STT

Nội dung vấn đề

Câu hỏi giả định

1

Có thể xác định được số lượng và hình thái NST dưới kính hiển vi.

Bằng cách nào có thể phát hiện NST dưới kính hiển vi?

2

Có thể xác định được NST đang ở giai đoạn nào của quá trình phân bào.

Bằng cách nào có thể xác định được NST đang ở giai đoạn nào của quá trình phân bào bằng kính hiển vi?

3

Có thể xác định được NST bất thường về số lượng.

Bằng cách nào có thể xác định được NST bất thường về số lượng bằng kính hiển vi?

1

Tại kì giữa của quá trình phân bào, các NST co xoắn cực đại nên có hình thái đặc trưng.

Quan sát tiêu bản NST ở kì giữa để xác định được số lượng và hình thái NST.

2

Tại kì sau của quá trình phân bào, các NST bị kéo về hai cực nên có hình thái đặc trưng.

Quan sát tiêu bản NST ở kì sau để xác định được số lượng và hình thái NST.

Thành phần

Tác dụng

Cơ chế gây đột biến

Hậu quả

Thực trạng sử dụng hiện nay

Dioxin

Là hợp chất độc nhất mà con người từng biết đến

Dioxin kết hợp với thụ thể AHR, tạo thành phức chất tương tác với ARNT và di chuyển vào nhân tế bào. Tại đây, phức chất dioxin tương tác với đoạn gen AHRE trong DNA, gây phiên mã sai lệch của mRNA và kích thích tổng hợp nhiều gen và enzyme khác nhau.

Là tác nhân gây ra một loạt bệnh nguy hiểm có thể dẫn tới tử vong, gây dị tật thai nhi ở động vật,...

Hiện bị cấm sử dụng.

Thuốc diệt cỏ 2,4D

Trừ cỏ hậu nảy mầm

Hoạt chất 2.4 D được tổng hợp từ các auxin (hormone kích thích tăng trưởng) nên khi sử dụng ở hàm lượng cao sẽ khiến các tế bào phân chia liên tục dẫn tới ung thư.

2,4-D là tác nhân chính gây ung thư, đột biến, quái thai, độc thần kinh, ức chế miễn dịch, độc tế bào và độc gan.

Hiện vẫn còn được sử dụng dưới sự kiểm soát của nhà nước.

Thuốc trừ sâu DDT

Diệt nhiều loại côn trùng gây hại.

Trong cơ thể người, DDT tồn tại rất lâu trong mô mỡ, trong tuyến sữa của phụ nữ mang thai và cho con bú. Ở một số loài chim (như hồng hạc), DDT ngăn cản sự hình thành vỏ trứng, nên trứng vỡ trước khi chim con nở.

Gây rối loạn thần kinh ngoại biên, làm tê liệt bộ phận hoặc toàn bộ hệ thần kinh. Gây rối loạn hoocmôn ở người và động vật, và nhất là tác nhân gây đột biến, gây ung thư rất nguy hiểm.

Từ năm 1970, chính phủ Thuỵ Điển và Hoa Kỳ đã cấm sử dụng DDT, và sau đó là nhiều quốc gia khác.

Thuốc tẩy giun Dipterex

Diệt nấm, giáp xác, giun sán cho hiệu quả cao.

Dipterex ức chế hoạt động của enzyme cholinesterase trong cơ thể. Enzyme này thường tham gia vào quá trình truyền tín hiệu tại các nơi giao tiếp giữa tế bào thần kinh và cơ bắp. Khi enzyme này bị ức chế, nồng độ của acetylcholine tăng lên, gây ra các triệu chứng như co giật và mất điều khiển của cơ bắp.

Dipterex rất độc đối với thủy sinh vật và gây độc mãn tính đối với người sử dụng. Sau khi tiếp xúc qua da trong vài phút hoặc kéo dài trong vài giờ, chất này thấm qua da, đi vào máu và gây ức chế enzyme cholinesterase, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh.

Bị cấm sử dụng theo Quyết định số 07/2005/QĐ-BTS ngày 24 tháng 2 năm 2005.

STT

Nội dung giả thuyết

Đánh giá giả thuyết

Kết luận

1

Tại kì giữa của quá trình phân bào, các NST co xoắn cực đại nên có hình thái đặc trưng.

2

Tại kì sau của quá trình phân bào, các NST bị kéo về hai cực nên có hình thái đặc trưng.

STT

Đối tượng

Bộ NST bình thường

Bộ NST đột biến

Dạng đột biến

Hình vẽ minh họa

1

Tiêu bản NST ở người

2n = 46

2n = 47 (2n + 1, 3 nhiễm sắc thể số 21)

Đột biến lệch bội