Slide bài giảng KHTN 8 cánh diều bài 17: Áp suất chất lỏng và chất khí

Tóm lược nội dung

BÀI 17 - ÁP SUẤT CHẤT LỎNG VÀ CHẤT KHÍ

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Đổ đầy nước vào một quả bóng cao su và buộc kín đầu bóng, khi đó quả bóng căng lên. Nếu ấn tay vào quả bóng, ta có thể cảm nhận được một lực đẩy tác dụng lên ngón tay hoặc nếu bóp quá mạnh, quả bóng có thể bị vỡ. Vì sao như vậy?

Trả lời rút gọn:

Vì khi đó quả bóng bay đã được kéo dãn ra nếu dùng tay bóp quá mạnh quả bóng sẽ vỡ do nước cùng không khí bên trong áp suất và bị ép.

I. ÁP SUẤT CHẤT LỎNG 

1. Chất lỏng gây ra áp suất lên đáy bình, thành bình và các vật trong nó 

Câu hỏi 1: Một chất lỏng đựng trong bình chứa có gây ra áp suất lên đáy bình không? Vì sao?

Trả lời rút gọn:

Chất lỏng có gây ra áp suất lên đáy bình do có trọng lượng.

Câu hỏi 2: Vì sao khi bóp ở giữa thì hai đầu quả bóng ở hình 17.4 lại căng tròn? 

Trả lời rút gọn:

Vì khi đó lượng không khí ở giữa quả bóng phân tán sang hai bên đầu quả bóng, lượng không khí tăng và hai đầu căng tròn.

2. Sự truyền áp suất chất lỏng 

Câu hỏi 3: Nêu ví dụ về áp suất tác dụng vào chất lỏng được truyền đi nguyên vẹn theo mọi hướng.

Trả lời rút gọn:

Ví dụ: Trong một đường ống bơm nước, nếu tăng áp lực máy bơm lên thì áp suất trong đường ống tăng mạnh làm lượng nước chảy vào bồn nhanh đầy.

II. ÁP SUẤT CHẤT KHÍ 

1. Áp suất khí quyển 

Câu hỏi 4: Không khí có tác dụng áp suất lên thành bình và lên các vật ở trong nó giống như chất lỏng không?

Trả lời rút gọn:

Không khí có tác dụng áp suất lên thành bình và lên các vật ở trong nó.

Luyện tập 1: Nêu ví dụ thực tế chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyển. 

Trả lời rút gọn:

Ví dụ: Các bình pha trà thường có một lỗ nhỏ trên nắp để thông với khí quyển, như thế sẽ rót nước dễ hơn.

Luyện tập 2: Tính áp lực do khí quyển tác dụng lên một mặt bàn có kích thước 60 cm x 120 cm. Để tạo ra một áp lực tương tự, ta phải đặt lên mặt bàn một vật có khối lượng bao nhiêu? 

Trả lời rút gọn:

Ta có suất khí quyển = áp suất thủy ngân trong ống 

760 mmHg = 103360 N/m²; 60 cm = 0,6 m; 120 cm = 1,2 m 

Diện tích của mặt bàn: S = 0,6 x 1,2 = 0,72 m²

Áp lực tác dụng lên mặt bàn: F = S x p = 0,72 x 103360 = 74419,2 N/m²

Ta phải đặt lên mặt bàn một vật có khối lượng: m =   = 7441,92 kg.

2. Áp suất không khí trong đời sống 

Câu hỏi 5: Ta cũng có thể cảm nhận thấy tiếng động mạnh trong tai trong trường hợp máy bay đang giảm độ cao để hạ cánh nhanh hay xe đi từ núi cao xuống. Giải thích hiện tượng này.

Trả lời rút gọn:

Trường hợp máy bay đang giảm nhanh độ cao để hạ cánh hay xe đi từ núi cao xuống khi đó áp suất không khí tăng đột ngột, làm mất cân bằng áp suất giữa tai giữa và tai ngoài khiến màng nhĩ bị đẩy về phía trong. Nếu vòi nhĩ mở, thông tai giữa với họng hầu làm tăng áp suất không khí ở tai giữa, màng nhĩ bị đẩy nhanh chóng về vị trí cũ. Sự di chuyển nhanh của màng nhĩ gây nên tiếng động trong tai.

Luyện tập 3: Vì sao không sử dụng được giác mút với tường nhám?

Trả lời rút gọn:

Vì khi ấn giác mút thì không khí bên trong sẽ không thoát ra ngoài do có bề mặt gồ ghề của tường nhám.

Luyện tập 4: Một số bình xịt đã cạn dung dịch, khi ấn nút xịt, ta có thể nghe thấy tiếng xì mạnh. Vì sao?

Trả lời rút gọn:

Vì áp suất của khí trong bình lớn hơn áp suất khí quyển.

Vận dụng: Nêu và phân tích một số ứng dụng về áp suất không khí trong đời sống.

Trả lời rút gọn:

Ví dụ: Nồi áp suất dùng để ninh thức ăn do áp suất hơi bên trong từ việc đun sôi chất lỏng (nước) sẽ tác động trực tiếp và khắp bề mặt thực phẩm. Nhờ hơi nước nhiệt độ cao hơn mà truyền nhiệt nhanh hơn, do đó nấu thức ăn rất nhanh.