BÀI 3. GIỚI THIỆU VỀ ĐẤT TRỒNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Đất trồng là gì? Đất trồng gồm những thành phần nào? Thế nào là đất chua, đất kiềm, đất trung tính?

Đáp án chuẩn: 

- Là lớp bề mặt tơi xốp của vỏ trái đất mà ở đó thực vật có thể sinh sống, phát triển và sản xuất ra sản phẩm.

- Thành phần: phần lỏng, phần rắn, phần khí, sinh vật đất.

- Đất chua: có pH <6,6.

- Đất trung tính: có PH từ 6,6 đến 7,5.

- Đất kiềm: có pH > 7,5

I. KHÁI NIỆM VỀ ĐẤT TRỒNG

Kết nối năng lực 1: Tìm hiểu về các loại đất trồng phổ biến ở Việt Nam.

Đáp án chuẩn: 

- Đất thịt: 25-50% cát, 30-50% mùn, 10-30% sét, thích hợp cho đa số cây trồng.

  + Ưu điểm: Dễ cày bừa, tiết kiệm công sức, thời gian.

  + Nhược điểm: Dễ vỡ vụn khi thiếu ẩm.

- Đất cát: 80-100% cát, 0-10% mùn, 0-10% sét.

  + Ưu điểm: Thoát và thấm nước nhanh, dễ cày bừa, tiết kiệm công sức.

  + Nhược điểm: Nghèo mùn, giữ nước và phân kém, cỏ mọc nhanh.

Khám phá 1: Theo em, sỏi và đá có phải đất trồng không? Vì sao?

Đáp án chuẩn: 

Không phải là đất trồng do ở trên bề mặt đó thực vật không thể sinh sống, phát triển và sản xuất ra sản phẩm.

II. CÁC THÀNH PHẦN VÀ VAI TRÒ CƠ BẢN CỦA ĐẤT TRỒNG

Khám phá 2: Quan sát Hình 3.2 và nêu các thành phần cơ bản của đất trồng, vai trò của từng thành phần đối với cây trồng.

Đáp án chuẩn: 

- Phần lỏng: Cung cấp nước, duy trì độ ẩm, hòa tan dinh dưỡng.

- Phần rắn: Cung cấp dinh dưỡng, giúp cây đứng vững.

- Phần khí: Quan trọng cho hô hấp rễ và hoạt động vi sinh vật.

- Sinh vật đất: Cải tạo đất, phân giải tàn dư, cung cấp dinh dưỡng.

III. KEO ĐẤT VÀ TÍNH CHẤT CỦA ĐẤT

1. Keo đất

Khám phá 3: Quan sát Hình 3.3, trình bày cấu tạo của keo đất, phân biệt keo âm và keo dương.

Đáp án chuẩn: 

* Cấu tạo:

  - Nhân keo: nằm trong cùng.

  - Lớp điện kép: trên bề mặt nhân keo.

    + Tầng ion quyết định: sát nhân keo, quyết định keo âm hay dương.

    + Lớp điện bù: mang điện trái dấu với tầng ion quyết định.

* Phân biệt:

  - Keo đất âm: lớp ion quyết định âm, lớp ion bù dương.

  - Keo đất dương: lớp ion quyết định dương, lớp ion bù âm.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nêu thành phần cơ bản của đất trồng và ý nghĩa từng thành phần trong đất trồng.

Đáp án chuẩn: 

- Phần lỏng: Cung cấp nước, duy trì độ ẩm, hòa tan dinh dưỡng.

- Phần rắn: Cung cấp dinh dưỡng, giúp cây đứng vững.

- Phần khí: Quan trọng cho hô hấp rễ và vi sinh vật.

- Sinh vật đất: Cải tạo đất, phân giải tàn dư, cung cấp dinh dưỡng.

Câu 2: Nêu một số tính chất của đất trồng.

Đáp án chuẩn: 

- Thành phần cơ giới của đất:

+ Tỉ lệ các hạt cát, limon và sét trong đất tạo nên tành phần cơ giới của đất.

+ Đất có nhiều hạt kích thước nhỏ.

- Phản ứng của dung dịch đất:

+ Đất chua: là do nồng độ H⁺ lớn hơn nồng độ OH^- và pH < 6,6.

+ Đất kiềm: là do nồng độ H⁺ nhỏ hơn nồng độ OH^- và pH > 7,5. 

+ Đất trung tính: là do nồng độ H⁺ cân bằng với nồng độ OH^- và pH từ 6,6 đến 7,5.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Tìm hiểu đất trồng ở địa phương em và cho biết, chúng thuộc đất chua, đất kiềm hay đất trung tính.

Đáp án chuẩn: 

HS tự tìm hiểu.