BÀI 2. TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT CỦA NGƯỜI KHÁC

KHỞI ĐỘNG

Tham gia trò chơi “Bạn ấy là ai?”

Em hãy mô tả nét riêng về ngoại hình, tính cách, sở thích,…của một bạn trong lớp để các bạn khác đoán xem đó là ai

Giải nhanh:

Ví dụ:

- Ngoại hình: Tóc dài đen, xõa hoặc buộc cao.

- Tính cách: Hòa đồng, vui vẻ, hay giúp đỡ, lắng nghe tốt, thân thiện, hài hước.

- Sở thích: Hát hò, văn nghệ.

- Câu hỏi: Bạn nữ nào trong lớp có những đặc điểm trên?

1. TÌM HIỂU MỘT SỐ BIỂU HIỆN TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT

Đọc các trường hợp dưới đây và thực hiện yêu cầu: 

a, Thái có cơ thể mập mạp nên khi được các bạn gọi sân đá bóng, bạn sợ mình chạy không nhanh sẽ khiến đội bị thua. Thấy vậy, Minh động viên: “Đừng lo! Bạn có thể di chuyển không nhanh nhưng lại có khả năng tranh chấp bóng tốt hơn chúng tớ đấy!”. 

b, Lớp Nga có một bạn bị khuyết tật ở chân, phải ngồi xe lăn nhưng điều đó không cản trở việc bạn hòa nhập với các bạn trong lớp. Các bạn cũng thường xuyên chơi đùa cùng nhau rất vui vẻ. 

c, Trong chuyến du lịch ở vùng cao, Hoa chăm chú nhìn các bạn người dân tộc thiểu số và nói với mẹ: “Con thấy các bạn kia ăn mặc lạ lắm mẹ ạ!”. Nghe mẹ giải thích rằng mỗi dân tộc đều có nét đặc trưng riêng về trang phục, Hoa vui vẻ nói: “Con hiểu rồi ạ! Con đến làm quen và hỏi thêm về trang phục của các bạn, mẹ nhé!”. 

d, Lớp 5A tổ chức Đại hội Chi đội. Thấy Huy băn khoăn không biết nên bầu cho bạn nam hay bạn nữ làm Chi đội trưởng, Luân gợi ý: “Nam hay nữ đều có thể làm Chi đội trưởng, miễn là bạn đó gương mẫu, tích cực với hoạt động của lớp”. 

- Nêu biểu hiện tôn trọng sự khác biệt của người khác trong mỗi trường hợp trên. 

- Kể thêm các biểu hiện tôn trọng sự khác biệt của người khác mà em biết

Giải nhanh:

- Biểu hiện:

a. Minh: Khuyến khích, tìm điểm mạnh của Thái (chấp nhận sự mập mạp, khích lệ khả năng tranh bóng).

b. Các bạn lớp Nga: Chấp nhận bạn khuyết tật, hòa nhập, chơi đùa cùng nhau (môi trường vui vẻ, chào đón).

c. Hoa: Chủ động học hỏi, hiểu trang phục dân tộc thiểu số (tò mò, tìm hiểu, kết nối).

d. Luân: Khuyến khích Huy bầu Chi đội trưởng dựa vào phẩm chất (không quan trọng giới tính).

- Biểu hiện khác:

+ Lắng nghe, tôn trọng quan điểm người khác.

+ Không đánh giá, phân biệt đối xử (ngoại hình, khuyết tật, giới tính, dân tộc, tôn giáo).

+ Tạo cơ hội cho người khác phát triển.

+ Đối xử công bằng, không thiên vị.

+ Tôn trọng, chấp nhận sự đa dạng.

2. TÌM HIỂU VÌ SAO PHẢI TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT GIỮA MỌI NGƯỜI

Đọc câu chuyện “Cây cọ nhí” và trả lời câu hỏi: 

- Thái độ của các cây cọ khác đối với cọ nhí thể hiện điều gì?

- Vì sao các cây cọ khác lại cảm thấy hối hận? 

- Nêu những lí do cần phải tôn trọng sự khác biệt giữa mọi người. 

Giải nhanh:

- Thái độ: Cọ khác coi thường cọ nhí vì nhỏ, nghĩ cọ nhí không quan trọng, chỉ vẽ nét phụ.

- Hối hận vì cọ khác nhận ra cọ nhí có sứ mệnh riêng, vẽ hoa đỏ, vân nhỏ trên thân đào.

- Lí do tôn trọng sự khác biệt:

+ Mỗi người có sứ mệnh riêng.

+ Học hỏi, khám phá, mở rộng tầm hiểu biết.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em tán thành hay không tán thành với các ý kiến nào dưới đây? Vì sao? 

a. Sự khác biệt của mỗi người tạo nên sắc màu đa dạng cho cuộc sống

b. Các bạn nữ không nên chơi cùng các bạn nam. 

c. Chỉ nên chơi với những bạn có cùng hoàn cảnh với mình. 

d. Mỗi dân tộc đều có những giá trị văn hoá đặc trưng cần được trân trọng và gìn giữ. 

Giải nhanh:

Tán thành: a, d. 

Không tán thành: b,c vì:

a. Sự khác biệt tạo nên:

+ Sắc màu đa dạng cho cuộc sống.

+ Cơ hội học hỏi, phát triển toàn diện.

b. Giới tính không gò bó việc chơi với bạn nam/nữ. Mọi người tự do chọn bạn bè, tham gia hoạt động theo sở thích, sở trường.

c. Mở rộng tầm nhìn, hiểu biết, học hỏi, khám phá trải nghiệm mới. Trở nên thông cảm, đồng cảm, phát triển bản thân và cộng đồng.

d. Trân trọng và gìn giữ giá trị văn hóa mỗi dân tộc để:

+ Bảo tồn, phát triển di sản văn hóa đa dạng.

+ Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, hòa hợp, đoàn kết.

Câu 2: Nhận xét việc làm của các bạn trong những trường hợp dưới đây: 

a. Mỗi lần bị các bạn trêu chọc vì có vóc dáng nhỏ bé, Tân đều được Phong đứng ra bênh vực, bảo vệ. 

b. Vì Vân thích chơi đàn pi-a-nô nên bạn không ủng hộ em gái đăng kí học chơi nhạc cụ dân tộc

c. Nghỉ hè, Tú được bố mẹ cho về quê hương. Thấy các bạn trong xóm đá bóng trên mặt ruộng nhưng Tú vẫn vui vẻ tham gia cùng các bạn. 

d. Vì mới từ nơi khác chuyển đến, lại nói giọng địa phương nên Linh ngại tiếp xúc và trò chuyện với các bạn trong lớp. Thấy vậy, Nga chủ động bắt chuyện với Linh để bạn tự tin hơn.

Giải nhanh:

a. Phong: Bênh vực, bảo vệ Tân khi bị trêu chọc, thể hiện lòng hỗ trợ, tôn trọng, giúp Tân cảm thấy được tin tưởng và có sự đồng hành.

b. Sai: Không ủng hộ Vân học nhạc cụ dân tộc, nên hỗ trợ, khích lệ sở thích cá nhân để tôn trọng và khuyến khích sự phát triển.

c. Tú: Vui vẻ tham gia bóng đá, thể hiện tinh thần hòa nhập, sẵn sàng tham gia hoạt động cộng đồng, tạo mối quan hệ tốt đẹp, xây dựng môi trường đoàn kết.

d. Nga: Chủ động bắt chuyện, khích lệ Linh, thể hiện tinh thần hỗ trợ, tôn trọng sự khác biệt và thích nghi, giúp Linh cảm thấy được chấp nhận, tạo môi trường học tập tích cực.

Câu 3: Đưa ra lời khuyên cho bạn. 

a. Mai đang chơi với một nhóm bạn thì thấy Hà đi qua. Mai định rủ Hà vào chơi cùng thì một bạn trong nhóm nói: “Chơi với Hà làm gì! Bạn ấy điệu lắm!”. 

Nếu là Mai, em sẽ nói gì với bạn? Vì sao? 

b. Cùng là thành viên trong đội văn nghệ của trường, Hương chia sẻ với Lan: “Tớ mong sau này sẽ trở thành nghệ nhân quan họ như bà của tớ”. Lan tỏ vẻ chê bai:”Cậu buồn cười thật! Lẽ ra phải mơ ước thành ca sĩ nổi tiếng chứ!”

Em sẽ khuyên Lan điều gì? Vì sao? 

c. Cuối tuần, hai chị em Na được mẹ đưa đi mua quần áo mới. Thấy em định chọn chiếc áo màu hồng, Na cằn nhằn: “Sao em có thể thích cái màu này được nhỉ!”. 

Em sẽ khuyên Na điều gì? Vì sao? 

Giải nhanh:

a. 

- Tôn trọng sự khác biệt, sở thích cá nhân.

- Cho mọi người cơ hội tham gia, kết bạn.

b. 

- Tôn trọng ước mơ, sở thích của Hương.

- Khuyến khích, ủng hộ ước mơ, sở thích cá nhân.

c. 

- Tôn trọng sở thích cá nhân của bản thân và người khác.

- Không phán xét, chê trách sở thích của người khác.

Câu 4: Xử lí tình huống

a. Thái và Ba là đôi bạn thân, đi đâu hay làm gì có nhau. Gần đây, Thái rất thích chơi cờ vua với anh trai sau mỗi giờ tan học. Ba lại không muốn bỏ qua một buổi đá cầu nào với các bạn trong xóm nên rủ Thái bỏ chơi cờ vua để đá cầu cùng mình. Thái không đồng ý. Bởi vậy, Ba giận và không chơi với bạn nữa. 

Nếu là Thái, em sẽ làm gì? 

b. Thắng cùng các bạn và thầy, cô giáo trong trường đi thăm trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật. Thắng thấy một số bạn trong lớp tỏ ra e ngại, không thích trò chuyện vì các bạn ở đó có ngoại hình khác biệt so với mọi người. 

Nếu là Thắng, em sẽ làm gì? 

c. Chung cư nơi An ở có một số bạn người nước ngoài sinh sống. An định lại gần trò chuyện thì anh trai An tỏ vẻ không đồng tình và cho rằng các bạn nước ngoài có nhiều điểm khác biệt khác biệt nên khó hoà hợp. 

Nếu là An, em sẽ làm gì? 

Giải nhanh:

a. Nếu là Thái, em có thể thử đề nghị một giải pháp tương đồng có lợi cho cả hai. Thái có thể đề xuất lịch trình linh hoạt, chẳng hạn chơi cờ vua với anh trai sau một khoảng thời gian nhất định và sau đó tham gia đá cầu cùng Ba và các bạn trong xóm. Bằng cách này, cả Thái và Ba đều có thể thỏa mãn sở thích của mình mà không phải bỏ lỡ hoặc xung đột với nhau. 

b. Nếu là Thắng, em có thể dùng sự nhạy bén và tình cảm để tạo ra một môi trường thoải mái và chấp nhận cho các bạn trong trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật. Thắng có thể khám phá sở thích và sở trường của từng bạn và tìm cách tạo cầu nối qua việc chia sẻ chung về những điều mà các bạn đó đam mê hoặc quan tâm. Thắng cũng có thể thể hiện sự đồng cảm và tôn trọng đối với sự khác biệt của các bạn bằng cách lắng nghe và hỗ trợ khi cần thiết. 

c. Nếu là An, em có thể cố gắng hiểu quan điểm và lo lắng của anh trai và trò chuyện chân thành với anh . An có thể chia sẻ những trải nghiệm tích cực của mình khi tương tác với các bạn người nước ngoài và nhấn mạnh rằng sự đa dạng trong môi trường sống là điều đáng hoan nghênh và cần được khám phá. 

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy viết, vẽ, làm video, tranh kí hoạ,…về chủ đề “Tôi khác biệt” để giới thiệu về những điểm đặc biệt của bản thân mình với các bạn. 

Giải nhanh:

Dưới đây là một ví dụ:

"Tôi khác biệt"

Tôi muốn chia sẻ với các bạn về những điểm đặc biệt của bản thân mình. Mỗi người đều có những đặc điểm riêng, và đó là điều làm cho chúng ta trở nên độc đáo và đáng quý.

Đầu tiên, tôi có một niềm đam mê sâu sắc với nghệ thuật. Tôi thích sáng tạo và thể hiện ý tưởng của mình qua việc viết văn, vẽ tranh và làm video. Tôi tin rằng nghệ thuật có thể truyền cảm hứng và kết nối con người với nhau. Đó là cách tôi thể hiện cá nhân và chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm của mình với thế giới.

Thứ hai, tôi có một trái tim đầy tình yêu và lòng nhân ái. Tôi luôn cố gắng làm việc và sống đúng với các giá trị của lòng tốt và sự chia sẻ. Tôi tin rằng mỗi người đều cần được đối xử với sự tôn trọng và yêu thương, và tôi luôn cố gắng đóng góp vào cộng đồng và giúp đỡ những người xung quanh mình.

Cuối cùng, tôi có một tinh thần khám phá và sự sẵn lòng đón nhận sự khác biệt. Tôi luôn muốn học hỏi và khám phá thế giới xung quanh mình. Tôi tin rằng sự đa dạng và sự khác biệt là điều đáng kỳ vọng và cần được tôn trọng. Từ việc giao tiếp với những người khác nền văn hóa đến khám phá những lĩnh vực mới, tôi thấy sự khác biệt là một nguồn cảm hứng vô tận.

Đó là những điểm đặc biệt của tôi. Tôi tự hào về những điều này và hy vọng rằng tôi có thể truyền cảm hứng và lan tỏa thông điệp về sự khác biệt và lòng yêu thương đến mọi người xung quanh.

Câu 2: Em hãy chia sẻ cảm nhận của mình về sự khác biệt của các bạn trong lớp. 

Giải nhanh:

Cảm nhận của tôi về sự khác biệt của các bạn trong lớp là rất tích cực và thú vị. Mỗi người trong lớp đều có những đặc điểm riêng, từ ngoại hình, sở thích, tài năng, cho đến cách suy nghĩ và cách tiếp cận cuộc sống.

Đầu tiên, sự khác biệt về ngoại hình của các bạn là điều thể hiện rõ nhất. Mỗi người có một diện mạo và cấu trúc khuôn mặt khác nhau, những đặc điểm đó làm nổi bật cá nhân mỗi người. Nhìn xung quanh lớp, tôi thấy có các bạn có màu da khác nhau, có các bạn có kiểu tóc độc đáo, và có các bạn có vẻ ngoài cá tính. 

Tiếp theo, sự khác biệt về sở thích và tài năng cũng là điều làm lớp trở nên thú vị hơn. Mỗi bạn trong lớp có những sở thích riêng, từ âm nhạc, thể thao, nghệ thuật, khoa học, v.v. Điều này tạo ra một môi trường học tập và trao đổi kiến thức rất phong phú. Tôi có thể học hỏi từ bạn có sở thích âm nhạc và khám phá các bài hát mới, hoặc tìm hiểu về môn thể thao mà bạn khác đang nắm vững. Sự khác biệt về tài năng cũng là một nguồn cảm hứng lớn, vì tôi thấy mỗi người đều có điểm mạnh riêng, và chúng ta có thể hỗ trợ và khuyến khích nhau để phát triển tốt hơn.