HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tìm hiểu Tri thức ngữ văn

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc ở nhà phần Kiến thức ngữ văn và phân công thảo luận, thuyết trình theo nhóm:

Nhóm 1: Nêu đặc điểm của thơ tự do

Nhóm 2: Tìm hiểu và trình bày đặc điểm của các yếu tố

- Nhân vật trữ tình

- Hình ảnh trong bài thơ hiện lên qua yếu tố nào?

- Cảm hứng chủ đạo trong thơ là gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm xem lại nội dung thuyết trình đã chuẩn bị theo phân công.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Khái lược chung về văn nghị luận

- Khái niệm: Văn nghị luận là kiểu văn bản mà ở đó người nói, người viết chủ yếu sử dụng lí lẽ, dẫn chứng, lập luận nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một quan điểm, tư tưởng nhất định. Văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, có lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục. Những tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận phải hướng tới giải quyết những vấn đề đặt ra trong cuộc sống, xã hội thì mới có ý nghĩa.

+ Văn nghị luận thường có sự tham gia của yếu tố biểu cảm biểu hiện qua ngôn từ, thái độ của người viết.

2. Cách sắp xếp, trình bày luận đê, luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng

- Luận đề là quan điểm bao trùm toàn bộ bài viết, thường được nêu ở nhan đề hoặc trong phần mở đầu của bài viết.

- Luận điểm nhằm triển khai làm rõ cho luận đề; số luận điểm nhiều hay ít tùy thuộc vào dung lượng và nội dung của vấn đề.

- Mỗi luận điểm thường được trình bày bằng một câu khái quát và được làm sáng tỏ bởi các lí lẽ, dẫn chứng.

- Cách sắp xếp, trình bày các yếu tố trên thể hiện bố cục và trình tự, thứ bậc (kết cấu) của hệ thống ý trong bài nghị luận; giúp cho bài viết rõ ràng, mạch lạc và có sức thuyết phục cao.

NV2: Tìm hiểu tác phẩm và đọc văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

+ Nêu những hiểu biết của em về văn bản Bản sắc là hành trang.

 - GV yêu cầu giọng đọc: Đọc to, rõ ràng, diễn cảm, đúng giọng điệu, chú ý yếu tố biểu cảm trong văn bản.

- GV yêu cầu HS chia bố cục văn bản.

- Gv đặt câu hỏi: Câu 1. Em hiểu như thế nào về nhan đề Bản sắc là hành trang? Nhan đề này cho em biết vấn đề tác giả bàn luận trong văn bản là gì? vấn đề ấy có ý nghĩa như thế nào trong bối cành toàn cầu hoá và hội nhập?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm xem lại nội dung thuyết trình đã chuẩn bị theo phân công.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

2. Tác phẩm

- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Trích trong “Những nghịch lí của thời gian” năm 2011.

3. Đọc văn bản

- Thể loại: văn bản nghị luận

- Bố cục đoạn trích: 3 phần

+ Phần mở bài: Từ đầu … biến vào thế giới (đoạn 1 – SGK Tr 94) giới thiệu vấn đề bản sắc văn hóa là hành trang hòa nhập thế giới.

+ Phần thân bài: Tiếp....lẫn ngoài nước (đoạn 3 – SGK Tr 95): Trình bày nội dung vấn đề (Tầm quan trọng giá trị của bản sắc và việc giữ gìn bản sắc trong quá trình hội nhập)

 + Phần kết bài: Còn lại kết luận vấn đề (Trách nhiệm giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc của mỗi cá nhân)

- Ý nghĩa nhan đề: Bản sắc là những nét đặc trưng, tạo nên vẻ riêng, độc đáo của đối tượng. Hành trang là những cái mang theo khi đi xa. Nhan đề muốn nói: những nét đặc thù, đặc sắc làm nên diện mạo, giá trị riêng chính là những điều phải mang theo trong hiện tại và tương lai. Nhan đề gợi mở vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc (văn hoá) của dân tộc. Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập, đây thực sự là vấn đề có ý nghĩa với cả dân tộc và mỗi cá nhân vì nguy cơ hoà tan, mất bản sắc văn hoá truyền thống,... đã và đang hiện hữu ở những mức độ khác nhau.