BÀI 25. SINH THÁI HỌC PHỤC HỒI VÀ BẢO TỒN

Mở đầu: Các hệ sinh thái trên Trái Đất đang chịu tác động mạnh mẽ bởi con người như đốt rừng, khai thác tài nguyên sinh vật, thải các chất gây ô nhiễm môi trường,... Em sẽ làm gì để bảo vệ các hệ sinh thái và cuộc sống của con người?

Đáp án chuẩn:

- Bảo vệ và tái tạo rừng.

- Trồng cây con và thực hiện chiến dịch phủ xanh đồi trọc.

- Tuyên truyền và tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường và trồng cây gây rừng.

I. SINH THÁI HỌC PHỤC HỒI

Câu 1: Tại sao chúng ta cần bảo tồn và phục hồi các hệ sinh thái?

Đáp án chuẩn:

- Hệ sinh thái tự nhiên cung cấp lợi ích vô cùng to lớn đối với con người, bao gồm giá trị trực tiếp như lương thực, nguồn nước, dược liệu, nguồn gene và các vật liệu quan trọng.

- Ngoài ra, hệ sinh thái còn mang lại giá trị gián tiếp như cải thiện đất đai, điều hòa và lọc nước, giảm thiên tai và các giá trị tinh thần như nơi cảm nhận sự bình yên và kết nối với thiên nhiên.

Câu 2: Nêu một số ví dụ về các biện pháp phục hồi hệ sinh thái.

Đáp án chuẩn:

- Các bãi thải sau khi khai thác mỏ lộ thiên được san, ủi làm giảm độ dốc hoặc tạo bậc thang để ổn định đất trước khi trồng cây.

- Đối với các dòng sông có tốc độ chảy mạnh gây xói lở, người ta tạo dòng chảy uốn khúc để làm giảm tốc độ dòng chảy.

- Các loài thực vật như Helianthus annuus, Pteris vittata, có khả năng chịu đựng cao với môi trường đất có hàm lượng kim loại nặng (cadmium, lead,...), được trồng để loại bỏ kim loại nặng trong đất sau khai thác mỏ.

- Trồng các cây họ Đậu để cải thiện hàm lượng nitrogen cho các hệ sinh thái nghèo dinh dưỡng.

- Nhân giống san hô để phục hồi rạn san hô bị phá huỷ.

II. SINH THÁI HỌC BẢO TỒN

Câu 1: Hãy nêu biện pháp bảo tồn sinh vật có nguy cơ tuyệt chủng khi môi trường sống của chúng đang ngày càng bị thu hẹp.

Đáp án chuẩn:

- Bảo tồn môi trường sống tự nhiên của các loài động vật.

- Xây dựng các khu bảo tồn động vật.

- Nhân giống để bảo vệ nguồn gene.

- Nghiêm cấm săn bắn và khai thác trái phép.

Luyện tập: Địa phương em đã thực hiện biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học nào?

Đáp án chuẩn:

- Trồng lại rừng: giúp phục hồi và bảo vệ môi trường sống của nhiều loài động vật và thực vật, giảm xói mòn đất và cải thiện chất lượng nước.

- Bảo tồn sinh vật hoang dã: giúp bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên.

- Tái tạo rạn san hô: giúp phục hồi hệ sinh thái biển.

- Quản lý dòng chảy sông ngòi: giúp cải thiện chất lượng nước và bảo vệ hệ sinh thái sông ngòi và vùng đất ven sông.

- Bảo vệ khu vực dự trữ tự nhiên: giúp bảo vệ các hệ sinh thái đặc biệt và cung cấp môi trường cho các loài hoang dã.

Vận dụng: Tìm kiếm trên internet hoặc sách, báo, tìm hiểu vấn đề bảo tồn hệ sinh thái được thực hiện tại một khu bảo tồn, vườn quốc gia hoặc tại địa phương em theo gợi ý trong bảng 24.1.

Đáp án chuẩn: