Soạn giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 CTST bài 3: Vườn Quốc gia Cúc Phương (Theo Đào Thị Luyến, Hoàng Trà My, Hoàng Lan Anh)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ: Nhắc lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời:

+ Nhắc lại một số hiểu biết về văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử và xuất xứ văn bản “Vườn Quốc gia Cúc Phương”.

+ Trình bày bố cục của văn bản “Vườn Quốc gia Cúc Phương”.

+ Thông tin trong văn bản được trình bày như thế nào? 

+ Nội dung của những phương tiện phi ngôn ngữ là gì?

+ Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản “Vườn Quốc gia Cúc Phương”.

• HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

• HS làm việc theo cặp đôi hoặc đọc lại văn bản theo yêu cầu suy nghĩ để hoàn thành nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

• GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức.

Nhắc lại kiến thức 

1. Văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử

a. Văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử

- Khái niệm: Thuộc loại văn bản thông tin, cung cấp cho người đọc thông tin về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử.

- Cấu trúc: 3 phần

+ Phần mở đầu: Giới thiệu khái quát về danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử.

+ Phần nội dung: Giới thiệu có hệ thống những phương diện khác nhau của danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử.

+ Phần kết thúc: Nhận xét khái quát về giá trị của danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử trong đời sống văn hóa, tinh thần của con người; có thể bày tỏ tình cảm, thái độ của người viết.

- Đặc điểm hình thức: Có thể sử dụng các đề mục để làm nổi bật thông tin chính; một số từ ngữ chuyên ngành; từ ngữ giàu giá trị biểu cảm…

- Cách trình bày thông tin: Thường được trình bày theo trình tự thời gian, không gian, cách phân loại đối tượng…

b. Xuất xứ văn bản “Vườn Quốc gia Cúc Phương”

- Trích Hỏi – đáp về những cánh rừng và vườn quốc gia Việt Nam, Đào Thị Luyến, Hoàng Trà My, Hoàng Lan Anh, NXB Quân đội nhân dân, 2009.

1. Phân tích văn bản
2. Bố cục văn bản

+ Phần mở đầu (Từ đầu đến cuộc sống đời thường ồn ã): Giới thiệu khái quát về khu rừng Cúc Phương.

+ Phần nội dung (Tiếp đến đi gác phiên đêm): Giới thiệu các nội dung liên quan đến khu rừng về vị trí địa lí, lịch sử hình thành, vẻ đẹp, cảnh quan…

+ Phần kết thúc (Còn lại): Nhận xét khái quát về giá trị của khu rừng mang lại.

1. Thông tin được trình bày trong văn bản

Khái quát về các đối tượng cần phân loại và giới thiệu chi tiết từng đối tượng cụ thể:

- Vị trí địa lí, lịch sử hình thành.

- Quần thể động, thực vật

+ Về thực vật:

• Những cây đại thụ khổng lồ và hệ thống cây dây leo thân gỗ muôn hình muôn vẻ.
• Phân thành nhiều tầng khác nhau.
• Cây sống kí sinh.
• Hiện tượng “cây đa bóp cổ”.
• Những bộ rễ khổng lồ.
• Có khoảng hơn 2000 loại thực vật.

+ Về động vật: 

• Hệ thống phong phú: 89 loài thú, 307 loài chim, 110 loài bò sát và lưỡng cư, 65 loài cá, gần 2000 dạng côn trùng. 
• Sở hữu nhiều loại động vật quý hiếm.

- Cảnh quan thiên nhiên và giá trị văn hóa:

+ Có nhiều hang động đẹp và mang lưu giữ những di chỉ khảo cổ có giá trị.

+ Sở hữu mạch nước ngầm chằng chịt, tạo ra sông Bưởi – nơi lưu giữ văn hóa của dân tộc Mường.

1. Phương tiện phi ngôn ngữ

=> Cây chò ngàn năm ở Vườn Quốc gia Cúc Phương.

=> Bướm ở Vườn Quốc gia Cúc Phương

=> Vọoc quần đùi trắng – biểu tượng của Vườn Quốc gia Cúc Phương

=> Bản làng của cộng đồng người Mường.

=> Tác dụng: Phương tiện phi ngôn ngữ giúp trình bày thông tin về Vườn Quốc gia Cúc Phương một cách có hệ thống, trực quan và giúp làm nổi bật những thông tin quan trọng.

1. Tổng kết 
2. Nội dung

- Cung cấp thông tin cho người đọc về Vườn Quốc gia Cúc Phương: vị trí địa lí, lịch sử hình thành, hệ thống động, thực vật, cảnh quan thiên nhiên và các giá trị văn hóa mà rừng Cúc Phương mang lại.

- Từ đó, cho thấy tiềm năng phát triển rất lớn mà vườn Quốc gia Cúc Phương đang sở hữu.

1. Nghệ thuật

- Bố cục bài viết chặt chẽ, logic.

- Ngôn từ dễ hiểu, đơn giản.

- Sử dụng hệ thống phương tiện phi ngôn ngữ có hiệu quả cao trong việc truyền đạt nội dung văn bản. 

- Cách trình bày văn bản: Khái quát về các đối tượng cần phân loại và giới thiệu chi tiết từng đối tượng cụ thể.