BÀI 8. SỬ DỤNG TIỀN HỢP LÝ

KHỞI ĐỘNG

Hãy chia sẻ với các bạn về việc em đã sử dụng tiền tiết kiệm của mình như thế nào. 

Giải nhanh:

Sử dụng tiền tiết kiệm: Mua đồ dùng học tập, quà sinh nhật cho người thân, bạn bè.

1. KHÁM PHÁ CÁC BIỂU HIỆN CỦA VIỆC SỬ DỤNG TIỀN HỢP LÍ

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu: 

Nêu biểu hiện sử dụng tiền hợp lí của hai chị em trong các bức tranh trên

Kể thêm các biểu hiện khác của việc sử dụng tiền hợp lí

Giải nhanh:

- Biểu hiện: 

+ Tranh 1: Bố cho tiền mua đồ dùng mới.

+ Tranh 2: Lên kế hoạch mua sắm.

+ Tranh 3: So sánh giá cả, chọn nơi có chương trình khuyến mãi.

+ Tranh 4: Ưu tiên mua đồ cần thiết.

+ Tranh 5: Khuyên không nên mua 3 váy vì khuyến mãi.

+ Tranh 6: Dư tiền, mua lợn tiết kiệm. 

- Một số biểu hiện khác: 

+ Không mua đồ khi ở nhà còn nhiều.

+ Mua thứ cần thiết. 

+ Không tiêu vào mục đích vô bổ.

2. KHÁM PHÁ Ý NGHĨA VÀ CÁCH SỬ DỤNG TIỀN HỢP LÍ

Đọc thông tin “Cô bé bán chè bưởi” và trả lời câu hỏi: 

• Bạn Bống đã sử dụng tiền như thế nào? Em có nhận xét gì về cách sử dụng tiền của bạn? 

• Việc sử dụng tiền hợp lí có tác dụng như thế nào

• Theo em, vì sao chúng ta phải sử dụng tiền hợp lí. 

Giải nhanh:

- Bạn Bống đã sử dụng tiền theo cách: 

+ Chia tiền lãi thành 10 phần:

• 5 phần cho kinh doanh chè bưởi.

• 1 phần gửi tiết kiệm.

• 1 phần mua xe đạp điện.

• 1 phần cho giáo dục.

• 1 phần cho bản thân.

• 1 phần làm từ thiện, cho gia đình.

=> Em thấy cách này hợp lý vì:

- Chia đều cho các mục tiêu.

- Tránh tiêu lãng phí.

- Việc sử dụng tiền hợp lí có tác dụng: 

+ Có thu nhập, tiết kiệm, đáp ứng nhu cầu bản thân.

+ Giúp đỡ gia đình và người khó khăn.

- Lợi ích sử dụng tiền hợp lí: 

+ Đáp ứng nhu cầu thiết yếu.

+ Tiết kiệm cho tương lai.

+ Tránh lãng phí.

+ Rèn thói quen quản lý tài chính tốt.

+ Đảm bảo an toàn.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến của bạn nào? Vì sao?

a. Thuý cho rằng, mình mới là học sinh lớp 5, vì vậy việc bàn tới chuyện sử dụng tiền hợp lí là chưa cần thiết

b. Theo Bình, sử dụng tiền hợp lí là giúp mỗi người tiết kiệm tiền và có sẵn tiền để sử dụng khi cần thiết

c. Nga cho rằng, sử dụng tiền hợp lí là tôn trọng công sức của bố mẹ và người lao động 

d. Minh cho rằng, sử dụng tiền hợp lí giúp ta có tiền để giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống. 

e. Theo Yến, nếu giàu có thì cứ tiêu thoải mái, không cần phải tính toán, cân nhắc

g. Lập cho rằng, nếu biết sử dụng tiền hợp lí, ta sẽ có tiền để chủ động thực hiện ước mơ của mình 

Giải nhanh:

a. Không đồng tình. Học sinh lớp 5 nên học cách sử dụng tiền hợp lý để xây dựng thói quen tốt và quản lý tài chính tốt hơn trong tương lai.

b. Đồng tình. Dùng tiền hợp lý giúp tiết kiệm, hạn chế lãng phí, đáp ứng nhu cầu cần thiết.

c. Đồng tình. Tôn trọng công sức lao động, tránh lãng phí,

d. Đồng tình. Giúp đỡ người khó khăn, thể hiện lòng nhân ái.

e. Không đồng tình. Người giàu cũng cần sử dụng tiền hợp lý để tránh lãng phí, bảo vệ và gia tăng tài sản.

g. Đồng tình. Chủ động thực hiện ước mơ, mục tiêu, tạo tự do, độc lập.

Câu 2: Phân loại nhóm những hành vi nên làm và không nên làm để sử dụng tiền hợp lí

a. Mua những thứ mình thích

b. Chỉ mua những thứ mình thực sự cần

c. Mua đồ vừa đủ dùng

d. Mua hàng còn trong hạn sử dụng

e. Lựa chọn món hàng có giá cả hợp lí.

g. Lên kế hoạch trước khi mua sắm

h. Mua thật nhiều đồ ăn giảm giá để tích trữ

i. Mua đồ phù hợp với điều kiện tài chính của bản thân

Giải nhanh:

- Nên: b, c, d, e, g, i

- Không nên: a, h

Câu 3: Em hãy nhận xét về việc sử dụng tiền của các bạn trong những trường hợp dưới đây. 

a. Sau Tết nguyên đán, bạn Phụng đã dùng hết số tiền mừng tuổi để mua kem mời các bạn. Bạn Toàn bỏ hết số tiền đó vào lợn đất. Bạn Vân đưa số tiền đó nhờ mẹ mua thêm gà về nuôi để cuối năm bán lấy tiền mua sách vở, quần áo. Bạn Thảo lại chia số tiền đó làm nhiều phần: 50% nuôi lợn đất, 30% mua đồ dùng học tập, 10% mua quà tặng sinh nhật bố, 10% giúp đỡ một bạn trong lớp gặp khó khăn. 

b. Cả nhóm rủ nhau đi mua quà sinh nhật tặng Liên. Cô bán hàng nói, phải mất thêm 10 000 đồng để gói quà. Hằng nói với các bạn: “Nhà tớ cũng có giấy gói và hộp đựng quà rất đẹp. Tiện đường, chúng mình mang qua nhà tớ gói, tiết kiệm được 10000 đồng”. Triều gạt đi: “Thôi, tưởng tiết kiệm được nhiều chứ 10000 đồng thì bõ bèn gì”. Quang bảo “10000 đồng thì cũng quý, nhưng theo tớ thì không cần phải gói đâu, cứ tặng thế này cũng được”.

Giải nhanh:

a. Nhận xét:

- Phụng: Mua quà cho bạn bè (cần tiết chế).

- Toàn: Tiết kiệm (cần linh hoạt).

- Vân: Đầu tư cho tương lai (khôn ngoan).

- Thảo: Sử dụng hợp lý, biết giúp đỡ người khác (tốt).

b. Nhận xét:

- Đề xuất của Hằng hợp lí: tiết kiệm, quà đẹp, ý nghĩa.

- Tránh: Lãng phí như Triều, quà không gói như Quang.

Câu 4: Em sẽ làm gì nếu ở trong những tình huống dưới đây? 

a. Do có thành tích cao trong hội thi văn nghệ nên bố mẹ thưởng cho em một ít tiền. Một số bạn gợi ý em dùng hết số tiền đó để chiêu đãi các bạn

b. Món đồ mà em yêu thích được giảm giá. Nhưng nếu mua nó, em phải dùng hết số tiền mà em đang có

c. Em đã tiết kiệm được một khoản tiền đủ để mua chiếc xe đạp mà mình hằng mơ ước. Chị của em lại khuyên nên nhờ bố gửi số tiền đó vào ngân hàng để lấy lãi

d. Em rất thích một bộ sách khoa học nhưng chưa đủ tiền. Bạn em hứa sẽ cho em vay tiền để mua. 

Giải nhanh:

a. Trong tình huống này, em có thể xem xét các gợi ý từ bạn bè và cân nhắc cách sử dụng tiền một cách hợp lí. Thay vì dùng hết số tiền để chiêu đãi bạn bè, em có thể xem xét việc sử dụng một phần để mua những thứ em cần thiết hoặc tiết kiệm lại cho tương lai.

b. Trước khi quyết định mua món đồ yêu thích, em nên xem xét tình hình tài chính của mình. Nếu việc mua món đồ này sẽ làm cho em không còn tiền để chi tiêu cho các nhu cầu khác quan trọng, em có thể xem xét lựa chọn tiết kiệm tiền lại hoặc đợi đến khi có đủ tiền để mua mà không gây ảnh hưởng đáng kể đến tài chính cá nhân.

c. Khi đã tiết kiệm được một khoản tiền đủ để mua chiếc xe đạp mà em mong muốn, em có thể xem xét ý kiến của chị mình. Nhờ bố gửi số tiền vào ngân hàng để lấy lãi có thể là một cách tăng thêm giá trị cho số tiền đã tiết kiệm. Tuy nhiên, em cũng cần xem xét các mục tiêu của mình và xem xét sự linh hoạt và khả năng rút tiền trong trường hợp cần thiết.

d. Trước khi vay tiền từ bạn em để mua bộ sách khoa học, em cần xem xét khả năng trả tiền và các điều khoản của việc vay mượn. Nếu em tin tưởng và có khả năng trả nợ đúng hẹn, và việc mua sách đó mang lại giá trị và hài lòng cho em, em có thể xem xét lựa chọn vay tiền từ bạn em. Tuy nhiên, em cũng cần nhớ rằng việc mượn tiền là một trách nhiệm và cần được quản lý một cách cẩn thận để tránh gây mất quan hệ bạn bè.

Câu 5: Em sẽ khuyên bạn điều gì

a. Na nhịn ăn sáng để lấy tiền mua món đồ mình yêu thích

b. Nam dùng hết tiền tiết kiệm để mua một con robot

c. Mặc dù có tiền nhưng Dung không dám dùng tiền để mua bất kì thứ gì mình thích

d. Tuy hoàn cảnh khó khăn nhưng Thanh vẫn đòi mẹ mua cho một chiếc máy tính bỏ túi mặc dù máy tính cũ vẫn dùng được

Giải nhanh:

a. Em khuyên Na không nên nhịn ăn sáng để lấy tiền mua món đồ yêu thích. Sức khỏe luôn quan trọng hơn và việc nhịn ăn có thể gây hại cho cơ thể. Thay vào đó, Na có thể tìm cách tiết kiệm tiền từ các khoản chi tiêu khác hoặc đợi đến khi có đủ tiền mà không phải hy sinh sức khỏe.

b. Em khuyên Nam nên xem xét kỹ trước khi dùng hết tiền tiết kiệm để mua một con robot. Việc mua một món đồ chơi không phải là việc quá cần thiết. 

c. Em khuyên Dung mua một thứ mình thích. Tuy nhiên, Dung cũng cần xem xét các yếu tố khác như tính cần thiết và khả năng chi tiêu hợp lý để đảm bảo việc mua sắm không làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính cá nhân.

d. Em khuyên Thanh hiểu và chia sẻ với mẹ về hoàn cảnh khó khăn của gia đình. Thanh nên thương lượng và hiểu rằng mẹ có thể không đủ khả năng tài chính để mua cho một chiếc máy tính bỏ túi mới ngay lúc này. Thay vào đó, Thanh có thể tìm cách sử dụng máy tính cũ hiện có cho đến khi tình hình tài chính cải thiện và có thể mua được máy tính mới trong tương lai.

VẬN DỤNG

Câu 1: Thử tài chi tiêu

Bố mẹ đưa cho em 100 000 đồng để đi chợ mua thức ăn cho một bữa cơm gia đình bốn người. Hãy căn cứ vào số tiền, nhu cầu dinh dưỡng, số lượng thành viên trong gia đình và giá cả thực phẩm để lên thực đơn các loại thực phẩm cần mua theo gợi ý sau

Giải nhanh:

• Tổng 100 000 đồng

Câu 2: Em hãy lập bảng theo dõi chi tiêu cá nhân theo gợi ý sau: 

Giải nhanh: