CHỦ ĐỀ 10. HIỂU BẢN THÂN ĐỂ CHỌN NGHỀ PHÙ HỢP

Hoạt động 1: Tìm hiểu yêu cầu của việc chọn nghề phù hợp

Câu 1: Thảo luận về yêu cầu của việc chọn nghề phù hợp.

Giải rút gọn:

• Chọn những nghề mà bản thân yêu thích, có khả năng đáp ứng (về trí tuệ, tâm lí, thể chất, sức khỏe,....).

• Chọn những nghề mà bản thân có đủ hiểu biết về nghề.

• Chọn những nghề mà xã hội có nhu cầu.

Câu 2: Thảo luận để đưa ra ý kiến về việc chọn nghề phù hợp.

Giải rút gọn:

• Rất thích nhưng không có khả năng.

• Rất thích và có khả năng.

• Không thích và không có khả năng.

• Có khả năng nhưng không thích.

• Tương đối có khả năng và tương đối thích.

• Có khả năng nhưng không thích. 

Câu 3: Nêu những lợi ích của việc chọn nghề phù hợp đối với bản thân, gia đình.

Giải rút gọn:

• Làm việc hiệu quả hơn.

• Tiết kiệm thời gian tìm việc.

• Thành công nhanh hơn trong tương lai.

• Giúp tự tin, chủ động hơn trong việc học tập, rèn luyện và làm việc.

• Giúp mỗi ngày làm việc tràn đầy năng lượng, tích cực.

Hoạt động 2: Lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân

Câu 1: Tranh biện để ủng hộ hoặc phản đối những quan điểm chọn nghề sau:

Không cần phải chọn nghề phù hợp với đặc điểm của bản thân, chỉ cần chọn nghề được nhiều người trong xã hội ưa chuộng.

Chọn nghề phù hợp là yếu tố quyết định sự thành công trong hoạt động nghề nghiệp.

Giải rút gọn:

Vấn đề 1: Không chọn nghề phù hợp mà theo xu hướng xã hội

*Tranh biện ủng hộ:

- Chọn nghề phù hợp với sở thích và đặc điểm của bản thân là quan trọng để có thể làm việc một cách hiệu quả và đạt được sự hài lòng trong công việc. Nếu không phù hợp, cảm giác chán nản và không hài lòng sẽ dễ xảy ra, ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân và sự nghiệp của mình.

- Khi lựa chọn nghề dựa trên sự ưa chuộng của xã hội, có thể gặp khó khăn trong việc cạnh tranh và đạt được thành công. Nếu nghề nghiệp đang được ưa chuộng nhưng không phù hợp với bản thân, khả năng tạo ra giá trị và đóng góp sẽ bị hạn chế.

*Tranh biện phản đối:

- Chọn nghề được nhiều người trong xã hội ưa chuộng có thể đảm bảo sự ổn định và tiếp cận các cơ hội phát triển. Nếu nghề nghiệp đó có nhiều cơ hội việc làm và thu nhập cao, đó có thể là lựa chọn hợp lý để đảm bảo cuộc sống và tương lai tốt hơn.

- Nếu mọi người trong xã hội đều chọn những nghề phổ biến, sẽ có sự cân đối giữa cung và cầu trên thị trường lao động. Điều này có thể giúp giảm bớt áp lực cạnh tranh trong việc tìm kiếm việc làm và tăng khả năng tìm được công việc ổn định.

Vấn đề 2: chọn nghề phù hợp sẽ thành công

*Tranh biện ủng hộ:

- Chọn một nghề phù hợp với đặc điểm, sở thích và năng lực của bản thân sẽ tạo ra sự hài lòng và động lực trong công việc. Điều này giúp tăng cường hiệu suất làm việc và khả năng đạt được thành công.

- Khi làm việc trong lĩnh vực mình yêu thích và có kiến thức sâu về đó, người lao động có thể phát triển kỹ năng chuyên môn và trở thành chuyên gia trong lĩnh vực đó. Điều này tạo ra cơ hội thăng tiến và tăng thu nhập trong sự nghiệp.

*Tranh biện phản đối:

- Sự thành công trong hoạt động nghề nghiệp không chỉ phụ thuộc vào việc chọn nghề phù hợp mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như may mắn, cơ hội, nỗ lực, và môi trường làm việc. Một người có thể chọn nghề phù hợp nhưng không đạt được thành công do các yếu tố khác không thuận lợi.

- Trong một số trường hợp, người ta có thể phát triển và thành công trong một lĩnh vực không phù hợp với đặc điểm của bản thân. Sự cam kết, nỗ lực và khả năng thích nghi có thể giúp người lao động vượt qua những khó khăn và đạt được thành công trong nghề nghiệp của mình.

Câu 2: Thảo luận các tình huống sau để đưa ra lời khuyên chọn nghề phù hợp

Giải rút gọn:

Tình huống 1:

• Hoàng học giỏi môn Ngữ văn, thích đọc tiểu thuyết và xem các phim tâm lí xã hội. Hoàng có ước mơ sau này trở thành nhà biên kịch hoặc đạo diễn phim. 

• Hoàng có năng khiếu, năng lực, sở thích về văn học nghệ thuật. Vì vậy, bạn nên lựa chọn ngành học theo đúng sở thích của mình để có cơ hội phát triển, thành công hơn,

Tình huống 2:

• Hồng ngưỡng mộ cô Lan khi thấy cô mặc đồng phục bác sĩ. Tuy nhiên Hằng lại học các môn KHTN không tốt, rất sợ máu và thiếu hiểu biết về công việc, yêu cầu của nghề bác sĩ.

• Vì vậy, nếu Hồng vẫn lựa chọn nghề này. Hồng cần rất nhiều thời gian, cố gắng, nỗ lực để chuẩn bị các yêu cầu về năng lực, sức khỏe cũng như am hiểu về nghề. 

• Nếu một thời gian tìm hiểu, xem xét, cảm thấy bản thân không đủ năng lực, Hồng có thể tìm hiểu ngành nghề khác phù hợp hơn với sở trưởng của mình. 

Tình huống 3:

• Mai thích ca hát và ước mơ sau này trở thành ca sĩ. Tuy nhiên, giọng hát của Mai yếu và không hay.

• Vì vậy, để thực hiện được ước mơ làm ca sĩ của mình, Mai cần luyện tập rất nhiều về giọng hát, cũng như kĩ thuật thuật biểu diễn. 

• Nghề ca sĩ cũng dựa trên năng khiếu rất nhiều, nêu sau một quá trình luyện tập, Mai cảm thấy giọng hát không cải thiện, bạn có thể chuyển sang một ngành nghề phù hợp hơn. 

Tình huống 4: 

• Minh có khả năng học tốt môn tiếng Anh, thích giao tiếp với mọi người và đi đây đó. Minh ước mơ trở thành hướng dẫn viên du lịch. Tuy nhiên, sức khỏe của bạn không tốt.

• Sức khỏe tốt là một yêu cầu rất cần của một hướng dẫn viên. Vì vậy, để thực hiện được mong muốn trở thành một hướng dẫn viên, Minh cần chú ý rèn luyện sức khỏe, luyện tập thể thao, ăn uống khoa học hơn nữa. 

Câu 3: Chia sẻ mong muốn lựa chọn nghề nghiệp của em.

Giải rút gọn:

Học sinh chia sẻ mong muốn lựa chọn nghề nghiệp của em.

Hoạt động 3: Đánh giá sự phù hợp của bản thân với nghề/nhóm nghề định lựa chọn

Câu 1: Em hãy đánh giá sự phù hợp của bản thân với nghề/nhóm nghề định chọn. 

Giải rút gọn:

HS đánh giá sự phù hợp của bản thân với nghề/nhóm nghề định chọn theo các tiêu chí gợi ý sau:

• Xác định và ghi tên các nghề/nhóm nghề định chọn theo thứ tự ưu tiên. Ghi rõ những nhóm nghề này thuộc nhóm nghề sản xuất, nhóm nghề kinh doanh hay nhóm nghề dịch vụ. 

• Tập hợp những đặc điểm của bản thân, bao gồm sở thích, khả năng, tính cách, điểm mạnh, điểm yếu.

• Đối chiếu đặc điểm của bản thân với đặc điểm của nhóm nghề để đánh giá sự phù hợp của bản thân với nhóm nghề để đánh giá sự phù hợp của bản thân với nhóm nghề định lựa chọn.

Hoạt động 4: Xây dựng kế hoạch rèn luyện bản thân theo định hướng nghề nghiệp

Câu 1: Em hãy xây dựng kế hoạch rèn luyện bản thân theo định hướng nghề nghiệp.

Giải rút gọn:

Hoạt động 5: Rèn luyện năng lực, phẩm chất của bản thân theo kế hoạch đã lập

Câu 1: Tham gia các hoạt động trong và ngoài nhà trường; làm thêm một số công việc liên quan đến nghề em quan tâm để hiểu rõ hơn về sở thích, khả năng của bản thân.

Lựa chọn và thực hiện những cách rèn luyện phù hợp đã xác định trong kế hoạch rèn luyện bản thân để có được những phẩm chất và năng lực cần thiết của nghề/nhóm nghề định lựa chọn.

Thường xuyên đánh giá việc thực hiện kế hoạch rèn luyện bản thân để có được sự điều chỉnh cho phù hợp. 

Chia sẻ kết quả rèn luyện năng lực, phẩm chất của bản thân. 

Giải rút gọn:

Học sinh rèn luyện năng lực, phẩm chất của bản thân theo kế hoạch đã lập và dựa vào hướng dẫn của SGK đã đưa ra.