BÀI 21

ĐỌC: ANH HÙNG LAO ĐỘNG TRẦN ĐẠI NGHĨA

Khởi động: Kể tên một số người có đóng góp lớn lao trong lao động và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

Giải nhanh:

Hai Bà Trưng, Ngô Quyền, Đinh Bộ Lĩnh, Quang Trung, chủ tịch Hồ Chí Minh, Trần Đại Nghĩa, đại tướng Võ Nguyên Giáp,…

Câu 1: Dựa vào đoạn mở đầu của bài đọc, em hãy giới thiệu về Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa:

• Tên khai sinh
• Quê quán
• Các ngành học

Giải nhanh:

Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa tên khai sinh là Phạm Quang Lễ, quê ở tỉnh Vĩnh Long. Sau khi học xong bậc trung học ở Sài Gòn, năm 1935, ông được cấp học bổng sang Pháp học đại học. Ông đã theo học các ngành kĩ sư cầu cống, kĩ sư điện và kĩ sư hàng không. Ngoài ra, ông còn miệt mài nghiên cứu kĩ thuật chế tạo vũ khí.

Câu 2: Việc ông Phạm Quang Lễ quyết định về nước vào năm 1946 nói lên điều gì?

Giải nhanh:

Ông là người có lòng yêu nước và tình cảm cao đối với Tổ quốc. Quyết định này thể hiện ý chí và sự sẵn lòng của ông để đóng góp cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và xây dựng nền khoa học của nước nhà.

Câu 3: Giáo sư Trần Đại Nghĩa đã có những đóng góp gì cho đất nước?

Giải nhanh:

Cùng các đồng nghiệp chế tạo thành công những loại vũ khí có sức công phá lớn như súng ba-dô-ca, súng không giật, bom bay để tiêu diệt xe tăng và lô cốt của giặc. Ông còn có công lớn trong việc xây dựng nền khoa học trẻ tuổi của nước nhà.

Câu 4: Nhà nước đã đánh giá công lao của Giáo sư Trần Đại Nghĩa như thế nào?

Giải nhanh:

Năm 1948, ông được phong quân hàm Thiếu tướng. Năm 1952, ông được tuyên dương Anh hùng Lao động. Ông còn được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và nhiều huân chương cao quý.

Câu 5: Nêu chủ đề của bài đọc.

Giải nhanh:

Chủ đề của bài đọc: cuộc đời và cống hiến của anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa.

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: LUYỆN TẬP VỀ CÂU GHÉP

Câu 1: Tìm câu ghép trong mỗi đoạn văn dưới đây:

a. (1) Bắc Giang để lại cho tôi ấn tượng về cảnh sắc miền trung du đầy thú vị. (2) Những ngọn đồi thoai thoải, ngọn nọ gối lên ngọn kia. (3) Con đường mòn son đỏ quanh co, ẩn hiện trên triền đồi. (4) Những cây khế rừng lúc lỉu chùm quả chát chát chua chua, những cây mâm xôi chi chít quả đỏ chót, ngọt lịm.

(Theo Trần Hoài Dương)

b. (1) Trên đảo, mỗi ngày trẻ em đều nô nức tới trường. (2) Vùng đảo thiêng liêng nơi đầu sóng ngọn gió có bao nhiêu điều đặc biệt thì các em cũng có bấy nhiêu trải nghiệm thú vị. (3) Sau những giờ học ở trường, các em cùng thầy giáo đi bơi, đi câu cá,... (4) Hễ trò gặp bài toán nào khó thì chúng lập tức chạy ngay qua nhà thầy. (5) Chúng thường được thầy giảng giải cho rất kĩ lưỡng. (6) Mỗi trường học trên đảo chỉ có hai thầy giáo và các thầy kiêm quản từ lớp Một đến lớp Năm.

(Bùi Tiểu Quyên)

Giải nhanh:

a. (2), (4)

b. (2), (4), (6)

Câu 2: Xếp các câu ghép tìm được ở bài tập 1 vào nhóm thích hợp.

• Các vế câu ghép được nối trực tiếp với nhau
• Các vế câu ghép được nối với nhau bằng kết từ
• Các vế câu ghép được nối với nhau bằng cặp từ hô ứng

Giải nhanh:

• (2)-a, (4)-a: nối trực tiếp 
• (2)-b: nối bằng kết từ
•  (6)-b: nối bằng cặp từ hô ứng

Câu 3: Đặt 1 – 2 câu ghép nêu ý kiến của em về việc giữ gìn lớp học sạch, đẹp. Xác định các vế trong câu ghép em vừa đặt.

Giải nhanh:

Vì việc giữ gìn lớp học sạch, đẹp là rất quan trọng để tạo môi trường học tập tốt (vế 1) nên việc này cần sự chung tay của cả giáo viên và học sinh(vế 2).

VIẾT: TÌM HIỂU CÁCH VIẾT BÀI VĂN KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO

Đề 1: Viết đoạn văn nêu ý kiến tán thành hoạt động ủng hộ, giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai.

Câu 1: Viết.

Giải nhanh:

Tôi hoàn toàn tán thành hoạt động ủng hộ và giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai. Đây là một hành động đáng khen ngợi và có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Lý do đầu tiên là vì đó là cách để chúng ta thể hiện lòng đồng cảm và sẻ chia với những người gặp khó khăn. Khi các bạn học sinh ở vùng thiên tai gặp phải hoàn cảnh khó khăn, sự hỗ trợ và giúp đỡ từ chúng ta không chỉ giúp họ vượt qua khó khăn hiện tại mà còn mang lại hy vọng và tinh thần lạc quan cho tương lai. Một dẫn chứng rõ ràng là câu chuyện về một cậu bé tên là Minh ở một vùng bị lũ lụt tàn phá. Sau khi nhận được sự ủng hộ và giúp đỡ từ cộng đồng, Minh đã có thể tiếp tục học tập và thậm chí đạt được thành tích xuất sắc trong học tập. Điều này chứng minh rằng việc giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai không chỉ giúp họ vượt qua khó khăn mà còn tạo điều kiện cho họ phát triển tài năng và tiềm năng của mình. Lý do thứ hai là việc giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai là một cách tạo dựng một xã hội văn minh và đầy nhân văn. Chúng ta không chỉ làm việc để nâng cao trình độ học vấn của mình mà còn có trách nhiệm chia sẻ và giúp đỡ những người xung quanh. Bằng cách chung tay hỗ trợ các bạn học sinh vùng thiên tai, chúng ta đang xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho xã hội. Ví dụ, một nghiên cứu mới đây cho thấy rằng việc giúp đỡ và ủng hộ học sinh vùng thiên tai không chỉ có tác động tích cực đối với cuộc sống của các em, mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế và xã hội của cả khu vực. Điều này cho thấy việc giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai không chỉ có lợi cho các em mà còn mang lại lợi ích to lớn cho cả cộng đồng. Vì những lý do trên, tôi hoàn toàn tán thành hoạt động ủng hộ và giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai. Đây là một hành động mang ý nghĩa nhân văn và có khả năng tạo ra những thay đổi tích cực đối với cuộc sống của những người gặp khó khăn.          

Câu 2: Tự nhận xét bài làm của em theo yêu cầu dưới đây:

• Đoạn văn có sử dụng được từ ngữ thể hiện rõ ý kiến tán thành không?
• Lí do tán thành có sức thuyết phục không?
• Dẫn chứng có phù hợp với lí do không?

Giải nhanh:

• Thể hiện rõ ý kiến tán thành.
• Tán thành do có hai lí do: cách để chúng ta thể hiện lòng đồng cảm và sẻ chia với những người gặp khó khăn; việc giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai là một cách tạo dựng một xã hội văn minh và đầy nhân văn.
• Dẫn chứng phù hợp với mỗi lí do.

Câu 3: Viết lại những câu văn mà em muốn chỉnh sửa cho hay hơn.

Giải nhanh:

- Trước hết, hành động này là cách để chúng ta thể hiện lòng đồng cảm và sẻ chia với những người gặp khó khăn.

- Không chỉ vậy, việc giúp đỡ các bạn học sinh vùng thiên tai là một cách tạo dựng một xã hội văn minh và đầy nhân văn.

Câu 4: Đổi bài cho bạn để học tập cách viết.

Bài tập về nhà:

Câu 1: Tìm đọc bài ca dao hoặc bài thơ về quê hương, đất nước (ca ngợi những người có công xây dựng, bảo vệ đất nước hoặc bày tỏ tình yêu, niềm tự hào với vẻ đẹp của quê hương).

Giải nhanh:

Quê tôi

Sáng tác: Sưu tầm

“Ai về cù lao

Biển xanh tươi thắm

Cỏ cây xanh mượt

Dịu dàng thân quen

Đẹp lắm quê ta

Em ơi hãy đến

Góc phố nhỏ nhoi

Hoàng hôn đẹp lắm.

In sâu ký ức

Không thể nào mất

Là tình quê hương

Mãi nhớ xa xăm

Năm nao còn giặc

Ong đến từng bầy

Phải chăng như tiếng

Quân thù hét la.

Rồi sau mỗi trận

Sang bằng chiến địa

Tiêu diệt cả đàn

Un trong máu lửa

Vùng quê anh dũng

Xưa nay vẫn thế.”