Slide bài giảng Khoa học máy tính 11 cánh diều Chủ đề G Bài: Nghề quản trị cơ sở dữ liệu

Tóm lược nội dung

CHỦ ĐỀ G. HƯỚNG NGHIỆP VỚI TIN HỌC

GIỚI THIỆU NGHỀ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU

NGHỀ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi: Em đã được giới thiệu về hệ quản trị CSDL, đã thực hành tạo lập CSDL và khai thác thông tin trong CSDL cho một bài toán quản lí nhỏ. Em hãy thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:

1. Quản trị cơ sở dữ liệu là gì và mục đích của nó là gì?
2. Em có muốn trở thành nhà quản trị cơ sở dữ liệu hay không?

NỘI DUNG BÀI HỌC GỒM

• Công việc chính của nhà quản trị CSDL
• Yêu cầu của nghề quản trị CSDL
• Nhu cầu nhân lực và triển vọng phát triển
• Thực hành tìm hiểu một số ngành nghề liên quan
• Luyện tập
• Vận dụng

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Công việc chính của nhà quản trị CSDL

GV yêu cầu học sinh trao đổi: Hãy trình bày các nhiệm vụ chính mà nhà quản trị cơ sở dữ liệu cần thực hiện

Nội dung gợi ý:

- Nhà quản trị CSDL thực hiện: 

+ Cấp quyền và kiểm soát truy cập CSDL cho các đối tượng người dùng.

+ Phát triển các biện pháp bảo mật CSDL, đảm bảo dữ liệu đến từ các nguồn đáng tin cậy.

→  Đặc biệt cần coi trọng vấn đề bảo mật dữ liệu.

b) Giám sát hiệu suất và điều chỉnh CSDL

Những nguyên nhân nào có thể làm giảm hiệu suất xử lý của hệ thống?

Nội dung gợi ý:

- Nhà quản trị CSDL cần xác định nguyên nhân làm giảm hiệu suất xử lí của hệ thống để khắc phục như:

+ Thay đổi các thông số thiết lập trong phần mềm.

+ Thay phần cứng có cấu hình mạnh hơn.

+ Điều chỉnh các tham số CSDL.

c) Lập kế hoạch phát triển CSDL

Tại sao nhà quản trị cơ sở dữ liệu cần cập nhật định kỳ nhu cầu mới về khai thác dữ liệu trong cơ sở dữ liệu và thường xuyên theo dõi xu thế phát triển của cơ sở dữ liệu? 

Nội dung gợi ý:

- Nhà quản trị CSDL cần cập nhập định kì nhu cầu mới về khai thác dữ liệu trong CSDL → đề xuất mở rộng, nâng cấp các khả năng đáp ứng trong CSDL.

- Nhà quản trị CSDL cần thường xuyên cập nhật xu thể phát triển CSDL → có những dự báo tương lai về: không gian lưu trữ, công suất sử dụng CSDL.

d) Sao lưu, phục hồi và khắc phục sự cố

Tại sao nhà quản trị cơ sở dữ liệu cần thiết phải có khả năng dự đoán sự cố?

Nội dung gợi ý:

- Nhà quản trị CSDL cần có khả năng phán đoán sự cố, nhanh chóng khắc phục các sự cố, khôi phục dữ liệu để giảm thiệt hại, đưa các hoạt động sớm trở lại bình thường.

→ Nhà quản trị có trách nhiệm thực hiện sao lưu hệ thống thường xuyên.

e) Cài đặt và bảo trì phần mềm CSDL

Tại sao nhà quản trị cơ sở dữ liệu cần phải cài đặt phần mềm cơ sở dữ liệu?

Nội dung gợi ý:

- Nhà quản trị CSDL cài đặt phần mềm CSDL, thực hiện bảo trì, cập nhật và vá lỗi → góp phần quan trọng đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu của tổ chức.

Hoạt động 2: Yêu cầu của nghề quản trị CSDL

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Những yêu cầu đối với nghề quản trị cơ sở dữ liệu là gì?

Nội dung gợi ý:

➢ Về kiến thức 

- Kiến thức vững chắc về CSDL, ngôn ngữ truy vấn CSDL như SOL, Oracle SQL và DB2 của IBM.

- Kiến thức về hệ điều hành (UNIX, LINUX, Windows), phần cứng và mạng.

- Hiểu biết về các ứng dụng liên quan đến CSDL mà mình quản trị.

➢ Về kĩ năng

- Phân tích dữ liệu: 

+ Phân tích các tập dữ liệu, trích xuất ra thông tin hữu ích cho tổ chức và khách hàng.

+ Cung cấp thông tin chi tiết về các cải tiến hệ thống, ra quyết định.

- Giao tiếp: 

+ Giám sát và làm việc nhóm với các chuyên viên công nghệ thông tin.

+ Giao tiếp với người quản lí điều hành, nhà cung cấp và các chuyên gia công nghệ tại các tổ chức khác.

- Giải quyết vấn đề: 

+ Xác định, kiểm tra và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn, nguyên nhân → giải pháp khắc phục các sự cố.

+ Sáng tạo đưa ra giải pháp cho các vấn đề mới.

- Tổ chức: 

+ Tổ chức dữ liệu để đưa ra các quyết định về CSDL.

+ Tổ chức các nhiệm vụ cho nhân viên của bộ phận công nghệ thông tin.

➢ Cẩn trọng và tỉ mỉ: Vì phải làm việc với khối lượng dữ liệu lớn, nên sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến những lỗi nghiêm trọng → Đòi hỏi nhà quản trị CSDL phải làm việc cẩn trọng, tỉ mỉ.

Hoạt động 3: Nhu cầu nhân lực và triển vọng phát triển

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Hãy tìm hiểu về nhu cầu nhân lực và triển vọng phát triển của nghề quản trị cơ sở dữ liệu.

Nội dung gợi ý:

- Dữ liệu của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) năm 2018 cho thấy rằng các nhà quản trị CSDL có mức lương trung bình hàng năm là 90 070 USD.

- BLS dự đoán: công việc quản trị CSDL sẽ tăng 9% từ năm 2018 - 2028, các vị trí phân tích thông tin y tế dự kiến tăng 13% vào năm 2026.

→ Nhu cầu nhân lực cho ngành nghề này rất lớn, đặc biệt là trong các tổ chức sử dụng lượng dữ liệu lớn như: bảo hiểm, tài chính, y tế, thương mại, điện tử, giáo dục.

Hoạt động 4: Thực hành tìm hiểu một số ngành nghề liên quan

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Lựa chọn một trong các ngành nghề: nhà phân tích cơ sở dữ liệu, kiến trúc sư cơ sở dữ liệu, hoặc nhà quản trị dữ liệu. Mỗi nhóm sẽ mô tả nghề mình tìm hiểu trong một tệp văn bản và giới thiệu nghề đó qua một tệp trình chiếu.

Nội dung gợi ý:

1. Nhà phân tích CSDL (Data Analyst)

- Tổng quan: Là những người thu thập, lưu trữ và phân tích các dữ liệu để đưa ra các đề xuất, chiến lược cho công ty, tổ chức.

2. Kiến thức, kĩ năng cần thiết

- Về kiến thức:

+ Kinh nghiệm phân tích dữ liệu.

+ Kinh nghiệm tạo báo cáo, trang tổng quan và bản trình bày để hỗ trợ việc đưa ra quyết định sáng suốt.

+ Kinh nghiệm sử dụng toán học, công cụ trực quan hóa dữ liệu, chuyển đổi khối lượng lớn dữ liệu phức tạp thành giải pháp.

+ Kiến thức về MS Excel, SQL, VBA và các công cụ trực quan hóa như Qlik, Qlikview, QuickSight…

- Về kĩ năng cần có: phân tích dữ liệu, giao tiếp, giải quyết vấn đề, tổ chức…

- Nhà phân tích dữ liệu cần có phẩm chất cẩn trọng và tỉ mỉ.

3. Đặc điểm lao động và yêu cầu của nghề

- Mô tả công việc: Nhà phân tích CSDL sẽ thực hiện các nhiệm vụ cơ bản như sau:

+ Tiếp nhận và thu thập dữ liệu: từ nhiều nguồn khác nhau như mạng xã hội, mẫu khảo sát, ý kiến khách hàng… 

+ Xử lí và phân tích dữ liệu: các dữ liệu thô sẽ được các dụng cụ, máy móc phân tích như SPSS, SQL & STATA… → Kết quả: biểu đồ, hình ảnh trực quan được thông kê chính xác.

+ Dự báo xu hướng: thông qua dữ liệu được thống kê các nhà phân tích sẽ đưa ra dự báo, nắm bắt xu hướng trong tương lai.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Nhiệm vụ chính của nhà quản trị CSDL bao gồm việc nào sau đây?
A. Cấp quyền truy cập cho người dùng
B. Phân tích dữ liệu
C. Thiết kế giao diện người dùng
D. Lập trình ứng dụng

Câu 2. Nguyên nhân nào có thể làm giảm hiệu suất xử lý của hệ thống CSDL?
A. Cài đặt phần mềm không đúng cách
B. Thay đổi các thông số thiết lập
C. Thiếu dữ liệu đầu vào
D. Tăng cường bảo mật

Câu 3. Tại sao nhà quản trị CSDL cần cập nhật định kỳ nhu cầu khai thác dữ liệu?
A. Để giảm thiểu rủi ro
B. Để đề xuất nâng cấp khả năng của CSDL
C. Để quản lý chi phí hiệu quả hơn
D. Để tăng cường giao tiếp với người dùng

Câu 4. Một trong những yêu cầu của nghề quản trị CSDL là gì?
A. Kỹ năng lập trình chuyên sâu
B. Kiến thức về ngôn ngữ truy vấn CSDL
C. Kinh nghiệm trong marketing
D. Kỹ năng thuyết trình xuất sắc

Câu 5. Theo dự đoán của BLS, công việc quản trị CSDL sẽ tăng bao nhiêu phần trăm từ năm 2018 - 2028?
A. 5%
B. 9%
C. 13%
D. 15%

Đáp án gợi ý:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS hoàn thành Vận dụng SGK trang 88:

Câu 1. Nếu thầy cô giáo môn Tin học ở trường em phụ trách quản lý điểm của học sinh, em có thể xem họ là nhà quản trị cơ sở dữ liệu không? Tại sao lại như vậy?

Câu 2. Để trở thành nhà quản trị cơ sở dữ liệu, em cần chuẩn bị những gì?