MỞ ĐẦU

Câu 1: Dựa vào sơ đồ vòng đời của gà và muỗi (hình 18.1 trang 118), so sánh sự thay đổi hình dạng của từng loài trong quá trình sinh trưởng và phát triển.

Trả lời:

• Ở gà, từ gà con đến giai đoạn gà trưởng thành có hình dạng tương tự nhau.

• Ở muỗi, từ giai đoạn ấu trùng đến nhộng đến giai đoạn muỗi trưởng thành, hình dạng của muỗi thay đổi rất nhiều.

I. KHÁI QUÁT VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

Câu 1: Vẽ sơ đồ vòng đời của tằm và châu chấu

Trả lời:

Vòng đời của tằm:

Vòng đời của châu chấu:

Câu 2: Nếu muốn hạn chế châu chấu hại mùa màng thì nên tác động vào giai đoạn nào trong vòng đời của châu chấu sẽ cho hiệu quả cao nhất? Vì sao?

Trả lời:

Tác động vào giai đoạn trứng trong vòng đời của châu chấu sẽ cho hiệu quả cao nhất vì khi châu chấu phát triển thành ấu trùng sẽ bắt đầu phá hoại mùa màng, thức ăn của chúng là lá cây và hút nhựa để sống.

II. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở NGƯỜI

Câu 3: Quan sát hình 18.3 trang 121, mô tả giai đoạn phôi thai ở người.

Trả lời:

Giai đoạn phôi thai ở người: Trứng thụ tinh → hợp tử → phân chia nhiều lần → phôi. Sau thụ tinh khoảng 5 – 7 ngày, hợp tử di chuyển xuống đến tử cung, giai đoạn này gọi là phôi. Khi tới tử cung, phôi bám vào lớp niêm mạc tử cung dày, xốp, chứa nhiều mạch máu và hình thành tổ. Phôi phát triển thành thai qua quá trình phân hóa tạo thành cơ quan.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hoàn thành bảng 18.1 trang 121. 

Trả lời:

TÌM HIỂU THÊM

Câu 1: Máu cuống rốn là lượng máu còn sót lại trong dây rốn sau khi em bé được sinh ra và có chứa tế bào gốc tạo máu (hematopoietic stem cells - HSC). Tế bào gốc tạo máu ở cuống rốn có khả năng biệt háo thành các loại tế bào khác nhau và tái thiết nên hệ miễn dịch của cơ thể. Lưu giữ cuống rốn có ý nghĩa gì? Tại sao có thể sử dụng các tế bào này trong điều trị một số bệnh?

Trả lời:

• Ý nghĩa: Lưu trữ các tế bào gốc tạo máu, trị bệnh cho chính đứa trẻ, điều trị bệnh cho người nhà và cho cộng đồng khi có chỉ số sinh học phù hợp.

• Có thể sử dụng các tế bào này trong điều trị một số bệnh vì các tế bào gốc tạo máu ở cuống rốn có khả năng biệt hóa thành các loại tế bào khác nhau và tái thiết nên hệ miễn dịch của cơ thể. 

VẬN DỤNG

Câu 1: Có ý kiến cho răng, khi mang thai, người mẹ cần ăn cho hai người nên khẩu phần ăn phải gấp đôi so với bình thường. Em có đồng ý với ý kiến này không? Tại sao?

Trả lời:

Em không đồng ý vì: Trong quá trình mang thai, cần đảm bảo cung cấp đủ chất, đủ lượng, phù hợp với từng giai đoạn và theo dõi hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Việc ăn quá nhiều trong thai kì có thể dẫn đến tăng cân quá mức, người mẹ dễ mắc các vấn đề về sức khỏe như tăng huyết áp, tiểu đường hoặc các biến chứng thai kì khác.

Câu 2: Tương ứng với mỗi sự thay đổi ở độ tuổi dậy thì, em cần làm gì để bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần của bản thân?

Trả lời:

Cần ăn uống đủ chất, tăng cường luyện tập thể dục thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh, không sử dụng các chất gây nghiện, không xem phim ảnh hoặc sách báo không lành mạnh.

Câu 3: Quan hệ tình dục không an toàn ở tuổi vị thành niên có thể dẫn đến hậu quả gì?

Trả lời:

Việc quan hệ tình dục sớm nhưng không có các biện pháp bảo vệ có thể dẫn đến mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, mang thai ở bạn nữ, phá thai, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và học tập ở trẻ vị thành niên.