cách kết thúc này tạo nên sự hài hòa và nhấn mạnh thông điệp tích cực, cho thấy dù có xảy ra mâu thuẫn hay xung đột, cuối cùng mọi chuyện đều có thể được giải quyết một cách hòa bình và vui vẻ. Điều này phản ánh quan điểm lạc quan của Mô-li-e về cuộc sống và con người, đồng thời cũng mang lại cho khán giả cảm giác thoải mái và hạnh phúc khi kết thúc vở kịch. Đây có thể được xem là một phương pháp nghệ thuật nhằm nâng cao tinh thần và giá trị nhân văn trong văn học.