BÀI 3. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

CH1: C.Mác đã từng khẳng định: Năng suất lao động là cái đảm bảo cho sự thắng lợi của trật tự xã hội này đối với một trật tự xã hội khác. Cách mạng công nghiệp điễn ra vào nửa sau thế kỉ XVIII - giữa thế kỉ XIX...

I. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP ANH

CH1: Trình bày những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh. Theo em, thành tựu nào là tiêu biểu nhất? Vì sao?

II. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LAN RA CÁC NƯỚC CHÂU ÂU VÀ MỸ

CH1: Hãy nêu những thành tựu của cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức và Mỹ. 

III. NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP ĐỐI VỚI SẢN XUẤT VÀ XÃ HỘI.

CH1: Khai thác tư liệu trên và hình 3.5 cho em biết mặt trái của cách mạng công nghiệp là gì?

CH2: Hãy trình bày những tác động của cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội.

LUYỆN TẬP 

CH1: Lập bảng hệ thống những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và Mỹ.

CH2: Có ý kiến cho rằng: "Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp". Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

VẬN DỤNG

CH1: Theo em, nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện đại như tàu hoả, tàu thuỷ,... thì hoạt động sản xuất và cuộc sống của chúng ta sẽ thế nào?

CH2: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet về một thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX và viết bài giới thiệu (khoảng 200 chữ) về thành tựu đó.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

MỞ ĐẦU

CH1:

• Phát minh ra các loại máy móc

• Phát triển nền công nghiệp nặng, hiện đại, tập trung

=> Làm thay đổi căn bản quá trình sản xuất, nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác phát triển.

I. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP ANH   

CH1: 

• Năm 1764: Giêm Ha-gri-vơ chế tạo ra máy kéo sợi Gien-ni.

• 1769: Ác-crai-tơ chế tạo ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước.

• 1779: Crôm-tơn đã cải tiến máy kéo sợi 

• 1785: Ét-mơn Các-rai chế tạo được máy dệt chạy bằng sức nước

• 1784: máy hơi nước do Giêm Oát phát minh.

• 1814: Xti-phen-xơn chế tạo chiếc đầu máy xe lửa đầu tiên.

• 1825: nước Anh khánh thành đoạn đường sắt đầu 

Tiêu biểu nhất: phát minh ra máy hơi nước vì máy hơi nước giúp nền công nghiệp thoát khỏi sự lệ thuộc vào nguồn nước.

II. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LAN RA CÁC NƯỚC CHÂU ÂU VÀ MỸ

CH1:      

* Ở Pháp: Cuộc cách mạng công nghiệp ở Pháp có những phát minh trong ngành công nghiệp nhẹ.

* Ở Đức: Cuộc cách mạng công nghiệp ở Đức có những phát minh trong các ngành công nghiệp nặng.

* Ở Mỹ: 

• Hai phát minh lớn: máy tách hạt bông (1793) và máy thu hoạch bông (1831)

• Công nghiệp đường sắt, khai mỏ, luyện kim, đóng tàu,... cũng rất phát triển.

III. NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP ĐỐI VỚI SẢN XUẤT VÀ XÃ HỘI.

CH1:

• Ô nhiễm môi trường;

• Sự bóc lột sức lao động; Mâu thuẫn trong xã hội tư bản và các cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản không ngừng tăng lên.

• Sự xâm chiếm và tranh giành thuộc địa.

CH2:

* Về kinh tế:

• Bộ mặt các nước tư bản có nhiều thay đổi

• Năng suất lao động được nâng cao

• Thúc đẩy những chuyển biến mạnh mẽ trong các nghành kinh tế khác

* Về xã hội:

• Hai giai cấp cơ bản: tư sản và vô sản.

• Sự tăng cường bóc lột làm cho mâu thuẫn trong xã hội tư bản và cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản không ngừng tăng lên.

LUYỆN TẬP 

CH1: 

CH2:  đồng ý vì cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi cơ bản điều kiện về kinh tế - xã hội, văn hóa, khoa học kĩ thuật của xã hội loài người. Nhờ có cách mạng công nghiệp, các loại máy móc được phát minh, giúp giảm bớt sự phụ thuộc của con người vào thiên nhiên. 

VẬN DỤNG

CH1: Sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Nếu không có sự phát minh ra máy móc, cuộc sống sẽ không thể phát triển và tiến bộ.

CH2: Năm 1776, Watt đã hợp tác với Matthew Boulton, để sản xuất hàng loạt động cơ mới của mình với tên gọi là “động cơ hơi nước Boulton-Watt”. Động cơ Boulton-Watt cũng là loại động cơ đầu tiên cho phép người vận hành máy điều khiển tốc độ của thiết bị bằng bộ điều tốc ly tâm. Động cơ hơi nước ra đời giúp các nhà máy sản xuất có thể được xây dựng ở bất kỳ đâu, không chỉ dọc theo các dòng sông chảy xiết. Ngoài việc dùng làm nguồn cung cấp năng lượng cho các công xưởng, máy hơi nước còn được ứng dụng trong lĩnh vực giao thông vận tải.