Slide bài giảng Lịch sử 11 kết nối bài 11: Cuộc cải cách của Minh Mạng (Nửa đầu thế kỉ XIX)

Tóm lược nội dung

BÀI 11: CUỘC CẢI CÁCH CỦA MINH MẠNG (NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX)

1. BỐI CẢNH LỊCH SỬ.

CH: Nêu bối cảnh lịch sử của cuộc cải cách Minh Mạng.

Trả lời rút gọn:

Bối cảnh lịch sử của cuộc cải cách Minh Mạng:

- Đất nước vừa trải qua thời kỳ chiến tranh và bị chia cắt lâu dài, gặp nhiều khó khăn. Trước đó, nhà Nguyễn tập trung chủ yếu vào việc ổn định tình hình và thống nhất lãnh thổ.

- Bộ máy hành chính chưa hoàn chỉnh, với nhiều cơ quan trung ương và địa phương chưa hoàn thiện. Sự tồn tại của Bắc Thành và Gia Định Thành cùng tính phân quyền, thiếu thống nhất trong tổ chức hành chính. Quan lại chủ yếu là các võ quan.

2. NỘI DUNG CẢI CÁCH.

CH1: Khai thác lược đồ Hình 2, nêu nhận xét của em về đơn vị hành chính Việt Nam sau cải cách Minh Mạng. 

Trả lời rút gọn:

- Cải cách hành chính dưới thời vua Minh Mạng tập trung vào việc chia cả nước thành 30 tỉnh và một phủ Thừa Thiên, mỗi tỉnh có Tổng đốc và Tuần phủ cai quản. Các cấp quản lí vẫn giữ nguyên như trước.

- Cải cách này làm cho hệ thống cơ quan trở nên chặt chẽ, gọn nhẹ hơn và vẫn được áp dụng cho đến nay.

CH 2: Trình bày một số biện pháp cải cách của vua Minh Mạng.

Trả lời rút gọn:

Dưới thời vua Minh Mạng, cải cách hành chính tập trung vào nhiều khía cạnh:

- Ở trung ương, thành lập Cơ mật viện và cải tổ Văn thư phòng thành Nội các để quản lý công văn và khởi thảo chế cáo.

- Hoàn thiện cơ cấu và chức năng của lục Bộ, cùng cải tổ các cơ quan chuyên môn như Quốc tử giám, Hàn lâm viện.

- Thực hiện giám sát, thanh tra chéo thông qua hoạt động của Đô sát viện và lục Khoa.

- Ở địa phương, chia đất nước thành các tỉnh và chuyển đổi các vùng dân tộc thiểu số thành xã, loại bỏ chế độ cai trị của các tù trưởng địa phương và thay vào đó là quan lại của triều đình cai trị trực tiếp.

3. KẾT QUẢ, Ý NGHĨA.

CH: Trình bày kết quả, ý nghĩa của cuộc cải cách Minh Mạng.

Trả lời rút gọn:

* Kết quả của cuộc cải cách Minh Mạng:

- Xây dựng chế độ quân chủ trung ương tập quyền cao độ, thống nhất đơn vị hành chính địa phương trên toàn quốc, và tổ chức bộ máy nhà nước gọn nhẹ, chặt chẽ.

* Ý nghĩa:

- Quan trọng trong việc hoàn thành thống nhất đất nước về mặt hành chính, tăng hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

- Để lại bài học kinh nghiệm về tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước, đặc biệt là cách thức phân chia đơn vị hành chính cấp tỉnh, mang giá trị lâu dài.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Luyện tập

CH1: Lập sơ đồ tư duy tóm tắt bối cảnh, nội dung chính và ý nghĩa của cuộc cải cách Minh Mạng. 

Trả lời rút gọn:

CH2: Nêu nhận xét của em về cuộc cải cách MInh Mạng.

Trả lời rút gọn:

- Sự phân chia đơn vị hành chính của Minh Mạng dựa trên cơ sở khoa học và phù hợp với điều kiện địa lí, dân cư, cũng như phong tục tập quán địa phương, tạo ra phạm vi quản lí hợp lý cho mỗi tỉnh. Đây là cơ sở cho việc phân chia các tỉnh như ngày nay và làm cho cuộc cải cách của Minh Mạng được đánh giá rất cao.

Vận dụng

CH: Liên hệ với thực tiễn và tìm hiểu thêm từ sách, báo, internet, cho biết những bài học kinh nghiệm nào từ cuộc cải cách của vua Minh Mạng có thể áp dụng vào việc xây dựng nền hành chính Việt Nam hiện đại? Lấy ví dụ cụ thể.

Trả lời rút gọn:

- Thực hiện nguyên tắc "Trên dưới liên kết hiệp đồng, trong ngoài kiềm chế" để nâng cao hiệu quả, chống tham nhũng.

- Áp dụng nguyên tắc "chức vụ và trách nhiệm nghiêm minh" để khuyến khích hiệu suất công việc và đảm bảo trách nhiệm.

- Đẩy mạnh pháp luật và quản lý xã hội để tăng cường tính minh bạch và công bằng.