BÀI 4. BẢO VỆ CÁI ĐÚNG, CÁI TỐT

KHỞI ĐỘNG

Em hãy kể về một việc làm đúng, tốt của các bạn trong lớp, trường mà em đã chứng kiến. Theo em, chúng ta cần ứng xử như thế nào với những việc làm đó? 

Giải nhanh:

- Hành động: Hải giúp cụ già băng qua đường.

- Đánh giá: Đáng biểu dương, khích lệ, noi theo.

1. NHẬN BIẾT VỀ CÁI ĐÚNG, CÁI TỐT CẦN BẢO VỆ

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu: 

• Hãy chỉ ra những cái đúng, cái tốt cần bảo vệ trong những tranh trên

• Em hãy kể thêm những cái đúng, cái tốt cần bảo vệ khác mà em biết. 

Giải nhanh:

- Hành động đẹp cần noi theo:

+ Tranh 1: Nữ sinh trung thực, khuyên bạn học tập.

+ Tranh 2: Chị gái quan tâm, an toàn giao thông.

+ Tranh 3: Lan giúp đỡ người già, bạn nam ủng hộ.

+ Tranh 4: Anh trai khuyến khích, chia sẻ việc nhà.

- Hành động đẹp khác:

+ Nam ăn bánh mì, vứt rác đúng nơi quy định.

+ Chị gái nhường đồ chơi, chăm sóc em bé.

2. TÌM HIỂU VÌ SAO PHẢI BẢO VỆ CÁI ĐÚNG, CÁI TỐT

Đọc câu chuyện “Bảo vệ như thế là rất tốt” và trả lời câu hỏi: 

- Cái đúng, cái tốt cần phải bảo vệ trong câu chuyện trên là gì? Lời nói của Bác thể hiện điều gì? 

- Theo em, vì sao chúng ta cần bảo vệ cái đúng, cái tốt

Giải nhanh:

- Sự việc: Chiến sĩ canh gác cẩn thận, không cho Bác vào khi chưa có giấy tờ.

Bác khen ngợi: Hành động đúng, cần nhân rộng.

- Lý do bảo vệ:

+ Xây dựng xã hội tốt đẹp, tôn trọng lẫn nhau.

+ Bảo vệ quyền lợi, sự công bằng.

+ Phát triển bản thân, trở thành người tốt.

3. TÌM HIỂU MỘT SỐ CÁCH ĐƠN GIẢN ĐỂ BẢO VỆ CÁI ĐÚNG, CÁI TỐT

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi: 

- Trong các trường hợp trên, các bạn đã bảo vệ cái đúng, cái tốt như thế nào? 

- Theo em, có những cách nào để bảo vệ cái đúng, cái tốt? 

Giải nhanh:

- Hành động bảo vệ cái đúng, cái tốt:

+ Tranh 1: Hưng tố cáo bạn nam trêu bạn nữ, sau được bênh vực.

+ Tranh 2: Bạn nữ nhắc nhở bạn nam chép bài kiểm tra.

+ Tranh 3: Hai bạn ngăn chặn hành vi bắt nạt học đường.

+ Tranh 4: Hai bạn gái cùng tưới cây giúp đỡ bạn.

- Cách bảo vệ cái đúng, cái tốt:

+ Hiểu biết để phân biệt đúng sai, học hỏi từ nguồn tin cậy.

+ Dũng cảm lên tiếng bảo vệ, không thờ ơ.

+ Lan tỏa thông tin đúng đắn, nêu gương cho mọi người.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em tán thành hay không tán thành với ý kiến nào dưới đây? Vì sao? 

a. Bảo vệ cái đúng, cái tốt là những việc làm có ích cho người khác và xã hội. 

b. Trẻ em chưa đủ khả năng để bảo vệ cái đúng, cái tốt. 

c. Cần ủng hộ, đồng tình với những người thực hiện cái đúng, cái tốt

d. Không quan tâm đến cái đúng, cái tốt nếu điều đó không liên quan đến mình 

e. Nếu không bảo vệ cái đúng, cái tốt thì cái sai, cái xấu sẽ lấn át

g. Bảo vệ cái đúng, cái tốt giúp đem lại cuộc sống an toàn, lành mạnh. 

Giải nhanh:

a. Đồng ý: Bảo vệ cái đúng, cái tốt mang lại lợi ích cho bản thân và xã hội.

b. Đồng ý: Trẻ em có khả năng bảo vệ cái đúng, cái tốt nếu được giáo dục phù hợp.

c. Đồng ý: Ủng hộ người làm việc tốt tạo động lực và lan tỏa giá trị tích cực.

d. Không đồng ý: Cần quan tâm bảo vệ cái đúng, cái tốt cho tất cả mọi người.

e. Đồng ý: Bảo vệ cái đúng, cái tốt đẩy lùi cái sai, cái xấu, đảm bảo công bằng và cuộc sống tốt đẹp.

g. Đồng ý: Bảo vệ cái đúng, cái tốt góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh.

Câu 2: Em lựa chọn cái nào để bảo vệ cái đúng, cái tốt? Vì sao? 

a. Chỉ lên án những cái xấu có liên quan đến mình

b. Ủng hộ bạn khi làm theo những cái đúng, cái tốt

c. Bênh vực khi bạn làm theo cái đúng, cái tốt nhưng lại bị chê bai, chỉ trích

d. Không nói ra cái sai của bạn để tránh bị bạn giận

e. Noi gương và học tập theo những bạn thường xuyên làm việc tốt.

Giải nhanh:

Em lựa chọn b, c và e để bảo vệ cái đúng, cái tốt.

b. Ủng hộ người làm điều tốt tạo môi trường tin cậy, khích lệ hành động tích cực.

c. Bảo vệ người làm điều tốt tạo sự công bằng, khích lệ người khác làm điều đúng đắn.

e. Noi gương người tốt học hỏi phẩm chất tốt, áp dụng vào cuộc sống, bảo vệ cái đúng, cái tốt, xây dựng xã hội tốt đẹp.

Câu 3: Bạn nào biết bảo vệ hoặc chưa biết bảo vệ cái đúng, cái tốt? Vì sao? 

a. Lớp Lan đi tham quan trang trại sinh thái. Thấy Lan cầm chiếc túi đựng vỏ bánh kẹo, Bình nói: “Sao bạn không vứt luôn ở gốc cây đi”. Lan trả lời “Lát nữa đến chỗ có thùng rác, tớ sẽ vứt”. Thấy thế, Minh nói với Bình: “Lan làm như vậy là đúng rồi”. 

b. Là lớp trưởng, Hoa luôn thẳng thắn phê bình các bạn đi học muộn khiến các bạn đó ghét Hoa. Ngân cảm thấy ái ngại cho Hoa nhưng không dám bênh vực bạn. 

c. Nhìn thấy một người phụ nữ đang có ý định vứt rác xuống sông, Thắng liền nhờ chú bảo vệ gần đó đến can thiệp

d. Huy, Hoà và Thức cùng đi học. Trên đường đi, Huy dừng lại để kéo cành cây gãy vào lề đường. Thức cằn nhằn: “Hơi đâu mà cậu làm thế! Đi thôi! Muộn giờ học rồi đấy!”. Thấy vậy, Hoà nói: “Nếu để cành cây như vậy sẽ gây nguy hiểm cho người đi đường. Chúng mình cùng làm cho nhanh đi!”

Giải nhanh:

a. Minh bảo vệ cái đúng, cái tốt: Nhắc nhở Lan vứt rác đúng nơi quy định, thể hiện ý thức bảo vệ môi trường.

b. Ngân chưa bảo vệ cái đúng, cái tốt: Sợ bạn bè ghét nên không dám bênh vực Hoa khi Hoa phê bình các bạn đi học muộn.

c. Thắng bảo vệ cái đúng, cái tốt: Nhờ bảo vệ can thiệp người phụ nữ vứt rác xuống sông, thể hiện ý thức bảo vệ môi trường.

d. Hoà bảo vệ cái đúng, cái tốt: Cùng Huy dọn cành cây gãy trên đường, thể hiện ý thức an toàn giao thông.

Câu 4: Xử lí tình huống

a. Trên đường đi học về, Dũng và Phong thấy một số bạn đang chui qua lỗ hổng hàng rào để hái ổi của một nhà dân bên đường. Dũng nói với Phong: “Mình phải ngăn các bạn kia lại!”. Phong kéo tay Dũng và nói: “Thôi mặc kệ đi!”. 

Nếu có mặt ở đó, em sẽ làm gì?

b. Nhung có sở thích làm đồ tái chế nên thường thu thập chai nhựa, hộp giấy bỏ đi. Một số bạn chế giễu, trêu chọc và gọi bạn là “Nhung nhặt rác”. 

Nếu chứng kiến việc làm đó của các bạn, em sẽ làm gì

c. Thấy bà bán hàng đánh rơi tiền, Hà nhặt lên và đưa lại cho bà. Nga trách Hà: “Nếu cậu không trả tiền cho bà thì bây giờ chúng mình có tiền mua kem rồi”. 

Nếu là bạn của Nga và Hà, em sẽ nói gì? 

Giải nhanh:

a. Nếu em có mặt ở đó, em sẽ ủng hộ Dũng và đồng ý với quyết định của bạn ấy. Em sẽ thuyết phục Phong hiểu rằng việc chui qua hàng rào và hái ổi của người khác là một hành không đúng đắn. Khi đó, em hy vọng Phong sẽ thay đổi quan điểm và cùng Dũng ngăn chặn các bạn khác.

b. Nếu em chứng kiến các bạn chế giễu và trêu chọc Nhung vì sở thích tái chế, em sẽ bênh vực Nhung và đứng về phía bạn ấy. Em có thể nói lên rằng việc tái chế và chăm sóc môi trường là một hành vi đáng khâm phục và cần được khích lệ. Em có thể khuyến khích các bạn khác tham gia vào hoạt động tái chế và giải thích tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.

c. Nếu là bạn của Nga và Hà, em sẽ lên tiếng và nói với Nga rằng việc trả lại tiền cho bà là một hành động đúng đắn và đạo đức.

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy viết về một việc em đã hoặc sẽ làm để bảo vệ cái đúng, cái tốt. Chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ của em về việc đó. 

Giải nhanh:

Một việc em đã làm để bảo vệ cái đúng, cái tốt là khi em thấy một nhóm bạn đang phân biệt đối xử và kỳ thị một người bạn mới trong lớp. Bạn ấy có ngoại hình khác biệt, và nhóm bạn khác đã bắt đầu trêu chọc và gọi bạn ấy bằng những biệt danh không hay.

Em không thể đứng nhìn tình huống này diễn ra mà không làm gì. Em đã tiếp cận bạn ấy và trò chuyện để biết thêm về bạn ấy và tạo cơ hội tiếp xúc. Em cảm thấy mọi người xứng đáng được đánh giá qua nhân cách và phẩm chất của họ, chứ không chỉ dựa trên ngoại hình. 

Khi em trò chuyện với bạn ấy, em nhận thấy bạn ấy rất hòa nhã và thông minh. Em cảm thấy tức giận với sự kỳ thị và quyết tâm bảo vệ bạn ấy. Em đã nói với nhóm bạn rằng việc phân biệt đối xử và kỳ thị là không đúng và không công bằng. Em cũng khuyến khích nhóm bạn hiểu rằng chúng ta nên tôn trọng và đối xử công bằng với tất cả mọi người, không phụ thuộc vào ngoại hình hay gu thời trang.

Câu 2: Em hãy sưu tầm một tấm gương bảo vệ cái đúng, cái tốt trong cuộc sống và chia sẻ điều em học hỏi được từ tấm gương đó. 

Giải nhanh:

Một tấm gương bảo vệ cái đúng, cái tốt trong cuộc sống mà em sưu tầm là câu chuyện về một người bạn của em tên là Minh.

Minh là một người rất tận tụy và luôn đứng về phía cái đúng và công lý. Một lần, trong lớp học, một bạn học sinh khác vi phạm quy định và bị giáo viên trừ điểm. Tuy nhiên, Minh đã nhận ra rằng bạn đó bị hiểu lầm. 

Thay vì im lặng và chấp nhận, Minh quyết định đứng lên và nói lên điều em nghĩ là đúng. Nhờ sự quyết tâm và công bằng của Minh, sự thật đã được phơi bày. Giáo viên đã nhận ra sự thiếu công bằng và sửa lại quyết định trừ điểm.

Từ tấm gương này, em học được rằng việc bảo vệ cái đúng và cái tốt đòi hỏi sự quyết tâm, công bằng và sẵn lòng đứng lên để nói lên điều em tin là đúng. Em học được rằng không nên chấp nhận sự bất công và im lặng trước những sai lầm. Tấm gương của Minh đã truyền cảm hứng cho em để luôn đứng về phía công lý và bảo vệ cái đúng trong cuộc sống hàng ngày.