BÀI 8. SỬ DỤNG TIỀN HỢP LÝ

KHỞI ĐỘNG

Hãy chia sẻ với các bạn về việc em đã sử dụng tiền tiết kiệm của mình như thế nào. 

Đáp án chuẩn:

Sử dụng tiền tiết kiệm: Mua đồ dùng học tập, quà sinh nhật cho người thân, bạn bè.

1. KHÁM PHÁ CÁC BIỂU HIỆN CỦA VIỆC SỬ DỤNG TIỀN HỢP LÍ

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu: 

Nêu biểu hiện sử dụng tiền hợp lí của hai chị em trong các bức tranh trên

Kể thêm các biểu hiện khác của việc sử dụng tiền hợp lí

Đáp án chuẩn:

- Biểu hiện: 

+ Tranh 1: Bố cho tiền mua đồ dùng mới.

+ Tranh 2: Lên kế hoạch mua sắm.

+ Tranh 3: So sánh giá cả, chọn nơi có chương trình khuyến mãi.

+ Tranh 4: Ưu tiên mua đồ cần thiết.

+ Tranh 5: Khuyên không nên mua 3 váy vì khuyến mãi.

+ Tranh 6: Dư tiền, mua lợn tiết kiệm. 

- Một số biểu hiện khác: 

+ Không mua đồ khi ở nhà còn nhiều.

+ Mua thứ cần thiết. 

+ Không tiêu vào mục đích vô bổ.

2. KHÁM PHÁ Ý NGHĨA VÀ CÁCH SỬ DỤNG TIỀN HỢP LÍ

Đọc thông tin “Cô bé bán chè bưởi” và trả lời câu hỏi: 

• Bạn Bống đã sử dụng tiền như thế nào? Em có nhận xét gì về cách sử dụng tiền của bạn? 

• Việc sử dụng tiền hợp lí có tác dụng như thế nào

• Theo em, vì sao chúng ta phải sử dụng tiền hợp lí. 

Đáp án chuẩn:

- Bạn Bống đã sử dụng tiền theo cách: 

+ Chia tiền lãi thành 10 phần:

• 5 phần cho kinh doanh chè bưởi.

• 1 phần gửi tiết kiệm.

• 1 phần mua xe đạp điện.

• 1 phần cho giáo dục.

• 1 phần cho bản thân.

• 1 phần làm từ thiện, cho gia đình.

=> Em thấy cách này hợp lý vì:

- Chia đều cho các mục tiêu.

- Tránh tiêu lãng phí.

- Việc sử dụng tiền hợp lí có tác dụng: 

+ Có thu nhập, tiết kiệm, đáp ứng nhu cầu bản thân.

+ Giúp đỡ gia đình và người khó khăn.

- Lợi ích sử dụng tiền hợp lí: 

+ Đáp ứng nhu cầu thiết yếu.

+ Tiết kiệm cho tương lai.

+ Tránh lãng phí.

+ Rèn thói quen quản lý tài chính tốt.

+ Đảm bảo an toàn.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến của bạn nào? Vì sao?

a. Thuý cho rằng, mình mới là học sinh lớp 5, vì vậy việc bàn tới chuyện sử dụng tiền hợp lí là chưa cần thiết

b. Theo Bình, sử dụng tiền hợp lí là giúp mỗi người tiết kiệm tiền và có sẵn tiền để sử dụng khi cần thiết

c. Nga cho rằng, sử dụng tiền hợp lí là tôn trọng công sức của bố mẹ và người lao động 

d. Minh cho rằng, sử dụng tiền hợp lí giúp ta có tiền để giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống. 

e. Theo Yến, nếu giàu có thì cứ tiêu thoải mái, không cần phải tính toán, cân nhắc

g. Lập cho rằng, nếu biết sử dụng tiền hợp lí, ta sẽ có tiền để chủ động thực hiện ước mơ của mình 

Đáp án chuẩn:

a. Không đồng tình. Học sinh lớp 5 nên học cách sử dụng tiền hợp lý để xây dựng thói quen tốt và quản lý tài chính tốt hơn trong tương lai.

b. Đồng tình. Dùng tiền hợp lý giúp tiết kiệm, hạn chế lãng phí, đáp ứng nhu cầu cần thiết.

c. Đồng tình. Tôn trọng công sức lao động, tránh lãng phí,

d. Đồng tình. Giúp đỡ người khó khăn, thể hiện lòng nhân ái.

e. Không đồng tình. Người giàu cũng cần sử dụng tiền hợp lý để tránh lãng phí, bảo vệ và gia tăng tài sản.

g. Đồng tình. Chủ động thực hiện ước mơ, mục tiêu, tạo tự do, độc lập.

Câu 2: Phân loại nhóm những hành vi nên làm và không nên làm để sử dụng tiền hợp lí

a. Mua những thứ mình thích

b. Chỉ mua những thứ mình thực sự cần

c. Mua đồ vừa đủ dùng

d. Mua hàng còn trong hạn sử dụng

e. Lựa chọn món hàng có giá cả hợp lí.

g. Lên kế hoạch trước khi mua sắm

h. Mua thật nhiều đồ ăn giảm giá để tích trữ

i. Mua đồ phù hợp với điều kiện tài chính của bản thân

Đáp án chuẩn:

- Nên: b, c, d, e, g, i

- Không nên: a, h

Câu 3: Em hãy nhận xét về việc sử dụng tiền của các bạn trong những trường hợp dưới đây. 

a. Sau Tết nguyên đán, bạn Phụng đã dùng hết số tiền mừng tuổi để mua kem mời các bạn. Bạn Toàn bỏ hết số tiền đó vào lợn đất. Bạn Vân đưa số tiền đó nhờ mẹ mua thêm gà về nuôi để cuối năm bán lấy tiền mua sách vở, quần áo. Bạn Thảo lại chia số tiền đó làm nhiều phần: 50% nuôi lợn đất, 30% mua đồ dùng học tập, 10% mua quà tặng sinh nhật bố, 10% giúp đỡ một bạn trong lớp gặp khó khăn. 

b. Cả nhóm rủ nhau đi mua quà sinh nhật tặng Liên. Cô bán hàng nói, phải mất thêm 10 000 đồng để gói quà. Hằng nói với các bạn: “Nhà tớ cũng có giấy gói và hộp đựng quà rất đẹp. Tiện đường, chúng mình mang qua nhà tớ gói, tiết kiệm được 10000 đồng”. Triều gạt đi: “Thôi, tưởng tiết kiệm được nhiều chứ 10000 đồng thì bõ bèn gì”. Quang bảo “10000 đồng thì cũng quý, nhưng theo tớ thì không cần phải gói đâu, cứ tặng thế này cũng được”.

Đáp án chuẩn:

a. Nhận xét:

- Phụng: Mua quà cho bạn bè (cần tiết chế).

- Toàn: Tiết kiệm (cần linh hoạt).

- Vân: Đầu tư cho tương lai (khôn ngoan).

- Thảo: Sử dụng hợp lý, biết giúp đỡ người khác (tốt).

b. Nhận xét:

- Đề xuất của Hằng hợp lí: tiết kiệm, quà đẹp, ý nghĩa.

- Tránh: Lãng phí như Triều, quà không gói như Quang.

Câu 4: Em sẽ làm gì nếu ở trong những tình huống dưới đây? 

a. Do có thành tích cao trong hội thi văn nghệ nên bố mẹ thưởng cho em một ít tiền. Một số bạn gợi ý em dùng hết số tiền đó để chiêu đãi các bạn

b. Món đồ mà em yêu thích được giảm giá. Nhưng nếu mua nó, em phải dùng hết số tiền mà em đang có

c. Em đã tiết kiệm được một khoản tiền đủ để mua chiếc xe đạp mà mình hằng mơ ước. Chị của em lại khuyên nên nhờ bố gửi số tiền đó vào ngân hàng để lấy lãi

d. Em rất thích một bộ sách khoa học nhưng chưa đủ tiền. Bạn em hứa sẽ cho em vay tiền để mua. 

Đáp án chuẩn:

a. Sử dụng tiền hợp lý:

- Cân nhắc gợi ý của bạn bè.

- Dùng tiền cho nhu cầu thiết yếu hoặc tiết kiệm.

b. Mua sắm thông minh:

- Xem xét tình hình tài chính.

- Tiết kiệm hoặc đợi đủ tiền.

c. Tiết kiệm và đầu tư:

- Nhờ bố gửi tiền vào ngân hàng (có thể xem xét).

- Cân nhắc mục tiêu và tính linh hoạt.

d. Vay tiền:

- Xem xét khả năng trả nợ và điều khoản.

- Vay nếu có khả năng trả và mang lại giá trị.

- Nhớ trách nhiệm và quản lý cẩn thận.

Câu 5: Em sẽ khuyên bạn điều gì

a. Na nhịn ăn sáng để lấy tiền mua món đồ mình yêu thích

b. Nam dùng hết tiền tiết kiệm để mua một con robot

c. Mặc dù có tiền nhưng Dung không dám dùng tiền để mua bất kì thứ gì mình thích

d. Tuy hoàn cảnh khó khăn nhưng Thanh vẫn đòi mẹ mua cho một chiếc máy tính bỏ túi mặc dù máy tính cũ vẫn dùng được

Đáp án chuẩn:

a. Na:

- Không nhịn ăn sáng, hại sức khỏe.

- Tiết kiệm khác hoặc đợi đủ tiền.

b. Nam: Cân nhắc kỹ trước khi mua đồ chơi không cần thiết.

c. Dung:

- Mua thứ thích nhưng đảm bảo: Cần thiết, chi tiêu hợp lý, không ảnh hưởng tài chính.

d. Thanh:

- Hiểu hoàn cảnh gia đình, chia sẻ với mẹ.

- Thương lượng, mẹ có thể chưa đủ khả năng mua.

- Tìm cách sử dụng máy tính cũ, mua mới khi có điều kiện.

VẬN DỤNG

Câu 1: Thử tài chi tiêu

Bố mẹ đưa cho em 100 000 đồng để đi chợ mua thức ăn cho một bữa cơm gia đình bốn người. Hãy căn cứ vào số tiền, nhu cầu dinh dưỡng, số lượng thành viên trong gia đình và giá cả thực phẩm để lên thực đơn các loại thực phẩm cần mua theo gợi ý sau

Đáp án chuẩn:

• Tổng 100 000 đồng

Câu 2: Em hãy lập bảng theo dõi chi tiêu cá nhân theo gợi ý sau: 

Đáp án chuẩn: