A – KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I. Vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron nguyên tử

• Đồng (Cu) ở ô số 29, thuộc nhóm IB, chu kì 4 của bảng tuần hoàn
• Cấu hình electron nguyên tử: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s¹
• Trong hợp chất đồng có số oxi hóa +1, +2.

II. Tính chất vật lí

• Đồng có màu đỏ, khối lượng riêng lớn, tương đối mềm, dễ kéo dài và dát mỏng. Dẫn điện, dẫn nhiệt tốt.

III. Tính chất hóa học

Đồng là kim loại kém hoạt động, có tính khử yếu.

1.Tác dụng với phi kim

• Tác dụng được một số phi kim: nhóm halogen, oxi, lưu huỳnh.

  Cu + O₂ →(t^o)  CuO

2.Tác dụng với axit

• Cu không khử được nước và ion H⁺ trong dd HCl, H₂SO₄ loãng
• Với HNO₃, H₂SO_4đặc: Cu khử S⁺⁶  và N⁺⁵ xuống số oxi hóa thấp hơn.

3Cu +8HNO₃loãng→3Cu(NO₃)₂ +2NO +4H₂O

Cu + 2H₂SO₄ đặc →(t^o) CuSO₄ + SO₂ +2H₂O

IV. Hợp chất của đồng

1. Đồng (II) oxit - CuO

• CuO là chất rắn màu đen, không tan trong nước.
• CuO là một oxit bazơ:   CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O
• CuO dễ bị khử bởi H₂, CO, C…

CuO + H₂ →(t^o) Cu + H₂O

2. Đồng (II) hiđroxit - Cu(OH)₂

• Cu(OH)₂ là chất rắn màu xanh, không tan trong nước.
• Cu(OH)₂ là một bazơ:   Cu(OH)₂ + 2HCl → CuCl₂ + 2H₂O
• Dễ bị nhiệt phân: Cu(OH)₂ →(t^o)  CuO + H₂O

3. Muối đồng (II)

• Các dung dịch muối đồng đều có màu xanh

CuSO₄.5H₂O →(t^o)   CuSO₄   +  5H₂O

(màu xanh)               (màu trắng) 

4. Ứng dụng của đồng và hợp chất của đồng

• Đồng dùng làm dây dẫn điện, làm hợp kim để chế tạo các chi tiết máy…
• CuSO₄ dùng chữa bệnh mốc sương cho cà chua, CuSO₄ khan dùng phát hiện dấu vết của nước trong các chất lỏng…