CHƯƠNG 2. NITROGEN VÀ SULFUR

BÀI 6: SULFUR VÀ SULFUR DIOXIDE

KHỞI ĐỘNG

Sulfur (lưu huỳnh) còn được gọi là lưu hoàng, sinh diêm vàng, diêm sinh, đã được biết đến từ thời cổ đại. Nguyên tố sulfur có những tính chất gì và được ứng dụng vào sản xuất, đời sống của con người như thế nào?

Đáp án chuẩn:

- Tính chất cơ bản:

+ Chất rắn, màu vàng, không tan trong nước, tan nhiều trong các dung môi hữu cơ.

+ Sulfur có thể thể hiện tính oxi hoá hoặc tính khử. 

- Ứng dụng:

+ Sản xuất diêm

+ Sản xuất sulfuric acid

+ Sản xuất thuốc trừ sâu

+ Lưu hoá cao su…

1. ĐƠN CHẤT LƯU HUỲNH

Bài 1: Quan sát hình 6.1 và 6.2 hãy cho biết trong tự nhiên lưu huỳnh tồn tại ở những dạng chất nào

Đáp án chuẩn:

- Đơn chất lưu huỳnh

- Hợp chất: quặng pyrite, quặng gypsum, quặng barite,...

Bài 2: Quan sát hình 6.3, hãy nêu một số tính chất vật lí của sulfur 

Đáp án chuẩn:

Sulfur là chất rắn màu vàng

Bài 3: Quan sát hình 6.4, mô tả cấu tạo phân tử sulfua 

Đáp án chuẩn:

Phân tử có 8 nguyên tử liên kết cộng hóa trị với nhau tạo mạch vòng.

Bài 4: Nêu hiện tượng xảy ra ở thí nghiệm 1. Xác định vai trò của các chất trong phản ứng Fe và S ở thí nghiệm này

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng: FeS màu đen.

Fe + S → FeS

Fe  đóng vai trò là chất khử, S đóng vai trò là chất oxi hoá

Bài 5: Nêu hiện tượng xảy ra và xác định vai trò của S, O2 trong phương trình hóa học của phản ứng ở thí nghiệm 2 . 

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng: Lưu huỳnh cháy trong không khí với ngọn lửa nhỏ màu xanh mờ, cháy trong oxygen cho ngọn lửa màu sáng xanh.
S là chất khử, O₂ là chất oxi hoá

Bài 6: Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra khi cho nhôm (aluminium) và kẽm (zinc) tác dụng với sulfur. 

Đáp án chuẩn:

2Al + 3S →to Al₂S₃

Zn + S →to ZnS

Bài 7: Thủy ngân rất độc khi hít phải hơi thủy ngân có thể gây hại cho hệ thần kinh, hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch, gây nhiễm độc phổi và thận, gây nguy cơ dẫn đến tử vong. Hãy nêu cách xử lý thủy ngân khi nhiệt kế thủy ngân không may bị vỡ. 

Đáp án chuẩn:

- Khi xử lý hãy đeo găng tay

- Hót các hạt thủy ngân bằng giấy mỏng, cho vào hộp kín. 

- Dùng bột lưu huỳnh (diêm sinh) rắc vào nơi rơi vãi thủy ngân, dùng chổi quét đi quét lại nhiều lần để thu gom cả bột lưu huỳnh và thủy ngân. 

- Thủy ngân đã thu gom bắt buộc phải được đựng riêng, có dán nhãn lưu ý để được phân loại rác.

- Sau khi xử lý, hãy mở cửa làm thông thoáng khu vực bị nhiễm độc, lau dọn khu vực này bằng xà phòng. Quần áo bị dính thủy ngân cần được ngâm, giặt trong nước lạnh khoảng 1 giờ, rồi ngâm tiếp bằng nước nóng 70-80 độ C, xả bằng nước lạnh.

Bài 8: Hãy nêu một số ứng dụng của sulfur đơn chất trong đời sống và sản xuất 

Đáp án chuẩn:

Dùng trong ắc quy, bột giặt. lưu hoá cao su, thuốc diệt nấm và dùng trong sản xuất phân bón.

Dùng trong các loại diêm, thuốc súng và pháo hoa.

Tạo các lớp khảm trang trí trong sản phẩm đồ gỗ.

2. SULFUR DIOXIDE 

Bài 1: Xác định tính oxi hóa, tính khử của mỗi chất trong các phản ứng hóa học (1) và (2) 

Đáp án chuẩn:

(1):  chất khử

(2):  chất oxi hoá

Bài 2: Nêu một số nguồn phát thải sulfur dioxide và tác hại của loại khí này.

Đáp án chuẩn:

- Trong tự nhiên: Núi lửa phun trào, các quá trình phân hủy, thối rữa xác động thực vật, …. 

- Tác động của con người: trung tâm nhiệt điện, lò nung, lò hơi khí đốt nhiên liệu than, dầu và khí đốt có chứa lưu huỳnh,phương tiện giao thông...

* Tác hại của SO₂

- Gây rối loạn chuyển hoá đường và protein, gây thiếu vitamin B và C, gây tắc nghẽn mạch máu, gây co hẹp dây thanh quản, khó thở,...

- Gây mưa acid.

Bài 3: Em hãy tìm hiểu và đề xuất một số giải pháp phù hợp với lứa tuổi giúp giảm thiểu lượng sulfur dioxide vào không khí 

Đáp án chuẩn:

- Sử dụng các nguồn nhiên liệu sinh học thân thiện với môi trường 

- Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn nhiên liệu hóa thạch

- Tuyên truyền tác hại của SO₂ , bảo vệ môi trường,...

BÀI TẬP

Bài 1: Tính chất nào sau đây không phải tính chất vật lí của sulfur

A. Màu vàng ở điều kiện thường

B. Thể rắn ở điều kiện thường

C. Không tan trong benzene

D. Không tan trong nước

Đáp án chuẩn:

C

Bài 2: Số oxi hóa của sulfur trong phân tử SO2 là

A. + 4.                           B. - 2.                C. + 6.                  D. 0.

Đáp án chuẩn:

A 

Bài 3: Cho các phản ứng sau...

Có bao nhiêu phản ứng trong đó sunfur đóng vai trò là chất khử

A. 1.              B. 2.                 C. 3                D. 4 

Đáp án chuẩn:

B

Bài 4: Khí SO₂ do các nhà máy thải ra là nguyên nhân chính trong việc gây ô nhiễm môi trường. Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh (QCVN 05:2013/BTNMT) thì nếu lượng SO₂ vượt quá 350 μg/m³ không khí đó được trong 1 giờ ở một thành phố thì coi như không khí bị ô nhiễm. Nếu người ta lấy 50 lít không khí trong 1 giờ ở một thành phố và phân tích thấy có 0,012 mg SO₂ thì không khí ở đó có bị ô nhiễm không?

Đáp án chuẩn:

Không khí ở đó không bị ô nhiễm