HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

I. KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng khởi để học sinh vài bài mới

b. Cách thức tiến hành:

- Kiểm tra sĩ số HS; gợi mở HS chia sẻ sự chuẩn bị bài học.

- Tổ chức hoạt động khởi động, giới thiệu bài: GV tổ chức HS hoạt động thêm thông qua trò chơi "Tiếp xúc GV chuẩn bị một số bài tập của HS hoặc ảnh chụp sản phẩm mỹ thuật thuộc các thể loại 30, 31, Yêu cầu HS phân loại mỗi sản phẩm vào cột được quy định sẵn (vẽ, xé cắt dán, in, nặn).

- Nhiệm vụ: Mỗi HS trong nhóm phân loại một số hình thức đã được thực hành bức tranh 2D vào từng cột.

- Kết quả: Sản phẩm của mỗi nhóm bao gồm số lượng sản phẩm vào được xếp đúng vào từng cột.

Đánh giá kết quả. Dựa trên các sản phẩm và khả năng quan sát, phối hợp giữa các thành viên trong nhóm.

- GV dựa trên sản phẩm của các nhóm và gợi mở HS nhận ra sự khác nhau hình thức thể hiện liên hệ vào bài học. GV giới thiệu hình thức tạo hình 2D mới - Tranh in.

II. NHỮNG ĐIỀU MỚI MẺ

Hoạt động 1: Quan sát, nhận biết

a. Mục tiêu: HS nhận biết được hình ảnh qua SGK

b. Cách thức tiến hành:

- Sử dụng hình ảnh trực quan (tr.33) (Chăn trâu thổi sáo).

+ GV hướng dẫn HS quan sát và trả lời câu hỏi trong SGK.

+ GV gọi ý rõ hơn: Giới thiệu chi tiết, hình ảnh có ở mỗi hình trực quan.

+ GV nhận xét câu trả lời của HS, kết hợp giới thiệu bản khắc và bức tranh “Chăn trâu thổi sáo", giúp HS nhận biết khuôn in/ bản khắc và hình được in ra: Khuôn in bán khắc gỗ Làm từ gỗ mềm và vẽ hình cần thể hiện trên bề mặt, dùng một số công cụ như đào, đục, trổ, đục bỏ các phần không in trên bề mặt gỗ (để lại phần hình ảnh muốn in). Hình được in ra bức tranh. Sau khi trổ, đục bỏ phần không in trên mặt gỗ, và máu vào phần linh còn lại và úp bản khác khuôn in trên mặt giấy để in, hình vẽ sẽ thể hiện trên giấy và tạo bức tranh in.

+ GV giới thiệu hình ảnh sưu tầm minh hoạ thực hiện thao tác và khác in trong làm tranh dân gian Đông Hồ; kết hợp minh hoạ, giải thích hình ảnh in ngăn so với bản khắc bằng vật liệu làm khuôn in có hình đơn giản

+ GV giới thiệu thêm một số tranh dân gian Đông Hồ hoặc dòng tranh khác, nếu có thể, cung cấp cho HS bản khác và tranh đã in, giúp Hs bước đầu nhận biết đặc điểm của tranh khắc gỗ như: Nét bao quanh hình, hình vẽ rõ ràng, mảng màu phẳng. Tranh khắc gỗ là thể loại tranh được tạo ra, gián tiếp qua thao tác in

- Sử dụng hình ảnh vật liệu sẵn có làm khuôn in đơn giản (tr. 34).

+ GV hướng dẫn HS quan sát và trả lời câu hỏi trong SGK.

+ GV liên hệ nội dung giới thiệu ở trên và thị phạm minh hoạ để giúp HS hiểu rõ hơn cách tạo khuôn in và in để tạo sản phẩm.

- GV giới thiệu hình ảnh (hoặc vật thật) về một số loại rau, củ, quả, lá cây, đồ dùng làm khuôn in. Ví dụ: Các loại củ, quả có cạnh, múi; gốc các loại rau cải; các loại vỏ hộp giấy, lõi giấy vệ sinh, gân lá, đồng xu, đổ mây tre đan... để giúp HS thấy được khuôn in đơn giản sử dụng từ nhiều vật liệu, đồ dùng khác nhau.

- GV giới thiệu bức tranh khắc gỗ "Mùa xuân” của hoạ sĩ Nguyễn Thụ (tr. 34).

+ GV gợi mở HS: Giới thiệu hình ảnh nhìn thấy rõ nhất trong tranh và một số chi tiết khác.

+ GV tóm lược ý kiến của HS và giới thiệu rõ hơn; Hoạ sĩ Nguyễn Thụ sinh năm 1930, ông nguyên là hiệu trưởng Trường Đại học Mĩ thuật Việt Nam từ năm 1985 đến năm 1994. Ông là một tác giả lớn của nền mĩ thuật Việt Nam. Ông sáng tác tác phẩm mĩ thuật bằng các chất liệu chính là lụa và khắc gỗ. Ông có tình yêu sâu sắc với cảnh vật và con người vùng núi Tây Bắc. Đặc biệt, đồng bào dân tộc Tây, Nùng, Thái luôn là đề tài trong tranh của ông. Bức tranh “Mùa xuân" được ông sáng tác năm 1961. Trong tranh, ông gợi ra khung cảnh mùa xuân với hình ảnh cây mận nở hoa trắng. Một cuộc sống thật thanh bình, hai mẹ con người dân tộc Tây đang ngồi trước hiện nhà

Hoạt động 2: Thực hành sáng tạo

a. Mục tiêu: HS biết sử dụng khuôn in và nắm được một vài cách in

b. Cách thức tiến hành

* GV dẫn HS tìm hiểu cách thực hành

- Sử dụng hình ảnh: Tạo khuôn in bằng lõi giấy vệ sinh và cách in (tr35):

+ GV hướng dẫn HS quan sát và nêu cách thực hành theo cảm nhận.

+ GV nhận xét trả lời của HS và hướng dẫn, thị phạm minh họa dựa trên hình ảnh trong SGK và tương tác với HS:

Cách tạo khuôn in:

Bước 1: Vẽ nét tạo hình bằng bút chỉ trên lời giấy vệ sinh. Bước 2: Dùng kéo cắt theo nét bút chỉ để lược phần bỏ đi.

Bước 3: Bè ngang phần còn lại sau khi cắt, tạo khuôn in giống hình bông hoa 4 cảnh (GV gọi mở HS hoặc thị phạm, giới thiệu khuôn in hình ngôi sao 5 cánh, cạnh tròn, cạnh vuông, hoa 6 cánh,... theo ý thích)

Cách in:

Bước 1: Dùng bút lông về màu goát (hoặc màu nước) lên hình khuôn in vừa tao được. GV nhắc HS màu để in không được quá loãng, vẽ màu đều khắp bề mặt khuôn in.

Bước 2: Úp phần khuôn in vừa vẽ màu lên mặt giấy (hoặc vãi, bìa...), nhắc khuôn in ra khỏi giấy và sản phẩm tranh in đã tạo được theo ý thích. GV nhắc HS khi in, nên giữ và ấn nhẹ khuôn in trên giấy vài giây để hình sau khi in được rõ ràng và đều màu trên mặt giấy.

- Sử dụng quả làm khuôn in, in tạo sản phẩm (tr.35)

+ GV hướng dẫn HS quan sát và giới thiệu cách tạo sản phẩm theo cảm nhận.

+ GV nhận xét trả lời của HS và giới thiệu rõ hơn, kết hợp tương tác với HS: Tạo khuôn in từ các loại củ, quả: dùng dao cắt ngang sẽ tạo được khuôn in. Tuy vị trí cắt trên rau, củ quả mà khuôn in có kích thước khác nhau (GV minh hoạ hoặc giới thiệu mẫu cụ thể đã chuẩn bị). Cách sử dụng màu và cách in tương tự như thực hành với lõi giấy vệ sinh và hình minh hoạ trong SGK.

- Sử dụng hình ảnh minh hoạ in lá cây (tr.36):

+ GV hướng dẫn HS quan sát và giới thiệu cách thực hành theo cảm nhận

+ GV nhận xét trả lời của HS và hướng dẫn, thị phạm minh hoạ kết hợp tương tác với HS:

Chuẩn bị dụng cụ gồm lá cây, màu sáp, giấy (không nên dùng giấy dày).

Bước 1: Đặt lá trên mặt bàn/bảng, dùng mặt trái lên phía trên, đặt giấy lên trên lá. Tay trái giữ chặt giấy, tay phải dùng bút sáp chà đều theo hình lá và khắp bề mặt lá, nên ấn hơi mạnh tay để mẫu sau khi in trên mặt giấy rõ hơn.

Bước 2: Bỏ lá phía dưới giấy ra và sản phẩm tranh in tạo tử là cây đã hoàn thành. Kết thúc phần hướng dẫn: GV tóm tắt (kết hợp hình ảnh trực quan) và gợi mở HS chia sẻ ý tưởng thực hành

* Tổ chức HS thực hành và gợi mở nội dung trao đổi, thảo luận

GV vận dụng, lựa chọn hướng tổ chức HS thực hành như sau:

+ Tổ chức HS trải nghiệm các hình thức in được giới thiệu trong SGK và hướng dẫn của GV

+ Tổ chức HS chọn một hình thức hoặc kết hợp các hình thức để tạo sản phẩm cá nhân.

+ Tổ chức HS tạo sản phẩm nhóm bằng một hình thức in hoặc kết hợp các hình thức in.

- GV gợi mở HS trao đổi, thảo luận trong thực hành.

- GV dựa trên hướng tổ chức để gợi mở HS nội dung trao đổi.

Ví dụ:

+ HS tạo sản phẩm cá nhân: Kết hợp thực hành với quan sát, học hỏi và trao đối với bạn. Ví dụ nội dung trao đổi lựa chọn vật liệu, hình thức và loại màu để in số lượng hình in nhiều hay ít, màu cơ bản hay màu khác...

+ HS tạo sản phẩm nhóm (nên tổ chức HS in trên kích thước giấy tương đương khổ A3): thảo luận và thống nhất lựa chọn vật liệu, hình thức, màu sắc; chọn hình lá cây hoặc phân công thành viên tạo khuôn in, thành viên thực hiện thao tác vẽ màu lên khuôn in, thành viên thực hiện thao tác in,...

GV gợi mở HS: Nếu kết hợp in chà màu sáp với in màu goát/màu nước thì nên chả trước, sau đó in màu lên chỗ giấy trống hoặc in chồng lên một phần hình đã chả. Ví dụ: hình minh hoạ sản phẩm (tr.36) và một số sản phẩm giới thiệu trong Vở thực hành.

Hoạt động 3: Cảm nhận, chia sẻ

a. Mục tiêu: HS cảm nhận chia sẻ về sản phẩm

b. Cách thức tiến hành

- GV tổ chức HS trưng bày: Tuỳ vào không gian lớp học, GV sử dụng hang hoặc đặt sản phẩm trên giá, treo trên dây thép ở quanh lớp học.

- GV tổ chức HS giới thiệu và chia sẻ được cảm nhận về sản phẩm

- GV tổ chức HS quan sát toàn bộ và lần lượt các sản phẩm, gợi mở HS trao đổi, chia sẻ trong nhóm. Nội dung trao đổi, chia sẻ tham khảo gợi ý trong SGK, kết hợp quá trình HS thực hành và sản phẩm cụ thể trong lớp. Ví dụ:

+ Em nhận ra cách in nào trên sản phẩm của bạn?

+ Em/nhóm em đã sử dụng vật liệu và loại màu gì để tạo sản phẩm?

+ Em thích sản phẩm của ai?

+ Sản phẩm của em có gì khác sản phẩm của các bạn?

- Dựa trên sự trao đổi, chia sẻ của HS, GV đánh giá kết quả học tập, thực hành, kích thích HS nhớ lại quá trình thực hành tạo sản phẩm từ khuôn in bằng vật liệu và sử dụng hoạ phẩm sẵn có.

LUYỆN TẬP

Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức vừa được học.

Cách tiến hành:

- GV yêu cầu HS: HS tạo bức tranh bằng cách in

- GV tổ chức cho HS trưng bày sản phẩm cá nhân, chia sẻ cảm nhận, nhận xét câu trả lời của HS.

VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS vận dụng sáng tạo sản phẩm tranh in bằng các hình

b. Cách thức tiến hành:

- GV tổ chức HS quan sát hình ảnh minh hoạ phần Vận dụng (tr.37) và gợi mở HS giới thiệu vật liệu, loại màu để tạo sản phẩm GV giới thiệu rõ hơn các hình như chà xát bằng bút chì trên đồ dùng mây đan; sử dụng màu goát để in hình gốc cây rau cải, in hình lá.

- GV tổng kết, đánh giá ý thức, kĩ năng in, sản phẩm, ý tưởng sáng tạo, khả năng giao tiếp, hợp tác nhóm, trao đổi, chia sẻ. của HS và liên hệ bồi dưỡng phẩm chất, bảo đảm an toàn trong sử dụng công cụ...

- GV nhắc HS: Xem trước Bài 8 và chuẩn bị đồ dùng, công cụ theo hướng dẫn ở mục Chuẩn bị. GV nhắc HS chuẩn bị thêm đồ dùng, vật liệu, hoạ phẩm phù hợp với ý tưởng DH của bản thân về nội dung Bài 8.

- HS chú ý GV hướng dẫn cách chơi

- HS chơi theo hướng dẫn của GV

- HS quan sát, nhận xét

- HS trả lời câu hỏi trong SGK

- GV gợi ý, hướng dẫn

- HS chú ý quan sát

- Hs bước đầu nhận biết đặc điểm của tranh khắc gỗ

- HS quan sát hình ảnh

- HS trả lời câu hỏi

- HS nhìn hình ảnh và trả lời câu hỏi GV đưa ra

- HS chú ý, lắng nghe GV giới thiệu

- HS quan sát hình ảnh SGK

- HS nghe GV hướng dẫn và nêu cách thực hành cảm nhận

- HS trả lời

- HS chú y lắng nghe, quan sát

- HS quan sát và giới thiệu cách thực hành theo cảm nhận

- HS chú  y GV hướng dẫn

- HS quan sát GV thực hiện các bước

- HS trao đổi thảo luận

- HS tạo ra sản phẩm cá nhân

- HS trao đổi, thực hành với bạn

-  HS tạo sản phẩm nhóm

- HS trưng bày sản phẩm

- HS cảm nhận, chia sẻ bằng cách trả lời câu hỏi GV hướng dẫn

- HS sáng tạo các sản phẩm tùy khả năng

- HS trưng bày sản phẩm trước lớp

- HS quan sát hình ảnh

- HS lắng nghe GV

- HS chú y lắng nghe GV dặn dò