BÀI 20. TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Ngày 3-12-1989, trong cuộc gặp gỡ không chính thức tại đảo Man-ta, Tổng Bí thư Liên Xô M. Goóc-ba-chốp và Tổng thống Mỹ G. H. U. Bu-sơ (George H. W. Bush) đã tuyên bố sự hận thù lâu dài là nguyên nhân cốt lõi của Chiến tranh lạnh đã đi đến hồi kết. Phản ảnh sự kiện này, trang bìa Tạp chí Time, trong số ra vào tháng 12 – 1989, đăng hình ảnh hai lãnh đạo Xô – Mỹ và dòng chữ “Xây dựng thế giới mới”. Vậy, trong sự thay đổi đó của lịch sử, trật tự thế giới mới đã được hình thành như thế nào?

Giải rút gọn: 

Trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành theo xu hướng “đa cực”, với sự vươn lên của các cường quốc như Mĩ, Nhật Bản, Trung Quốc, Liên minh châu Âu… Với xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh, ngày nay các quốc gia - dân tộc vừa có những thời cơ phát triển thuận lợi, vừa phải đối mặt với những thách thức gay gắt.

1. Trật tự thế giới cuối thế kỉ XX

Câu hỏi: Sau khi Liên Xô tan rã (1991), trật tự thế giới cuối thể thể kỉ XX được định hình theo xu hướng nào?

Giải rút gọn: 

Cuối thể thể kỉ XX, trật tự thế giới dần được định hình theo xu hướng đơn cực, trong đó Mỹ là siêu cường duy nhất, Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga có vai trò, ảnh hưởng nhất định trong phạm vi khu vực 

2. Xu hướng hình thành trật tự thế giới mới vào đầu thế kỉ XXI

Câu hỏi: Hãy trình bày xu hướng hình thành trật tự thế giới mới vào đầu thế kỉ XXI. Tại sao Mỹ không thể tiếp tục duy trì trật tự thế giới đơn cực?

Giải rút gọn: 

Giới cầm quyền Mĩ đã ra sức thiết lập trật tự thế giới “một cực” để Mĩ làm bá chủ thế giới. Sự kiện ngày 11-9-2001 đã đặt các quốc gia - dân tộc đứng trước những thách thức của chủ nghĩa khủng bố với những nguy cơ khó lường. Nó đã gây ra những tác động to lớn, phức tạp đối với tình hình chính trị thế giới và cả trong quan hệ quốc tế.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Hoàn thành băng thông tin theo gợi ý dưới đây

Giải rút gọn: 

VẬN DỤNG 

Câu hỏi: Theo em, tuyên bố “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế” phản ảnh Việt Nam hướng đến xu hướng nào của trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh (1991)?

Giải rút gọn: 

Xu thế chủ đạo trong quan hệ quốc tế là hòa bình, hợp tác và phát triển.