MỞ ĐẦU

Câu 1: Quan sát hình 16.1 trang 105 cho biết cây quýt thời kì non trẻ khác gì so với cây quýt trưởng thành. Hãy cho biết thực vật lớn lên như thế nào?

Trả lời:

Cây quýt giai đoạn còn non có lá nhỏ, thân mỏng. Cây quýt mang quả có thân phát triển hơn, nhiều lá, có quả.

I. ĐẶC ĐIỂM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT

Câu 1: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật có diễn ra tại tất cả các bộ phận không? Có bị giới hạn theo thời gian sống không?

Trả lời:

Sinh trưởng và phát triển ở thực vật diễn ra tại tất cả các bộ phận của thực vật. Quá trình này có thể diễn ra trong suốt vòng đời của thực vật.

II. MÔ PHÂN SINH

Câu 2: Quan sát hình 16.2 trang 106 và cho biết vị trí, chức năng của các loại mô phân sinh ở thực vật.

Trả lời:

Có ba loại mô phân sinh:

• Mô phân sinh đỉnh: nằm ở đỉnh chồi ngọn, chồi bên và đỉnh rễ, làm tăng chiều dài của thân và rễ, có cả ở cây Một lá mầm và Hai lá mầm.

• Mô phân sinh bên: nằm ở phần vỏ và trụ của thân, rễ, làm tăng đường kính của thân và rễ, chỉ có ở cây Hai lá mầm.

• Mô phân sinh lóng: nằm ở các mắt của thân cây Một lá mầm, làm gia tăng quá trình sinh trưởng chiều dài của lóng.

III. SINH TRƯỞNG SƠ CÁP VÀ SINH TRƯỞNG THỨ CẤP Ở THỰC VẬT

Câu 3: Quan sát hình 16.3 trang 107, xác định vị trí diễn ra sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp ở cây thân gỗ.

Trả lời:

• Sinh trưởng sơ cấp diễn ra ở phần thân non, rễ non của cây thân gỗ Hai lá mầm và phần lóng của thân cây một lá mầm.

• Sinh trưởng thứ cấp diễn ra ở mô phân sinh bên của thân và rễ.

IV. PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA

Câu 4: Quan sát hình 16.4 trang 108, mô tả các giai đoạn phát triển ở thực vật có hoa.

Trả lời:

Các giai đoạn: Hạt nảy mầm → Cây mầm → Cây non → Cây trưởng thành → Cây mang hoa → Cây mang quả non → Cây mang quả già → Cây già, chết.

V. HORMONE THỰC VẬT

Câu 5: Quan sát hình 16.5 trang 109, nêu vai trò của hormone thực vật.

Trả lời:

Hormone thực vật có vai trò điều tiết các quá trình sinh trưởng, phát triển và phản ứng thích nghi với thực vật đối với môi trường. 

Câu 6: Quan sát hình 16.6 trang 109 và cho biết hormone thực vật gồm những nhóm nào. Sự phân chia các nhóm hormone này dựa trên căn cứ nào?

Trả lời:

Hormone thực vật được chia thành hai nhóm căn cứ vào hoạt tính sinh học:

• Kích thích sinh trưởng

• Ức chế sinh trưởng

Câu 7: Sự sinh trưởng, phát triển ở thực vật diễn ra như thế nào khi chịu tác động cùng lúc của nhiều hormone?

Trả lời:

Tác động cùng lúc của nhiều hormone giúp điều tiết quá trình sinh trưởng, phát triển của cơ thể thực vật. Các hormone thực vật có tác động tổng hợp, điều tiết quá trình sinh lí của cơ thể thực vật, điều tiết sự xuất hiện, hướng và tốc độ sinh trưởng, phát triển của mỗi cơ quan.

Câu 8: Sử dụng hormone thực vật trong sản xuất đem lại lợi ích gì?

Trả lời:

Lợi ích: Giúp con người kiểm soát sự phát triển của thực vật, sử dụng trong công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật, giúp nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Phân biệt các loại mô phân sinh theo gợi ý trong bảng 16.1 trang 106.

Trả lời:

Câu 2: Benzyl - amino purin (BAP) là cytokinine tổng hợp và Naphthalene acetic (NAA) là auxin tổng hợp được sử dụng phổ biến trong nuôi cấy mô tế bào. Hãy xác định quá trình phát sinh hình thái ở cây lan Hoàng thảo in vitro khi môi trường nuôi cấy chứa đồng thời BAP và NAA với tỉ lệ nồng độ khác nhau theo gợi ý ở bàng 16.3 trang 111.

Trả lời:

Câu 3: Lấy ví dụ về ứng dụng của các chất điều hòa sinh trưởng trong sản xuất nông, lâm nghiệp mà em biết

Trả lời:

• Kích thích cành giâm, cành chiết ra rễ

• Kích thích cây phát triển và tăng năng suất cây trồng

• Ức chế sự rụng nụ, hoa và quả

VẬN DỤNG

Câu 1: Tại sao thân cây tre bị gãy ngọn có thể tiếp tục cao thêm nhưng thân cây bạch đàn bị gãy ngọn sẽ không thể cao thêm nữa?

Trả lời:

Vì ở mỗi đốt tre có mô phân sinh lóng giúp các đốt tre dài ra giúp cây cao lên. Còn cây bạch đàn không có mô phân sinh lóng chỉ có mô phân sinh ngọn nên khi gãy ngọn thì cây không cao lên được nữa.

Câu 2: Giải thích tại sao trong thực tiễn thường dùng auxin ở nồng độ thấp trong giâm cành.

Trả lời:

Vì auxin ở nồng độ thấp có tác dụng kích thích dãn tế bào giúp cây tăg trưởng; điều chỉnh tính hướng của cây, hiện tượng ưu thế ngọn, sự hình thành rễ, sự hình thành và sih trưởng của quả; ức chế sự hình thành tầng rời.