CHỦ ĐỀ 2. KHÁM PHÁ BẢN THÂN

Hoạt động 1: Xác định tính cách của bản thân

Câu 1: Xác định một số nét tính cách của bản thân trong học tập, công việc, sinh hoạt hằng ngày, giao tiếp, ứng xử với người khác.

Giải rút gọn:

Học sinh diễn tả một số nét tính cách của bản thân: cởi mở, tự tin, dịu dàng, bộc trực, kiên định, vui vẻ, ...

Câu 2: Thảo luận về cách xác định tính cách của bản thân.

Giải rút gọn:

• Căn cứ vào những hành vi, thói quen, cách ứng xử,…của bản thân trong cuộc sống hằng ngày.

• Căn cứ vào kết quả học tập, lao động, giao tiếp, hoạt động xã hội của bản thân.

• Lắng nghe nhận xét của người thân thiết, gần gũi về mình.

Câu 3: Chia sẻ về những điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách của em.

Giải rút gọn:

Học sinh nêu những điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách của em, ví dụ:

• Điểm mạnh: dịu dàng, cẩn thận, giản dị,....

• Điểm yếu: nhút nhát, rụt rè, ít nói,...

Hoạt động 2: Tìm hiểu về điều chỉnh tư duy theo hướng tích cực

Câu 1: Thảo luận về tư duy tích cực và ảnh hưởng của tư duy tích cực đến cách giao tiếp ứng xử.

Giải rút gọn:

- Cách giao tiếp, ứng xử phụ thuộc vào cách chúng ta tư duy, suy nghĩ, nhìn nhận sự việc, đánh giá động cơ, hành động của người khác. Tư duy tích cực thường dẫn đến cách giao tiếp, ứng xử tích cực.

- Ví dụ cho thấy tư duy có ảnh hưởng đến cách giao tiếp, ứng xử:

• Tư duy tích cực – bị điểm kém vì không học bài và thuộc bài. Cách giao tiếp, ứng xử - chân thành nhận lỗi với bố mẹ, hứa cố gắng học tập để cải thiện tình hình học tập.

• Tư duy tiêu cực – bạn không cho chép bài trong giờ kiểm tra. Không chơi với bạn nữa.

Câu 2: Thảo luận về cách điều chỉnh tư duy theo hướng tích cực.

Giải rút gọn:

Cần bình tĩnh và đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu, nhìn nhận, đánh giá sự việc, hiện tượng, động cơ hành động của người khác với ý nghĩa tốt đẹp, thái độ khách quan, khoan dung, cảm thông, không định kiến, phán xét.

Hoạt động 3: Tìm hiểu về quan điểm sống

Câu 1: Thảo luận thế nào là quan điểm sống?

Giải rút gọn:

Quan điểm sống là cách nhìn nhận, cách suy nghĩ, ý kiến về cuộc sống, về mục đích sống, về ý nghĩa, giá trị của cuộc sống, về lối sống, cách sống. Nó chi phối lối sống, cách sống, cách hành động, ứng xử của cá nhân đó.

Câu 2. Quan điểm sống của cá nhân sẽ ảnh hưởng, chi phối lối sống, cách hành động, ứng xử của cá nhân đó như thế nào? Cho ví dụ.

Giải rút gọn:

Ví dụ, nếu một người có quan điểm sống tích cực và lạc quan, họ có thể có xu hướng nhìn nhận mọi tình huống theo một cách tích cực và tìm cách giải quyết khó khăn. Trong khi đó, nếu một người có quan điểm sống tiêu cực và bi quan, họ có thể có xu hướng nhìn nhận mọi thứ theo một cách tiêu cực và dễ bị ảnh hưởng bởi những khó khăn.

Câu 3. Nêu một vài quan điểm sống của em.

Giải rút gọn:

• Tin tưởng vào năng lực của bản thân.

• Theo đuổi đam mê.

• Đừng chú tâm tới những gì người khác nghĩ.

• Không bao giờ bỏ cuộc.

Câu 4. Tranh biện về một số quan điểm sống sau:

Có chí thì nên (Tục ngữ Việt Nam).

Thất bại là mẹ của thành công (Khuyết danh).

Tốt gỗ hơn tốt nước sơn (Tục ngữ Việt Nam).

Giải rút gọn:

- Có chí thì nên: tầm quan trọng của ý chí trong việc thực hiện những ước mơ, những khát vọng. Việc to lớn như thế nào chỉ cần bản thân chúng ta có ý chí, có nghị lực, kiên cường,  không bỏ cuộc thì chắc chắn sẽ có được thành công, được kết quả tốt đẹp ngoài mong đợi.

- Thất bại là mẹ của thành công: để có được thành công, trước đó con người đã phải nếm trải những thất bại. Chính nhờ có thất bại mà chúng ta mới có thêm kinh nghiệm, học thêm kiến thức để từ đó hoàn thiện mình hơn. 

- Tốt gỗ hơn tốt nước sơn:  Mặc dù hình thức bên ngoài rất quan trọng nhưng vẻ đẹp thật sự đến từ chất lượng, vẻ đẹp bên trong. Hình thức bên ngoài lại không quyết định tất cả. Tôn vinh vẻ đẹp phẩm chất, đạo đức bên trong con người. 

Hoạt động 4: Lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu của bản thân

Câu 1: Lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu của bản thân.

Giải rút gọn:

Câu 2: Rèn luyện tính cách theo kế hoạch đã xây dựng.

Gợi ý:

*Gợi ý: Học sinh rèn luyện tính cách theo kế hoạch đã xây dựng ở trên

Câu 3: Chia sẻ kết quả và những khó khăn, thách thức trong quá trình thực hiện.

Giải rút gọn:

Đạt được mục tiêu đã đề ra và cảm thấy hài lòng với thành tựu đạt được. Đây sẽ bài học để chúng ta có cơ hội xem lại bản thân và hoàn thiện năng lực của bản thân cho tương lai. Thành quả xứng đáng sẽ đến

Hoạt động 5: Điều chỉnh tư duy của bản thân theo hướng tích cực

Câu 1: Đề xuất cách ứng xử thể hiện tư duy tích cực trong các tình huống sau:

Tình huống 1: Tùng không đến dự sinh nhật Tuấn như đã hẹn trước.

Tình huống 2: Bố mẹ không đồng ý cho Mai đi chơi xa với bạn khác giới.

Giải rút gọn:

Tình huống 1: Tuấn nên nghĩ là Tùng có việc bất khả kháng nên mới không đến dự sinh nhật của mình được. Tuấn sẽ không giận hay trách bạn mà khi gặp bạn sẽ hỏi thăm xem Tùng gặp phải chuyện gì.

Tình huống 2: Mai nên nghĩ là do bố mẹ lo lắng cho sự an toàn của mình. Vì vậy, Mai có thể giải thích hoặc vui vẻ nghe lời bố mẹ ở nhà, không đi chơi nữa.

Câu 2: Chia sẻ về cách điều chỉnh tư duy theo hướng tích cực của bản thân trong cuộc sống.

Giải rút gọn:

Hoạt động 6: Rèn luyện tính cách và tư duy tích cực của bản thân

Câu 1: Rèn luyện tính cách và điều chỉnh tư duy tích cực của bản thân.

Chia sẻ kết quả và những khó khăn trong quá trình thực hiện.

Giải rút gọn:

• Rèn luyện theo kế hoạch đã xây dựng để thay đổi, khắc phục những nét tính cách còn hạn chế của bản thân.

• Rèn luyện cách suy nghĩ (tư duy) của bản thân theo hướng tích cực trong cuộc sống hằng ngày.

• Kiên trì rèn luyện hằng ngày và nhờ bạn bè, người thân hỗ trợ khi gặp khó khăn.

• Ghi lại kết quả em đã đạt được, những khó khăn em đã gặp phải trong quá trình em rèn luyện và những biện pháp em đã làm để vượt qua khó khăn.

Hoạt động 7: Thể hiện quan điểm sống của bản thân

Câu 1: Nêu quan điểm của em về lí tưởng sống của thanh niên hiện nay và liên hệ bản thân.

Giải rút gọn:

Lí tưởng sống của thanh niên hiện nay có thể khác nhau tùy theo quan điểm và giá trị cá nhân. Tuy nhiên, nhiều thanh niên hiện nay đang tìm kiếm một cuộc sống ý nghĩa và có ý định đóng góp cho xã hội theo một cách khác với thế hệ trước. Họ thường coi trọng việc phát triển bản thân, học hỏi, khám phá và trải nghiệm cuộc sống muốn đi trải nghiệm khắp nơi và không muốn sống cuộc đời quá ổn định như thế hệ trước đây. Đồng thời, giới trẻ hiện nay ngày cũng quan tâm đến vấn đề môi trường, bền vững và công bằng xã hội bằng nhiều cách như: sử dụng thời trang bền vững, sống lối sống tối giản, ủng hộ LGBT+,...

=> Về bản thân em, cũng có những giá trị và mục tiêu sống tương tự. Em mong muốn học hỏi và phát triển bản thân để có thể cống hiến tốt hơn cho công việc của mình. Em cũng quan tâm đến vấn đề môi trường và luôn cố gắng giảm thiểu tác động của mình đến môi trường.

Câu 2: Chia sẻ những quan điểm sống của em với bạn bè và những người xung quanh.

Giải rút gọn:

• Yêu thương chính mình.

• Chọn bạn mà chơi.

• Hãy luôn suy nghĩ về hậu quả.

• Hãy mài giũa bản thân trước.