BÀI 8. DỊCH VỤ

MỞ ĐẦU

CH: Nhóm ngành dịch vụ ở nước ta đang ngày càng phát triển và có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Dịch vụ tham gia hầu hết vào các hoạt động sản xuất và đời sống của người dân như vận chuyển, mua bán nguyên liệu, vật tư, hàng hoá; trao đổi thông tin; học tập, du lịch, ... Hiện nay, ngành giao thông vận tài và bưu chính viễn thông phát triển như thế nào? Các xu hướng phát triển mới của ngành thương mại và du lịch ra sao?

Đáp án chuẩn: 

*Giao thông vận tải:

+ Hạ tầng giao thông được đầu tư mạnh mẽ, hệ thống đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không ngày càng phát triển.

+ Các phương tiện vận tải hiện đại, an toàn được sử dụng ngày càng phổ biến.

+ Ngành logistics phát triển mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa ngày càng tăng.

*Bưu chính viễn thông:

+ Mạng lưới viễn thông rộng khắp, tốc độ truy cập internet ngày càng cao.

+ Ngành bưu chính chuyển phát phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là thương mại điện tử.

+ Các dịch vụ viễn thông mới như 5G, IoT, AI được ứng dụng ngày càng rộng rãi.

*Giao thông vận tải:

+ Phát triển giao thông thông minh, ứng dụng công nghệ AI, IoT vào quản lý giao thông.

+ Phát triển phương tiện vận tải xanh, thân thiện với môi trường.

+ Tăng cường kết nối giao thông liên vùng, quốc tế.

*Bưu chính viễn thông:

+ Phát triển mạng lưới 5G, IoT, AI trên toàn quốc.

+ Chuyển đổi số bưu chính, ứng dụng công nghệ vào các dịch vụ bưu chính.

+ Phát triển các dịch vụ viễn thông mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân.

*Thương mại:

Phát triển thương mại điện tử, ứng dụng công nghệ AI, Big Data vào hoạt động kinh doanh.

Phát triển thương mại bền vững, hướng đến bảo vệ môi trường.

Tăng cường hội nhập quốc tế, tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

*Du lịch:

Phát triển du lịch xanh, bền vững.

Phát triển du lịch thông minh, ứng dụng công nghệ vào hoạt động du lịch.

Phát triển các sản phẩm du lịch mới, độc đáo, thu hút du khách quốc tế và nội địa.

1. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ

CH: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích vai trò của một trong các nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta.

Đáp án chuẩn: 

Khoa học - công nghệ (KHCN) thúc đẩy sự ra đời và phát triển của các ngành dịch vụ mới như: dịch vụ viễn thông, công nghệ thông tin, ...

KHCN giúp nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp dịch vụ.

KHCN giúp thay đổi phương thức cung cấp dịch vụ, từ truyền thống sang hiện đại, tiện lợi và nhanh chóng hơn.

KHCN giúp thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền, tạo điều kiện cho các ngành dịch vụ phát triển ở các khu vực còn khó khăn.

KHCN giúp khai thác tiềm năng, lợi thế của từng địa phương để phát triển các ngành dịch vụ phù hợp.

KHCN thúc đẩy sự liên kết, hợp tác giữa các địa phương trong phát triển dịch vụ, tạo thành mạng lưới dịch vụ rộng khắp cả nước.

Ví dụ thực tiễn:

Dịch vụ viễn thông: Việc ứng dụng KHCN đã giúp mạng lưới viễn thông Việt Nam phát triển mạnh mẽ, phủ sóng rộng khắp cả nước, cung cấp dịch vụ internet tốc độ cao cho người dân.

Dịch vụ tài chính ngân hàng: Ngân hàng trực tuyến, thanh toán điện tử, mobile banking phát triển mạnh mẽ, ...

Dịch vụ du lịch: Việc ứng dụng KHCN vào quảng bá du lịch, đặt phòng trực tuyến, thanh toán online,... giúp thu hút du khách quốc tế và nội địa, thúc đẩy ngành du lịch phát triển.

2. Giao thông vận tải 

CH: Dựa vào hình 8.2 và thông tin trong bài, hãy xác định: Các tuyến đường bộ huyết mạch và đường sắt. 

- Các cảng biển lớn và cảng hàng không quốc tế ở nước ta.

Đáp án chuẩn: 

*Tuyến đường bộ huyết mạch:

Quốc lộ 1A: Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh, dài 2.310 km.

Quốc lộ 5: Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, dài 165 km.

Quốc lộ 14: TP. Hồ Chí Minh - Tây Ninh - Mộc Bài (biên giới Campuchia), dài 226 km.

Đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây: dài 55 km.

Đại lộ Thăng Long: Hà Nội - Nội Bài, dài 29 km

*Tuyến đường sắt huyết mạch:

Tuyến đường sắt Bắc - Nam: Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh, dài 3.160 km.

Tuyến đường sắt Hà Nội - Hải Phòng: dài 102 km.

Tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai: dài 296 km.

Tuyến đường sắt TP. Hồ Chí Minh - Sài Gòn: dài 17 km.

*Cảng biển lớn:

Cảng Cái Lân: Quảng Ninh.

Cảng Sài Gòn: TP. Hồ Chí Minh.

Cảng Cái Mép - Thị Vải: Bà Rịa - Vũng Tàu.

Cảng Đà Nẵng: Đà Nẵng.

Cảng Hải Phòng: Hải Phòng.

*Cảng hàng không quốc tế:

Cảng hàng không quốc tế Nội Bài: Hà Nội.

Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất: TP. Hồ Chí Minh.

Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng: Đà Nẵng.

Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh: Khánh Hòa.

Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc: Kiên Giang.

3. Bưu chính viễn thông

CH: Dựa vào hình 8.3 và thông tin trong bài, hãy trình bày tình hình phát triển ngành bưu chính viễn thông ở nước ta.

Đáp án chuẩn: 

Bưu chính: 

- Bao gồm: nhận, vận chuyển thư tín, bưu phẩm, hàng hoá, tài liệu..

- Phát triển nhanh

- Mạng lưới rộng khắp

- Các loại hình dịch vụ đa dạng, nâng cao chất lượng

Viễn thông: 

- Bao gồm: gửi, truyền, nhận, xử lí số liệu, hình ảnh, âm thanh bằng các thiết bị điện tử 

- Phát triển nhanh chóng 

- Tăng cường ứng dụng công nghệ hiện đại theo hướng chuyển đổi số

- Mạng lưới phân bố rộng khắp

- Dịch vụ viễn thông mở rộng và phát triển, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số

4. Thương mại và du lịch

CH: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích một số xu hướng phát triển mới trong ngành thương mại.

Đáp án chuẩn: 

Thương mại điện tử:

- Phát triển mạnh mẽ, chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ.

- Xu hướng cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), Big Data vào hoạt động kinh doanh.

- Phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới, kết nối với thị trường quốc tế.

Cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm:

- Doanh nghiệp ứng dụng AI, Big Data để phân tích hành vi, sở thích của khách hàng, cung cấp sản phẩm, dịch vụ phù hợp.

- Phát triển mô hình kinh doanh O2O (Online to Offline) kết hợp kênh bán hàng trực tuyến và truyền thống.

- Sử dụng chatbot, trợ lý ảo để hỗ trợ khách hàng, nâng cao trải nghiệm mua sắm.

Thanh toán không tiền mặt:

- Phát triển mạnh mẽ, thay thế dần cho thanh toán tiền mặt truyền thống.

- Ví điện tử, thanh toán di động được sử dụng rộng rãi.

- Phát triển các phương thức thanh toán mới như QR code, thanh toán bằng khuôn mặt.

Logistics:

- Nhu cầu về dịch vụ logistics tăng cao, thúc đẩy ngành logistics phát triển.

- Ứng dụng công nghệ AI, Big Data vào quản lý kho bãi, vận chuyển hàng hóa.

- Phát triển các mô hình logistics mới như kho thông minh, giao hàng nhanh.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Xác định ít nhất 2 tuyển đường bộ huyết mạch (chạy theo hướng bắc nam hoặc tây đồng), 1 tuyển đường sắt và cho biết các tuyển này chạy qua những tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nào.

Đáp án chuẩn: 

- Quốc lộ 1A:

Tuyến đường: Hà Nội - Lào Cai - Yên Bái - Phú Thọ - Vĩnh Phúc - Hà Nội - Hưng Yên - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình - Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh - Quảng Bình - Quảng Trị - Thừa Thiên Huế - Quảng Nam - Quảng Ngãi - Bình Định - Phú Yên - Khánh Hòa - Ninh Thuận - Bình Thuận - Bà Rịa - Vũng Tàu - TP. Hồ Chí Minh - Long An - Tiền Giang - Đồng Tháp - Vĩnh Long - Cần Thơ - Hậu Giang - Sóc Trăng - Bạc Liêu - Cà Mau.

Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương: Hà Nội, Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh, Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau.

- Đường Hồ Chí Minh:

Tuyến đường: Cửa khẩu Lao Bảo (Quảng Trị) - Kon Tum - Gia Lai - Đắk Lắk - Lâm Đồng - Đồng Nai - TP. Hồ Chí Minh.

Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương: Quảng Trị, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh.

- Đường sắt Thống Nhất:

Tuyến đường: Hà Nội - Lào Cai - Yên Bái - Phú Thọ - Vĩnh Phúc - Hà Nội - Hưng Yên - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình - Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh - Quảng Bình - Quảng Trị - Thừa Thiên Huế - Quảng Nam - Đà Nẵng - Quảng Ngãi - Bình Định - Phú Yên - Khánh Hòa - Ninh Thuận - Bình Thuận - Bà Rịa - Vũng Tàu - TP. Hồ Chí Minh - Long An - Tiền Giang - Đồng Tháp - Vĩnh Long - Cần Thơ.

Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương: Hà Nội, Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh, Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ.

Câu 2: Xác định một số cảng biển, cảng hàng không quốc tế và cho biết các cảng biển, càng hàng không quốc tế đó thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nào.

Đáp án chuẩn: 

- Cảng biển quốc tế:

Cảng Cái Lân: Quảng Ninh

Cảng Sài Gòn: TP. Hồ Chí Minh

Cảng Cái Mép - Thị Vải: Bà Rịa - Vũng Tàu

Cảng Đà Nẵng: Đà Nẵng

Cảng Hải Phòng: Hải Phòng

Cảng Cửa Lò: Nghệ An

Cảng Quy Nhơn: Bình Định

Cảng Rạch Giá: Kiên Giang

- Cảng hàng không quốc tế:

Cảng hàng không quốc tế Nội Bài: Hà Nội

Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất: TP. Hồ Chí Minh

Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng: Đà Nẵng

Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh: Khánh Hòa

Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc: Kiên Giang

Cảng hàng không quốc tế Cát Bi: Hải Phòng

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn: Quảng Ninh

Cảng hàng không quốc tế Liên Khương: Lâm Đồng

VẬN DỤNG

CH: Sưu tầm và viết một đoạn văn ngắn về một dịch vụ viễn thông được ứng dụng trong cuộc sống mà em yêu thích.

Đáp án chuẩn:

Dịch vụ viễn thông mà em yêu thích nhất là thanh toán di động. Dịch vụ này cho phép em thực hiện thanh toán các hóa đơn, mua sắm trực tuyến và chuyển tiền một cách nhanh chóng, tiện lợi và an toàn mà không cần phải mang theo tiền mặt hay thẻ ngân hàng. Em có thể sử dụng thanh toán di động để thanh toán hóa đơn điện nước, internet, điện thoại,... Mua sắm online cũng trở nên dễ dàng hơn khi chỉ cần vài thao tác đơn giản trên điện thoại. Thanh toán di động giúp em tiết kiệm được thời gian và công sức. Em không còn phải xếp hàng chờ đợi để thanh toán hóa đơn hay chuyển tiền. Em cũng có thể dễ dàng theo dõi các giao dịch của mình thông qua ứng dụng thanh toán di động. Em tin rằng thanh toán di động sẽ ngày càng phổ biến trong tương lai bởi sự tiện lợi và an toàn của nó. Đây là một dịch vụ viễn thông hữu ích mà em yêu thích và thường xuyên sử dụng.