BÀI 2. TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT CỦA NGƯỜI KHÁC

KHỞI ĐỘNG

Tham gia trò chơi “Bạn ấy là ai?”

Em hãy mô tả nét riêng về ngoại hình, tính cách, sở thích,…của một bạn trong lớp để các bạn khác đoán xem đó là ai

Giải rút gọn:

Ngoại hình: Bạn nữ có mái tóc dài và màu đen. Bạn ấy thường để tóc xõa tự nhiên hoặc buộc cao gọn gàng. 

Tính cách: Bạn là một người hòa đồng và vui vẻ. Bạn ấy luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè và là người lắng nghe tốt.

Sở thích: Bạn ấy thích hát, thường xuyên tham gia vào các chương trình văn nghệ của lớp và trường

Các bạn hãy đoán xem đó là bạn nữ nào trong lớp mình nhé. 

1. TÌM HIỂU MỘT SỐ BIỂU HIỆN TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT

Đọc các trường hợp dưới đây và thực hiện yêu cầu: 

a, Thái có cơ thể mập mạp nên khi được các bạn gọi sân đá bóng, bạn sợ mình chạy không nhanh sẽ khiến đội bị thua. Thấy vậy, Minh động viên: “Đừng lo! Bạn có thể di chuyển không nhanh nhưng lại có khả năng tranh chấp bóng tốt hơn chúng tớ đấy!”. 

b, Lớp Nga có một bạn bị khuyết tật ở chân, phải ngồi xe lăn nhưng điều đó không cản trở việc bạn hòa nhập với các bạn trong lớp. Các bạn cũng thường xuyên chơi đùa cùng nhau rất vui vẻ. 

c, Trong chuyến du lịch ở vùng cao, Hoa chăm chú nhìn các bạn người dân tộc thiểu số và nói với mẹ: “Con thấy các bạn kia ăn mặc lạ lắm mẹ ạ!”. Nghe mẹ giải thích rằng mỗi dân tộc đều có nét đặc trưng riêng về trang phục, Hoa vui vẻ nói: “Con hiểu rồi ạ! Con đến làm quen và hỏi thêm về trang phục của các bạn, mẹ nhé!”. 

d, Lớp 5A tổ chức Đại hội Chi đội. Thấy Huy băn khoăn không biết nên bầu cho bạn nam hay bạn nữ làm Chi đội trưởng, Luân gợi ý: “Nam hay nữ đều có thể làm Chi đội trưởng, miễn là bạn đó gương mẫu, tích cực với hoạt động của lớp”. 

- Nêu biểu hiện tôn trọng sự khác biệt của người khác trong mỗi trường hợp trên. 

- Kể thêm các biểu hiện tôn trọng sự khác biệt của người khác mà em biết

Giải rút gọn:

a) Minh đã biểu hiện sự tôn trọng sự khác biệt của Thái bằng cách động viên và tìm điểm mạnh của Thái. 

b) Các bạn trong lớp Nga đã biểu hiện sự tôn trọng sự khác biệt bằng cách chấp nhận bạn bị khuyết tật và không để điều này làm cản trở trong việc hoà nhập và chơi đùa cùng nhau. 

c) Hoa đã biểu hiện sự tôn trọng sự khác biệt của người khác bằng cách chủ động học hỏi và hiểu về trang phục đặc trưng của người dân tộc thiểu số. 

d) Luân đã biểu hiện sự tôn trọng sự khác biệt của người khác bằng cách khuyến khích Huy không quan trọng giới tính mà tập trung vào phẩm chất và tính cách của người được bầu làm Chi đội trưởng. 

Các biểu hiện tôn trọng sự khác biệt khác: 

- Lắng nghe chân thành và tôn trọng quan điểm của người khác.

- Không đánh giá, phê phán hoặc phân biệt đối xử dựa trên ngoại hình, khuyết tật, giới tính, dân tộc hay tôn giáo.

- Tạo cơ hội cho người khác tỏa sáng và phát triển theo cách riêng của họ.

- Đối xử công bằng và công tâm với tất cả mọi người

- Tôn trọng và chấp nhận sự đa dạng và khác biệt trong xã hội.

2. TÌM HIỂU VÌ SAO PHẢI TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT GIỮA MỌI NGƯỜI

Đọc câu chuyện “Cây cọ nhí” và trả lời câu hỏi: 

- Thái độ của các cây cọ khác đối với cọ nhí thể hiện điều gì?

- Vì sao các cây cọ khác lại cảm thấy hối hận? 

- Nêu những lí do cần phải tôn trọng sự khác biệt giữa mọi người. 

Giải rút gọn:

- Thái độ: coi thường cọ nhí vì thấy cọ nhí có kích thước nhỏ, nghĩ rằng cọ nhí không quan trọng, chỉ dùng để vẽ nét phụ. 

- Các cây cọ khác hối hận vì nhận thấy rằng tuy cọ nhí nhỏ bé nhưng cũng có sứ mệnh của riêng mình

- Những lí do cần phải tôn trọng sự khác biệt: 

+ Vì ai cũng có những sứ mệnh của riêng mình 

+ Giúp chúng ta học hỏi và khám phá được nhiều hơn, mở rộng tầm hiểu biết

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em tán thành hay không tán thành với các ý kiến nào dưới đây? Vì sao? 

a. Sự khác biệt của mỗi người tạo nên sắc màu đa dạng cho cuộc sống

b. Các bạn nữ không nên chơi cùng các bạn nam. 

c. Chỉ nên chơi với những bạn có cùng hoàn cảnh với mình. 

d. Mỗi dân tộc đều có những giá trị văn hoá đặc trưng cần được trân trọng và gìn giữ. 

Giải rút gọn:

Em tán thành với các ý kiến a, d. Em không tán thành với ý kiến b,c vì

a. Nhờ vào sự khác biệt về ý kiến, tri thức, kỹ năng và trải nghiệm, chúng ta có thể học hỏi và phát triển một cách toàn diện.

b. Mỗi người, bất kể giới tính của họ, có quyền tự do chọn bạn bè và tham gia vào các hoạt động theo sở thích và sở trường của mình. 

c. Sự khác biệt về hoàn cảnh có thể mang lại cơ hội học hỏi và khám phá những trải nghiệm mới. Điều này giúp chúng ta trở nên thông cảm, đồng cảm và phát triển không chỉ cá nhân mà còn là cả cộng đồng xung quanh.

d. Bằng cách trân trọng và gìn giữ giá trị văn hóa của mỗi dân tộc, chúng ta có thể bảo tồn và phát triển di sản văn hóa đa dạng trên thế giới. 

Câu 2: Nhận xét việc làm của các bạn trong những trường hợp dưới đây: 

a. Mỗi lần bị các bạn trêu chọc vì có vóc dáng nhỏ bé, Tân đều được Phong đứng ra bênh vực, bảo vệ. 

b. Vì Vân thích chơi đàn pi-a-nô nên bạn không ủng hộ em gái đăng kí học chơi nhạc cụ dân tộc

c. Nghỉ hè, Tú được bố mẹ cho về quê hương. Thấy các bạn trong xóm đá bóng trên mặt ruộng nhưng Tú vẫn vui vẻ tham gia cùng các bạn. 

d. Vì mới từ nơi khác chuyển đến, lại nói giọng địa phương nên Linh ngại tiếp xúc và trò chuyện với các bạn trong lớp. Thấy vậy, Nga chủ động bắt chuyện với Linh để bạn tự tin hơn.

Giải rút gọn:

a. Hành động của Phong là một hành động đáng khen ngợi và chứng tỏ lòng hỗ trợ và tôn trọng của Phong đối với bạn. Điều này giúp Tân cảm thấy được tin tưởng và có sự đồng hành trong môi trường bạn bè.

b. Đây là một hành động không nên. Hỗ trợ và khích lệ sự đam mê và sở thích của người khác là một cách tôn trọng và khuyến khích sự phát triển cá nhân.

c. Đây là một hành động tích cực và thể hiện tinh thần hòa nhập và sẵn sàng tham gia vào hoạt động của cộng đồng. Điều này giúp tạo ra mối quan hệ tốt đẹp với các bạn trong xóm và góp phần xây dựng một môi trường xã hội đoàn kết.

d. Việc làm của Nga là một hành động đáng khen ngợi và thể hiện tinh thần hỗ trợ và tôn trọng đối với sự khác biệt và sự thích nghi của Linh. Điều này giúp Linh cảm thấy được chấp nhận và tạo ra một môi trường học tập và giao tiếp tích cực.

Câu 3: Đưa ra lời khuyên cho bạn. 

a. Mai đang chơi với một nhóm bạn thì thấy Hà đi qua. Mai định rủ Hà vào chơi cùng thì một bạn trong nhóm nói: “Chơi với Hà làm gì! Bạn ấy điệu lắm!”. 

Nếu là Mai, em sẽ nói gì với bạn? Vì sao? 

b. Cùng là thành viên trong đội văn nghệ của trường, Hương chia sẻ với Lan: “Tớ mong sau này sẽ trở thành nghệ nhân quan họ như bà của tớ”. Lan tỏ vẻ chê bai:”Cậu buồn cười thật! Lẽ ra phải mơ ước thành ca sĩ nổi tiếng chứ!”

Em sẽ khuyên Lan điều gì? Vì sao? 

c. Cuối tuần, hai chị em Na được mẹ đưa đi mua quần áo mới. Thấy em định chọn chiếc áo màu hồng, Na cằn nhằn: “Sao em có thể thích cái màu này được nhỉ!”. 

Em sẽ khuyên Na điều gì? Vì sao? 

Giải rút gọn:

a. em có thể nói với bạn trong nhóm rằng: "Mỗi người đều có những đặc điểm và sở thích riêng. Hãy tôn trọng sự khác biệt và cho mọi người cơ hội tham gia và kết bạn."

b. Em có thể khuyên Lan rằng: "Mỗi người có ước mơ và sở thích khác nhau. Hãy khích lệ và ủng hộ nhau trong những ước mơ và sở thích riêng của mỗi người."

c. Em có thể khuyên Na rằng: “Mỗi người có màu sắc yêu thích riêng. Em nên tôn trọng sở thích của em và cũng như sở thích của người khác.”

Câu 4: Xử lí tình huống

a. Thái và Ba là đôi bạn thân, đi đâu hay làm gì có nhau. Gần đây, Thái rất thích chơi cờ vua với anh trai sau mỗi giờ tan học. Ba lại không muốn bỏ qua một buổi đá cầu nào với các bạn trong xóm nên rủ Thái bỏ chơi cờ vua để đá cầu cùng mình. Thái không đồng ý. Bởi vậy, Ba giận và không chơi với bạn nữa. 

Nếu là Thái, em sẽ làm gì? 

b. Thắng cùng các bạn và thầy, cô giáo trong trường đi thăm trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật. Thắng thấy một số bạn trong lớp tỏ ra e ngại, không thích trò chuyện vì các bạn ở đó có ngoại hình khác biệt so với mọi người. 

Nếu là Thắng, em sẽ làm gì? 

c. Chung cư nơi An ở có một số bạn người nước ngoài sinh sống. An định lại gần trò chuyện thì anh trai An tỏ vẻ không đồng tình và cho rằng các bạn nước ngoài có nhiều điểm khác biệt khác biệt nên khó hoà hợp. 

Nếu là An, em sẽ làm gì? 

Giải rút gọn:

a. Em có thể thử đề nghị một giải pháp có lợi cho cả hai. Thái có thể đề xuất lịch trình linh hoạt, chẳng hạn chơi cờ vua với anh trai sau một khoảng thời gian nhất định và sau đó tham gia đá cầu cùng Ba và các bạn trong xóm. 

b. Em có thể dùng sự nhạy bén và tình cảm để tạo ra một môi trường thoải mái và chấp nhận cho các bạn trong trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật. Thắng có thể khám phá sở thích và sở trường của từng bạn và tìm cách tạo cầu nối qua việc chia sẻ chung về những điều mà các bạn đó đam mê hoặc quan tâm. 

c. Em có thể cố gắng hiểu quan điểm và lo lắng của anh trai và trò chuyện chân thành với anh . An có thể chia sẻ những trải nghiệm tích cực của mình khi tương tác với các bạn người nước ngoài và nhấn mạnh rằng sự đa dạng trong môi trường sống là điều đáng hoan nghênh và cần được khám phá. 

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy viết, vẽ, làm video, tranh kí hoạ,…về chủ đề “Tôi khác biệt” để giới thiệu về những điểm đặc biệt của bản thân mình với các bạn. 

Giải rút gọn:

Dưới đây là một ví dụ:

"Tôi khác biệt"

Tôi muốn chia sẻ với các bạn về những điểm đặc biệt của bản thân mình. Mỗi người đều có những đặc điểm riêng, và đó là điều làm cho chúng ta trở nên độc đáo và đáng quý.

Đầu tiên, tôi có một niềm đam mê sâu sắc với nghệ thuật. Tôi thích sáng tạo và thể hiện ý tưởng của mình qua việc viết văn, vẽ tranh và làm video. Tôi tin rằng nghệ thuật có thể truyền cảm hứng và kết nối con người với nhau. Đó là cách tôi thể hiện cá nhân và chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm của mình với thế giới.

Thứ hai, tôi có một trái tim đầy tình yêu và lòng nhân ái. Tôi luôn cố gắng làm việc và sống đúng với các giá trị của lòng tốt và sự chia sẻ. Tôi tin rằng mỗi người đều cần được đối xử với sự tôn trọng và yêu thương, và tôi luôn cố gắng đóng góp vào cộng đồng và giúp đỡ những người xung quanh mình.

Cuối cùng, tôi có một tinh thần khám phá và sự sẵn lòng đón nhận sự khác biệt. Tôi luôn muốn học hỏi và khám phá thế giới xung quanh mình. Tôi tin rằng sự đa dạng và sự khác biệt là điều đáng kỳ vọng và cần được tôn trọng. Từ việc giao tiếp với những người khác nền văn hóa đến khám phá những lĩnh vực mới, tôi thấy sự khác biệt là một nguồn cảm hứng vô tận.

Đó là những điểm đặc biệt của tôi. Tôi tự hào về những điều này và hy vọng rằng tôi có thể truyền cảm hứng và lan tỏa thông điệp về sự khác biệt và lòng yêu thương đến mọi người xung quanh.

Câu 2: Em hãy chia sẻ cảm nhận của mình về sự khác biệt của các bạn trong lớp. 

Giải rút gọn:

Cảm nhận của tôi về sự khác biệt của các bạn trong lớp là rất tích cực và thú vị. Mỗi người trong lớp đều có những đặc điểm riêng, từ ngoại hình, sở thích, tài năng, cho đến cách suy nghĩ và cách tiếp cận cuộc sống.

- sự khác biệt về ngoại hình: Mỗi người có một diện mạo và cấu trúc khuôn mặt khác nhau, những đặc điểm đó làm nổi bật cá nhân mỗi người 

- sự khác biệt về sở thích: Mỗi bạn trong lớp có những sở thích riêng, từ âm nhạc, thể thao, nghệ thuật, khoa học, v.v. Điều này tạo ra một môi trường học tập và trao đổi kiến thức rất phong phú

- Sự khác biệt về tài năng cũng là một nguồn cảm hứng lớn, vì tôi thấy mỗi người đều có điểm mạnh riêng, và chúng ta có thể hỗ trợ và khuyến khích nhau để phát triển tốt hơn.