BÀI 26. PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Mở đầu: Trái Đất đang chịu tác động bởi những biến đổi không mong muốn như suy giảm tài nguyên thiên nhiên, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường,... Em hãy gợi ý một số biện pháp để duy trì ổn định đời sống của con người và môi trường.

Đáp án chuẩn:

- Khai thác và sử dụng tài nguyên hợp lý và có kế hoạch.

- Phát triển các nguồn tài nguyên và năng lượng thay thế.

- Áp dụng các kỹ thuật và máy móc để tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên.

- Thực hiện kế hoạch tái tạo và phục hồi tài nguyên sau khi khai thác và sử dụng.

- Thiết lập biện pháp quản lý tài nguyên hiệu quả.

I. PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Câu 1: Nêu một số ví dụ về tác động của kinh tế lên xã hội và môi trường tự nhiên.

Đáp án chuẩn:

Đất bị ô nhiễm do chất thải công nghiệp, sinh hoạt và nông nghiệp; ô nhiễm nguồn nước và không khí tại các khu đô thị tập trung. Tốc độ công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh cùng sự gia tăng dân số gây áp lực nặng nề đối với tài nguyên nước.

II. MỘT SỐ NHÓM BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Câu 1: Từ thông tin ở bảng 26.1, phân tích vai trò và một số biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên được thực hiện tại địa phương em. 

Đáp án chuẩn:

Xử lý rừng để khai thác gỗ và dược liệu, bảo vệ bằng kế hoạch quản lý khai thác và tái trồng rừng. Sử dụng đất cho mục đích sinh sống và canh tác, bảo vệ bằng quy hoạch sử dụng đất và trồng xen canh với cây họ Đậu. Nước được sử dụng cho sinh hoạt, bảo vệ bằng xử lý nước thải trước khi thải ra môi trường.

Câu 2: Việc sử dụng các loại hộp xốp và cốc nhựa dùng một lần đang trở nên phổ biến, làm tăng rác thải vào môi trường. Làm thế nào để hạn chế ô nhiễm do hoạt động này gây ra?

Đáp án chuẩn:

Hạn chế sử dụng hộp xốp và cốc nhựa dùng một lần bằng các biện pháp sau:

- Sử dụng các sản phẩm thay thế dễ phân hủy.

- Lựa chọn các sản phẩm có thể sử dụng nhiều lần.

- Thúc đẩy việc tái chế các vật dụng không cần thiết để tránh lãng phí tài nguyên.

Câu 3: Trong bối cảnh dân số ngày càng gia tăng, phát triển nông nghiệp bền vững có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội?

Đáp án chuẩn:

Nông nghiệp bền vững đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững bằng cách đảm bảo sản xuất đủ lượng thực phẩm, nguyên liệu và nhiên liệu để đáp ứng nhu cầu của dân số đang tăng, bảo vệ môi trường và mở rộng nguồn cung cấp tài nguyên thiên nhiên. Nó cũng giúp duy trì khả năng kinh tế của các hệ thống nông nghiệp lâu dài.

Câu 4: Từ thông tin ở bảng 26.2, hãy nhận xét về tốc độ tăng trưởng dân số bình quân đầu người ở Việt Nam so với thế giới trong các giai đoạn năm 1960 – 2020 và giai đoạn năm 2020-2050.

Đáp án chuẩn:

Trải qua giai đoạn từ 1960 đến 2020, dân số Việt Nam tăng nhanh hơn so với trung bình toàn cầu. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến 2050, dự báo cho thấy dân số Việt Nam có xu hướng tăng chậm lại.

Luyện tập: Các chính sách dân số, kế hoạch hoá gia đình có vai trò như thế nào trong phát triển bền vững? Nêu một số chính sách kiểm soát dân số ở Việt Nam.

Đáp án chuẩn:

- Các chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình nhằm điều chỉnh tốc độ tăng trưởng dân số, cân bằng tốc độ tăng trưởng ở các vùng, nhóm xã hội và giới tính. Chúng góp phần vào việc xoá đói, giảm nghèo, điều chỉnh cơ cấu lao động phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội, gia tăng phúc lợi và thúc đẩy sự bình đẳng trong xã hội.

- Chính sách kiểm soát dân số ở Việt Nam: Kế hoạch hóa gia đình.

Câu 5: Giáo dục bảo vệ môi trường có vai trò như thế nào đối với phát triển bền vững?

Đáp án chuẩn:

1. Thúc đẩy sự tham gia của tất cả người dân có tư duy phản biện và sáng tạo khi giải quyết các vấn đề môi trường.

2. Đưa ra những đánh giá có cơ sở về các vấn đề môi trường và phát triển kĩ năng để hành động độc lập hoặc phối hợp nhằm nâng cao chất lượng môi trường.

3. Tôn trọng và yêu mến thiên nhiên và môi trường, thực hiện hành động tích cực và thiết thực để bảo vệ môi trường.

Vận dụng: 

- Ở trường học hoặc tại nơi em sinh sống đã thực hiện những hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường nào?

- Em hãy đề xuất một số hành động hoặc biện pháp của bản thân để góp phần thực hiện phát triển bền vững.

Đáp án chuẩn:

- Tại trường học hoặc nơi sinh sống, thực hiện hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường để thúc đẩy sự tham gia của mọi người có tư duy phản biện và sáng tạo trong giải quyết các vấn đề môi trường.

- Để góp phần vào phát triển bền vững, tổ chức các hoạt động tuyên truyền và giáo dục về phát triển bền vững là một số hành động và biện pháp của bản thân.