A – KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Kim loại kiềm và kim loại kiềm thổ

Kim loại kiềm:

• Vị trí trong bảng tuần hoàn: Nhóm IA
• Cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns¹
• Tính chất hóa học đặc trưng: tính khử mạnh nhất trong các kim loại

M → M⁺ + e

• Điều chế: điện phân nóng chảy muối halogenua:

2MX →(đk: đpnc) 2M + X₂

Kim loại kiềm thổ:

• Vị trí trong bảng tuần hoàn: nhóm IIA
• Cấu hình electron lớp ngoài cùng: ns²
• Tính chất hóa học đặc trưng: có tính khử chỉ sau kim loại kiềm

M → M²⁺ + 2e

• Điều chế:  MX₂ →(đk: đpnc) M + X₂

2. Một số hợp chất của kim loại kiềm

• NaOH: là bazơ mạnh, tan nhiều trong nước và tỏa nhiệt

NaOH → Na⁺ + OH^-

• NaHCO₃:  2NaHCO₃ →(t^o) Na₂CO₃  + CO₂↑ + H₂O

                           NaHCO₃ tác dụng với axit và với kiềm

• Na­₂CO₃: là muối của axit yếu, có đày đủ tính chất chung của muối.
• KNO₃:   2KNO₃  →(t^o)  2KNO₂  +  O₂↑

3. Một số hợp chất quan trọng của kim loại kiềm thổ

• Ca(OH)₂: là ba zơ mạnh, dễ dàng tác dung với CO₂

                          CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

• CaCO­₃     CaCO₃ →(t^o: 1000^oC) CaO + CO₂
• Ca(HCO₃)₂:   Ca(HCO₃)₂ ↔(t^o)  CaCO₃↓ + CO₂ + H₂O
• CaSO₄ (canxi sunfat , thạch cao)

Tùy theo lượng kết tinh trong tinh thể ta có:

• Thạch cao sống:  CaSO₄.2H₂O
• Thạch cao nung:  CaSO₄.H₂O
• Thạch cao khan:  CaSO₄.

4. Nước cứng

Khái niệm: Nước cứng là nước có chứa nhiều ion Ca²⁺ và Mg²⁺.

Phân loại:

• Nước cứng tạm thời: chứa Ca(HCO₃)₂ và Mg(HCO₃)₂.
• Nước cứng có tính cứng vĩnh cửu: Chứa các muối clorua và sunfaat của canxi và magie.
• Nước cứng toàn phần: có cả tính cứng tạm thời và tính cứng vĩnh cửu.

Cách làm mềm nước cứng

• Phương pháp kết tủa
•  Phương pháp trao đổi ion: cho nước cứng đi qua chất trao đổi ion.