Slide bài giảng Lịch sử 11 kết nối bài 4: Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay (phần 1)

Tóm lược nội dung

BÀI 4: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TỪ SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI ĐẾN NAY.

1. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI.

a) Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu

CH: Trình bày nét chính về sự phát triển của chủ nghĩa xã hội ở các nước Đông Âu từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến giữa những năm  70 của thế kỉ XX.

Trả lời rút gọn:

* Giai đoạn 1945 - 1949:

- Sau khi thành lập chính quyền dân chủ nhân dân, các nước Đông Âu hoàn thành những nhiệm vụ của cách mạng dân chủ nhân dân.

- Tiến hành cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa nhà máy, xí nghiệp của tư bản, thực hiện các quyền tự do, dân chủ.

* Giai đoạn 1949 - giữa những năm 70:

- Phát triển công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu.

- Với sự giúp đỡ của Liên Xô và nỗ lực của nhân dân, các nước Đông Âu thực hiện công nghiệp hóa, điện khí hóa, phát triển nông nghiệp.

- Từ những nước nghèo, Đông Âu trở thành các quốc gia có nền công nghiệp, nông nghiệp phát triển.

b) Sự mở rộng của chủ nghĩa xã hội ở châu Á và khu vực Mỹ La-tinh

CH: Nêu những nét chính về sự mở rộng của chủ nghĩa xã hội ở châu Á (Trung Quốc, Việt Nam, Lào) và khu vực Mỹ La-tinh (Cu-ba).

Trả lời rút gọn:

* Sự mở rộng chủ nghĩa xã hội ở châu Á:

- Thắng lợi của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến II thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á.

- Năm 1949, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập và lựa chọn con đường chủ nghĩa xã hội.

- Năm 1954, miền Bắc Việt Nam được giải phóng, tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội; từ tháng 4/1975, cả nước Việt Nam tiến lên xây dựng CNXH.

- Tháng 12/1975, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào thành lập và đi lên con đường xây dựng CNXH.

* Sự mở rộng chủ nghĩa xã hội ở Mỹ Latinh:

- Sau thắng lợi của cách mạng Cuba năm 1959, Cộng hòa Cuba thành lập, tiến hành cải cách dân chủ về kinh tế, chính trị, xã hội.

- Từ năm 1961, Cuba bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội.

2. NGUYÊN NHÂN KHỦNG HOẢNG, SỤP ĐỔ CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở ĐÔNG ÂU VÀ LIÊN XÔ.

CH: Khai thác tư liệu trên và thông tin trong mục, giải thích nguyên nhân dẫn tới sự sụp đổ mô hình chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên Xô.

Trả lời rút gọn:

 Nguyên nhân dẫn tới sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên Xô:

1. Lãnh đạo chủ quan: Đường lối lãnh đạo của Đảng Cộng sản mang tính chủ quan, duy ý chí; áp dụng máy móc mô hình kinh tế tập trung, quan liêu, bao cấp trong nhiều năm; chậm đổi mới cơ chế và quản lý kinh tế.

2. Kinh tế trì trệ: Không áp dụng kịp thời các thành tựu khoa học - công nghệ hiện đại vào sản xuất, dẫn đến năng suất lao động suy giảm, kinh tế trì trệ, và khủng hoảng lòng tin trong xã hội.

3. Sai lầm trong cải cách: Cải cách, cải tổ phạm sai lầm nghiêm trọng về đường lối và cách thức tiến hành; xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản làm khủng hoảng nghiêm trọng, dẫn đến sụp đổ.

4. Chống phá: Hoạt động chống phá của các lực lượng thù địch trong nước và thế lực bên ngoài góp phần làm gia tăng bất ổn và rối loạn.

3. CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY.

a) Khái quát về chủ nghĩa xã hội từ năm 1991 đến nay

CH: Nêu những nét chính về chủ nghĩa xã hội từ năm 1991 đến nay.

Trả lời rút gọn:

 Từ năm 1991 đến nay:

- Châu Á: Trung Quốc, Việt Nam, Lào... tiến hành cải cách mở cửa, đổi mới, kiên định xây dựng chủ nghĩa xã hội và đạt nhiều thành tựu lớn.

- Mỹ Latinh: Cuba, dù đối mặt nhiều khó khăn, vẫn quyết tâm xây dựng chủ nghĩa xã hội, thực hiện cải cách kinh tế và đạt những thành tựu quan trọng.

b) Thành tựu chính của công cuộc cải cách mở cửa ở Trung Quốc

CH: Nêu thành tựu và ý nghĩa của công cuộc cải cách mở cửa của Trung Quốc.

Trả lời rút gọn:

* Kinh tế:

- GDP: Tăng từ 367,9 tỉ NDT (1978) lên hơn 114 nghìn tỉ NDT (2021).

- Tăng trưởng bình quân: Khoảng 9,5%/năm (1980-2017), vượt xa mức trung bình thế giới.

- Quy mô GDP: Đứng thứ hai thế giới từ năm 2010.

* Khoa học - công nghệ:

- Hàng không vũ trụ: Phóng tàu Thần Châu vào không gian.

- Định vị vệ tinh: Xây dựng hệ thống Bắc Đẩu.

- Giao thông: Hệ thống đường sắt cao tốc.

- Hạ tầng kỹ thuật số: Phát triển trung tâm dữ liệu hiện đại.

- Công nghệ mới: Tiến bộ vượt bậc trong công nghệ thông tin, viễn thông, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học.

* Văn hóa - giáo dục:

- Cải cách giáo dục toàn diện, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

* Xã hội:

- Giải quyết các vấn đề như xoá đói giảm nghèo, thực hiện chính sách an sinh xã hội.

=> Những thành tựu này khẳng định sự đúng đắn của con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội của Trung Quốc.