Bản chất của mâu thuẫn và xung đột trong truyện (Tấm và mẹ con Cám đại diện cho các lực lượng đối lập nào, trong gia đình hay ngoài xã hội?)

• Mâu thuẫn thuẫn trong gia đình: dì ghẻ và con chồng. Nguyên nhân bắt nguồn từ việc kế thừa tài sản và hưởng những quyền lợi vật chất của các thành viên (con cái) trong gia đình.
• Mâu thuẫn xã hội: về quyền lợi và địa vị nhưng không phải là chủ đạo. ý nghĩa chung nhất của tác phẩm toát lên từ mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác.

Qua cách giải quyết xung đột, truyện nêu cao khát vọng, ước mơ được sống tự do, hạnh phúc, công bằng và tinh thần lạc quan của nhân dân lao động về cuộc sống. Những người hiền lành sẽ được sống cuộc đời hạnh phúc, ấm no, yên bình. Những kể có tâm địa xấu xa, độc ác sẽ bị trừng trị.