Soạn giáo án Công nghệ 8 cánh diều Bài 8: Truyền và biến đổi chuyển động

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục I và cho biết:

+ Nêu khái niệm truyền động.

+ Tên gọi của bộ phận truyền chuyển động là gì?

+ Tên gọi của bộ phận nhận chuyển động được gọi là gì?

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc nội dung mục I, quan sát Hình 8.1 SGK trang 44 và trả lời câu hỏi mục Khám phá: Quan sát Hình 8.1 và cho biết:

+ Chuyển động được truyền từ bộ phận nào tới bộ phận nào?

+ Chỉ ra bộ phận dẫn, bộ phận bị dẫn?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS quan sát hình, đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi GV đưa ra, câu hỏi mục Khám phá.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ, quan sát.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày câu hỏi của GV.

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trả lời câu hỏi Khám phá mục I SGK trang 44:

+ Chuyển động được truyền từ trục giữa đến trục bánh sau xe đạp thông qua bộ truyền xích.

+ Bộ phận dẫn là đĩa xích gắn trên trục giữa.

+ Bộ phận bị dẫn là líp gắn trên trục bánh sau xe đạp.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nêu nhận xét, tổng quát lại kiến thức về truyền chuyển động.

I. Truyền chuyển động

- Khái niệm: Truyền động là truyền và biến đổi tốc độ từ bộ phận này đến bộ phận khác của máy phù hợp với yêu cầu làm việc.

- Tên gọi:

+ Bộ phận truyền chuyển động gọi là bộ phận dẫn.

+ Bộ phận nhận chuyển động gọi là bộ phận bị dẫn.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục II và cho biết: Truyền động cơ khí có mấy dạng? Đó là những dạng nào?

* Truyền động đai

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc nội dung mục II.1a, II.1b, quan sát Hình 8.2 SGK trang 44, 45 và trả lời câu hỏi mục Khám phá:

+ Cho biết cấu tạo và nguyên lí làm việc của bộ truyền đai.

+ Căn cứ vào đâu để tính tỉ số truyền của bộ truyền đai?

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục II.1c và cho biết: Trình bày ứng dụng của bộ truyền đai.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp quan sát Hình 8.3 SGK trang 45 và trả lời câu hỏi mục Khám phá: Cho biết vai trò bộ truyền đai của máy nghiền hạt Hình 8.3.

* Truyền động ăn khớp

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm, đọc nội dung mục II quan sát Hình 8.5, 8.6 SGK trang 46 và trả lời câu hỏi mục Khám phá: Quan sát Hình 8.5, Hình 8.6 và cho biết:

+ Bộ truyền xích gồm các chi tiết nào?

+ Bộ truyền bánh răng gồm các chi tiết nào?

+ Các đĩa xích, bánh răng quay cùng chiều hay ngược chiều nhau?

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục II.2b, II.2c và cho biết:

+ Nêu nguyên lí làm việc của truyền động ăn khớp.

+ Trình bày ứng dụng của truyền động ăn khớp.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp quan sát Hình 8.7 SGK trang 47 và trả lời câu hỏi mục Khám phá:

+ Dựa vào thông số nào của đĩa xích, bánh răng để tính tỉ số truyền?

+ Quan sát máy ép quay tay Hình 8.7 và cho biết:

●       Tỉ số truyền của bộ bánh răng này lớn hơn hay nhỏ hơn 1? Vì sao?

●       Vì sao không dùng bộ truyền xích cho trường hợp này?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS quan sát hình, đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi GV đưa ra, câu hỏi mục Khám phá.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ, quan sát.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày câu hỏi của GV.

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trả lời câu hỏi 3 Khám phá mục II.2a SGK trang 46:

+ Các đĩa xích quay cùng chiều nhau, các bánh răng quay ngược chiều nhau.

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trả lời câu hỏi Khám phá mục II.2c SGK trang 47:

+ Dựa vào số răng của đĩa xích dẫn và đĩa xích bị dẫn, số răng của bánh răng dẫn và bánh răng bị dẫn.

+ Hình 8.7:

          ●    Tỉ số truyền của bộ bánh răng lớn hơn 1, vì số răng của bánh răng dẫn ít hơn số răng của bánh răng bị dẫn.

          ●    Vì khoảng cách giữa hai trục truyền là tương đối gần nhau, sử dụng bộ truyền bánh răng hợp lí hơn.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nêu nhận xét, tổng quát lại kiến thức về nội dung một số bộ truyền động cơ khí.

II. Một số bộ truyền động cơ khí

- Truyền động đai gồm 2 dạng cơ bản:

+ Truyền động nhờ ma sát (truyền động đai, bánh ma sát,...).

+ Truyền động ăn khớp (truyền động xích, bánh răng,...).

2.1. Truyền động đai

Trả lời câu hỏi Khám phá II.1:

- Cấu tạo:

+ Gồm bánh đai dẫn 1, bánh đãi bị dẫn 2, dây đai 3.

+ Dây đai được mắc căng trên các bánh đai.

- Nguyên lí làm việc:

+ Bánh đai dẫn (có đường kính D₁) quay với tốc độ quay n₁ (vòng/phút).

+ Nhờ lực ma sát giữa dây đai và bánh đai làm bánh đai bị dẫn (có đường kính D₂) quay theo với tốc độ quay n₂ (vòng/phút).

- Ứng dụng: Sử dụng phổ biến như: máy nghiền bột, máy thái khoai sắn, máy nén khí, ô tô, xe máy,...

2.2. Truyền động ăn khớp

Trả lời câu hỏi Khám phá II.2:

- Cấu tạo bộ truyền xích: Gồm đĩa xích dẫn, đĩa xích bị dẫn và dây xích.

- Cấu tạo bộ truyền bánh răng: Gồm bánh răng dẫn và bánh răng bị dẫn.

- Nguyên lí:

+ Đĩa xích dẫn (hoặc bánh răng dẫn) có Z₁ răng quay với tốc độ n₁ (vòng/phút), dẫn động đĩa xích bị dẫn (hoặc bánh răng bị dẫn) có Z₂ răng quay theo tốc độ n₂ (vòng/phút).

- Ứng dụng:

+ Bộ truyền xích dùng phổ biến như: xe đạp, xe máy,...

+ Bộ truyền bánh răng dùng nhiều ở: đồng hồ, các loại hộp số ô tô, xe máy,...