BÀI 6. MỘT SỐ NÉT VĂN HOÁ Ở VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Hình dưới đây giúp em biết điều gì về văn hóa của dân tộc mông ở Mai Châu, tỉnh Hòa Bình? Hãy nêu hiểu biết của em về một số nét văn hóa ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Đáp án:

- Bức hình thể hiện một lối sống văn hóa cùng nhau tụ tập giao lưu, nhảy múa vào những dịp lễ hội lớn.Một nét văn hóa có từ lâu đời và vẫn còn lưu giữ đến thế hệ ngày nay

- Lễ hội Gầu Tào là lễ hội lớn nhất và có quy mô cộng đồng duy nhất, gắn với đời sống tâm linh, tinh thần của cộng đồng người Mông. Lễ hội tổ chức vào tháng Giêng hàng năm, nhưng việc chuẩn bị được tiến hành từ cuối tháng Chạp, với hai nghi lễ là chặt tre và dựng nêu. Người Mông thường tổ chức lễ hội Gầu Tào để tạ ơn thần linh vì đã ban cho họ con cái, sức khỏe, mùa màng bội thu,…

- Hiểu biết của em về một số nét văn hoá ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ:

+ Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ nổi tiếng với lễ hội Gầu tào, lễ hội Lồng tồng,.... các lễ hội được tổ chức nhằm cầu cho mọi người có một năm khỏe mạnh, nhiều may mắn, mùa màng bội thu,...

+ Chợ phiên của ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ thường họp vào những ngày nhất định; hàng hóa tại đây phần lớn là những sản phẩm của người dân địa phương.

+ Người dân vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ có nhiều điệu múa, hát đặc sắc, như: hát then, múa xòe,

KHÁM PHÁ

1. LỄ HỘI

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, em hãy:

- Kể tên một số lễ hội tiêu biểu ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

- Mô tả một lễ hội mà em ấn tượng nhất.

Giải nhanh:

Các lễ hội tiêu biểu như Gầu Tào, Lồng Tồng, Đền Hùng... trong đó lễ hội Gầu Tào của người dân tộc Mông ấn tượng nhất với tôi. Được tổ chức vào đầu năm tại các nơi bằng phẳng và rộng rãi, sau phần nghi lễ là các hoạt động vui chơi như múa khèn và đấu gậy.

2. NÉT MÚA DÂN GIAN

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 4, 5 em hãy: 

- Giới thiệu nét cơ bản về hát Then, múa Xòe Thái của các dân tộc ở vùng Trung du và miền Núi Bắc Bộ.

- Cho biết các loại hình nghệ thuật đó phản ánh điều gì? 

Đáp án:

- Nét cơ bản về hát Then: là một loại hình âm nhạc dân gian của dân tộc Tày, Nùng.. được tổ chức vào dịp lễ quan trọng. Với mong muốn được gặp nhiều điều may mắn và cuộc sống tốt lành. Múa xòe: là truyền thống múa của người Thái, được biểu diễn vào các dịp lễ tết. 

- Các loại hình nghệ thuật đều phản ánh nét đẹp lâu đời của mỗi vùng, mỗi dân tộc khác nhau. 

3. CHỢ PHIÊN VÙNG CAO

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 6,7, em hãy mô tả cánh chợ phiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ 

Giải nhanh:

Các cánh chợ phiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ thường được tổ chức vào những ngày cố định. Hàng hóa chủ yếu là của người dân địa phương mang ra chợ để bán.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện một số nét văn hóa nổi bật ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ theo (gợi ý dưới đây).

Đáp án:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: So sánh chợ phiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ với chợ nơi em sống hoặc nơi khác.

Giải nhanh:

Tham khảo

Chợ ở nơi em sinh sống khác biệt nhiều so với các phiên chợ ở vùng cao. Chợ quê em được xây dựng khang trang thành từng khu ô bán hàng nhất định, với các mặt hàng đa dạng và phong phú như thực phẩm, hoa quả, đồ dùng gia đình, quần áo, đồ chơi... Chợ hoạt động vào tất cả các ngày trong tuần.