BÀI 3 THỰC HÀNH TÍNH SAI SỐ TRONG PHÉP ĐO. GHI KẾT QUẢ ĐO

Khởi động: Không một phép đo nào có thể cho ta giá trị đúng của đại lượng cần đo, mọi phép đo đều có sai số. Làm thế nào để xác định được các sai số này? Nguyên nhân gây ra các sai số là gì và cách khắc phục như thế nào?

Đáp án chuẩn:

- Xác định: tính toán các sai số.

- Nguyên nhân: do dụng cụ, điều kiện thực hành, thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm, thao tác đo chưa chính xác.

- Khắc phục: thao tác đúng, lựa chọn thiết bị phù hợp, tiến hành đo nhiều lần.

I. Phép đo trực tiếp và phép đo gián tiếp.

Câu 1: Em hãy lập phương án đo tốc độ chuyển động của chiếc xe ô tô đồ chơi chỉ dùng thước, đồng hồ bấm giay và Giải nhanh các câu hỏi sau :

a. Để đo tốc độ chuyển động của chiếc xe, cần đo những đại lượng nào ?

b. Xác định tốc độ chuyển động của xe theo công thức nào ?

c. Phép đo nào là phép đo trực tiếp. Tại sao ?

d. Phép đo nào là phép đo giãn tiếp. Tại sao ?

Đáp án chuẩn:

a. Quãng đường xe dịch chuyển được (s) và thời gian của xe (t)

b. v= s/t

c. kết quả được đọc trục tiếp từ dụng cụ đo

d. Vì  kết quả có được phải thông qua một công thức

II. Sai số phép đo

Thảo luận : Dùng một thước đo có DCNN 1mm và một đồng hồ đo thời gian có ĐCNN là 0,01s để đo 5 lần chuyển động của một chiếc xe ô tô đồ chơi chạy bằng pin từ điểm v =0 đến điểm B. Ghi các giá trị vào bảng 3.1 và Giải nhanh các câu hỏi sau :

a. Nguyên nhân nào gây ra sự khác biệt giữa các lần đo ?

b. Tính sai số tuyệt đối của phép đo s,t và điền vào bảng trên

c. Viết kết quả đo s=..., t=...

d. Tính sai số tỉ đối δt= 100% = ... ; δs=. 100% = ...  ; δv =...., Δv =...

Đáp án chuẩn:

( Khoảng cách AB = 10cm = 0,1m )

a. Vì   điểm động tác bấm đồng hồ có thể nhanh hoặc chậm hơn một chút. Cách đặt vị trí của thuóc đo...

b,c. Điền vào bảng

d. δt= 4,9 ; δs=7, 88

Phần em có thể

Câu 1: Giải thích được tại sao để đo một đại lượng chính xác người ta cần lặp lại phép đo nhiều lần và tính sai số.

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Tính được sai số tuyệt đối, sai số tỉ đối của phép đo trực tiếp và phép đo gián tiếp.

Đáp án chuẩn:

Kết quả đo thời gian tấm chắn sáng (rộng 10 mm) đi qua cổng quang điện được cho ở bảng 1.2.

Bảng 1.2

Sai số tuyệt đối của các lần đo:

Sai số tuyệt đối trung bình của phép đo = 1,33.10^-3